In samenwerking met
“Doorstroming stimuleren is geen sinecure”, aldus Susan van Klaveren, senior projectleider bij Platform31. “Het nieuwe Woononderzoek Nederland (WoOn) laat zien dat in de afgelopen twee jaar 50.500 alleenstaande 65+ers 51.200 ouderen paren verhuisden. Ten opzichte van de vorige WoOn 2021 is dat tien procent minder. Vooral de koopmarkt zit vast. En dat terwijl doorstroming binnen de koop steeds belangrijker wordt. Bovendien woont inmiddels driekwart van de senioren boven de 65 jaar in een koopwoning maar niet altijd geschikt.”
Hoe zorgen we dat senioren veel meer gaan voorsorteren op later en gaan wonen in een passende woning? “Als je senioren wil verleiden tot verhuizen, moet je hun leefwereld centraal stellen”, benadrukt Van Klaveren. “Senior zijn is niet gelijk aan ‘bejaard’ zijn. Veel ouderen voelen zich verbonden, blijven actief en willen regie houden over hun leven. Een geschikte woning is daarom meer dan een gelijkvloers appartement: het gaat om de buurt, nabijheid van voorzieningen (denk aan de ‘triple A’: arts, apotheek en AH), veiligheid, en mogelijkheden tot ontmoeting. Zonder een ‘plus’ op de woning gaan ouderen niet verhuizen. Woningcorporaties, zorgorganisaties, welzijnspartijen en gemeenten hebben allemaal een deel van de puzzel in handen. Succesvolle samenwerking vraagt om een gedeeld beeld van de opgave: wat is het gezamenlijke doel, wat is onze ambitie, en wanneer vinden we dat we geslaagd zijn?”
SeniorenPunt in Eindhoven bemiddelt 9.500 woningen met en zonder zorg in de regio Eindhoven. In 2016 gingen Vitalis en WoonInc. van start en inmiddels bundelen drie corporaties en twaalf ouderenzorgorganisaties hun inzet. Chantal van Kempen, teamleider verhuur van SeniorenPunt: “Het is onze ambitie om het zelfstandig wonen van ouderen te ondersteunen door een sluitende keten van wonen, zorg en welzijn te organiseren. Door gezamenlijk klantcontact, gedeelde wachtlijsten voor zorg en gecoördineerde woonoplossingen ontstaat er een helder en toegankelijk loket voor senioren. Inmiddels zijn er ook soortgelijke loketten in Oirschot, Veldhoven en Geldrop-Mierlo, en wordt gewerkt aan een regionale doorstroomregeling.” De aanpak kenmerkt zich door pragmatisme. Chantal vat haar geleerde lessen dan ook krachtig samen: “Ga aan de slag, schaaf bij waar nodig, en zoek elkaar actief op. Het uitgangspunt blijft altijd de wens en behoefte van de oudere huurder.”
Ook in Zaanstreek-Waterland wordt actief gewerkt aan doorstroming. Dion Heinis, adviseur bij woningcorporatie Parteon: “Hier is sinds 2021 de regeling 65+ Verhuisvoordeel van kracht, waarin acht corporaties en zeven gemeenten samenwerken. De regeling is vorig jaar geëvalueerd en bleek effect te hebben: in twee jaar tijd zijn 289 woningen aangeboden, waarvan 141 met de regeling zijn verhuurd.” De regeling is doorontwikkeld tot een 55+ Verhuisvoordeel. Ook daar is beweging: in het eerste kwartaal zijn 35 woningen aangeboden en veertien toegewezen. Ook zijn er elf verhuissubsidies verleend. Tegelijkertijd zijn er knelpunten, zoals het ontbreken van bestuurlijke besluiten in sommige gemeenten of de implementatie van tijdelijke huurkorting. Genoeg werk aan de winkel dus.
Kortom: het is tijd om de handrem eraf te halen. Dat betekent: niet afwachten, maar actief aan de slag gaan. Dat kan op verschillende manieren: via regionale samenwerking, slimme toewijzingsstrategieën, het verbeteren van regelingen of het realiseren van nieuwbouwprojecten speciaal voor senioren – zoals het Zaankwartier en de Zaanblokken in Zaanstad en Wormerland.
Deze conclusie en praktijkvoorbeelden komen uit het webinar Vitale, zorgzame woongemeenschappen: woningtoewijzing en doorstroming. Bekijk de opname van het webinar.