Praktijkvoorbeeld Huisvesting aandachtsgroepen

Elkaar begrijpen helpt onze cliënten naar een woning in de wijk

Interview met Joke de Heer, beleidsadviseur bij de gemeente Gouda

23 januari 2020
Het proces van samenwerken tussen de gemeente en corporaties rond het vinden van woningen voor mensen die uit beschermd wonen of de maatschappelijke opvang komen liep nog niet helemaal soepel in de regio Gouda. De partijen kenden elkaar wel, maar waren niet tevreden over de werkwijze van het doorstromen van de opvang naar een woning in de wijk. De mensen van de gemeente en de corporaties waren goed in staat te benoemen wat de ander niet goed deed. Door naar elkaar te luisteren en elkaars belangen te accepteren ontstond er uiteindelijk wederzijds begrip. Dat begrip maakte het mogelijk om samen te werken aan een deelnameovereenkomst. De zorginstellingen die actief zijn in deze regio werden ook betrokken bij het proces. Gezamenlijk zetten ze hun schouders onder de opgave om het proces voor aanmelding en het vinden van een passende woning voor de doelgroep te verbeteren. Joke de Heer, beleidsadviseur bij de gemeente Gouda, vertelt over haar ervaringen met het opzetten van een nieuw kader voor de doorstroom.

Auteur(s)

“Over de aantallen benodigde woningen hebben we in deze regio goede afspraken gemaakt met de corporaties, zo zorgen we dat er voldoende woningen beschikbaar zijn voor de doelgroep. Toch liep het proces nog niet helemaal soepel”, vertelt Joke de Heer. “Bij de woningcorporaties bestond onvrede over de soms gebrekkige informatie over de te huisvesten persoon, en de samenwerking met de begeleiders tijdens de zorgdakfase. De zorgpartijen vonden de doorstroom vaak te lang duren. De gemeenten liepen er tegenaan dat het aantal afgesproken woningen voor de doelgroep niet geheel toegewezen werd, terwijl de wachtlijst nog behoorlijk gevuld was”. Op basis van deze voorvallen werd er een eerste gesprek tussen de corporatie, gemeenten en zorginstellingen gevoerd. Kon deze aanpak niet anders? Frans Grobbe, expert meerpartijensamenwerking, was beschikbaar vanuit het Weer Thuis programma, om ondersteuning in het proces te bieden.

Verbinding vinden door verschillen zichtbaar te maken

Om het administratieve proces van aanmelding van de doelgroep en doorstroom naar de wijk te verbeteren verkende Frans Grobbe met iedere partij individueel de knelpunten c.q. verbeterpunten. Elke partij heeft hierover een notitie opgesteld. Vervolgens hielp Frans Grobbe bij de formulering van de knelpunten. De inzet was om elkaar te informeren over de ervaren knelpunten, zonder deze als een grote klaagzang over te brengen. Een klaagzang maakt het lastig om de verbinding te vinden omdat je de kans loopt dat mensen zich erdoor aangevallen voelen. Daarom moesten de partijen ook met oplossingen voor de knelpunten komen. En die oplossingen moesten haalbaar zijn en aansluiten bij de praktijk van de andere partij. Hiervoor was het nodig dat de mensen zich in zouden leven in elkaars positie en belangen. Dit leidt in zekere zin tot een paradoxale situatie. Het uiteenrafelen van verschillen tussen partijen is nodig, maar tegelijkertijd leiden verschillen ook tot afstand. Hier moeten partijen zich bewust van zijn, en het vraagt dus inspanning om die verschillende perspectieven weer te verbinden. Anders gezegd: in een samenwerking is het meer dan gemiddeld nodig om verschillen op tafel te leggen, maar het vraagt ook meer dan gemiddeld inspanning om tot een overeenstemming te komen.

De wachtlijst als knelpunt

De medewerkers van de corporaties vonden dat er soms mensen op de wachtlijst werden geplaatst waarbij onvoldoende informatie werd verstrekt voor het maken van een goede woningmatch. Daardoor werden soms woningen aangeboden waar de woningzoekende uitstromer niet wilde wonen. Dit leverde woningweigeringen op. Zorginstellingen merkten op dat sommige mensen wel erg lang op een wachtlijst stonden en dat het onduidelijk was op welke plek iemand dan op de wachtlijst stond. De gemeente Gouda fungeert als centraal aanmeldpunt voor de regionale wachtlijst en is verantwoordelijk voor deze wachtlijst. Bij lastige casussen kan de aanvraag aan een klankbordgroep van medewerkers van de corporaties en de regiogemeenten worden voorgelegd. De gemeente ervaart dat de zorginstellingen vaak te selectief een zoekgebied in de regio opgeven, waardoor voor het vinden van een geschikte woning in de regio een onevenredig beroep gedaan werd op (een) bepaalde gemeenten terwijl andere gemeenten het contingent niet vol kregen. De wens was om te gaan werken met een uitgebreider en digitaal aanmeldformulier met verplichte invulvelden zodat de formulieren volledig binnenkomen. Dit paste precies in de overgang van de gemeente Gouda naar een nieuw zaaksysteem. Daarnaast zijn in overleg met de zorgpartijen deelnamevoorwaarden opgesteld waar de zorgorganisaties ook zonodig op aangesproken kunnen worden tijdens de zorgdakfase van het huurcontract.

Nieuwe werkwijze: online aanmelden en deelnamevoorwaarden

Door met alle partijen betrokken bij de doorstroom in de regio Gouda om tafel te zitten en het gesprek te voeren over de werkwijze ontstond er begrip voor elkaars knelpunten en kwam er draagvlak voor een nieuwe aanpak. In de regio Gouda is gezamenlijk een helder kader opgesteld met voorwaarden om in aanmerking te komen voor een passende woning in de wijk. Mensen die in het beschermd wonen of de maatschappelijke opvang zitten en de stap naar een plek in de wijk kunnen maken, melden zich vanaf 1 januari 2020 aan via de website van de centrumgemeente Gouda. Zij kunnen hun wensen en behoeften kenbaar maken worden door de zorginstelling die de aanmelding begeleidt. Tegelijkertijd wordt de zorginstelling gewezen op de randvoorwaarden voor wonen in de wijk en heeft de corporatie de mogelijkheid om hen hierop aan te spreken.

Impasse voorkomen

Joke de Heer merkt op: ’Er is door de beschreven interventie op ons proces een breed draagvlak ontstaan voor de nieuwe aanpak. Het voorkomen van een impasse in de samenwerking wordt door alle betrokken partijen als een enorm voordeel gezien.” Niet alleen hebben we in 2020 een nieuwe werkwijze, ook staat het eerste bezoek aan een zorgorganisatie al gepland en zijn de plannen voor de jaarlijkse meeting over wonen en zorg niet meer alleen in handen van de gemeente.

foto: Alex Schröder

Project Weer Thuis: meerpartijensamenwerking

Om mensen vanuit Beschermd Wonen en de Maatschappelijk Opvang (weer) succesvol thuis te laten wonen zijn veel verschillende partijen nodig. De opgave, het probleem of de urgentie brengt mensen en organisaties bij elkaar. Maar hoe voorkom je dat mensen en organisaties langs elkaar heen werken? Samen met de partners uit het landelijke actieprogramma ‘Weer Thuis!’ wordt gewerkt aan het stimuleren van een goede samenwerking.

Ontvang nieuws van Platform31

Nieuws, publicaties en bijeenkomsten van Platform31 automatisch in jouw mailbox? Meld je dan aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief over actuele ontwikkelingen in stad en regio.

Bekijk al onze nieuwsbrieven en updates

"*" geeft vereiste velden aan