“De geschiedenis van De Borgstee gaat terug tot 2012”, vertelt Cees Hesse, voormalig voorzitter van Dorpsbelang Vledder. “Toen zijn we vanuit vereniging Dorpsbelang Vledder gestart met buurtgesprekken in ons dorp. In die periode kantelde het beleidsdenken van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Overheden riepen op tot meer zelfredzaamheid. Wat betekent dit voor de dorpsinwoners en welk appèl doet dit op de saamhorigheid in de dorpsgemeenschap? We hebben Vledder met haar 1950 inwoners opgedeeld in tien buurten. Per buurt hebben we inwoners uitgenodigd om mee te praten over het belang dat zij hechten aan het op peil houden van het voorzieningenniveau. Er namen zo’n 300 enthousiaste dorpelingen aan de gesprekken deel. Zij gaven vrijwel allemaal aan zich in te willen zetten voor de dorpsgemeenschap en groot belang te hechten aan hun woonomgeving. Tegelijkertijd bleek een groot aantal inwoners onzeker over de beschikbaarheid van zorg op termijn, als zij een dagje ouder worden. Het dorp is immers klein. Misschien is het verstandiger om naar Meppel te verhuizen, waar zorg wél gegarandeerd kan worden?”
Crowdfunding
Als zorgorganisatie Noorderboog/De Stouwe uit Meppel in 2016 bekend maakt geen zorgcentrum in Vledder-Noord te bouwen, neemt Dorpsbelang Vledder het initiatief. In de algemene ledenvergadering besluit de Vereniging zelf levensloopbestendige woningen te bouwen. “We hebben een mooi schetsontwerp gemaakt en dat gepresenteerd aan de dorpsgemeenschap”, vertelt Hesse. “Het leidde tot enorm enthousiaste reacties. De vraag was wel: wie gaat dit betalen? Uiteindelijk hebben we aan de leden gevraagd of ze bereid waren om een obligatielening te verstrekken. Maar liefst 52 (particuliere) inwoners antwoordden positief. Waardoor we opeens €850.000,- in ons potje hadden. Hiermee zijn we de boer op gegaan naar diverse banken. Die gaven vrijwel allemaal nul op het rekwest. Integriteit speelde hierbij een rol: hoe kwamen de mensen aan dit geld? Door het geld van particulieren te kwalificeren als eigen geld, slaagden we er uiteindelijk wel in een hypotheek te krijgen. Ook vonden we nog twee andere financiers. Daarmee was onze besteedbare ruimte in totaal 2,8 miljoen euro. En hiermee was Woonzorgcentrum De Borgstee geboren.”
(Her)gebruik van locatie
De vereniging kreeg toestemming om de grond die bedoeld was voor het aanvankelijk beoogde zorgcentrum te gebruiken voor de realisatie van De Borgstee. Die grond was eigendom van de gemeente Westerveld. “De oorspronkelijke bestemming was maatschappelijk. In het bestemmingsplan stond dat het ruimte moest bieden aan een intramurale voorziening”, licht Hesse toe. “Maar wat wij wilden realiseren, beschouwde de gemeente Westerveld niet als intramurale voorziening. Uiteindelijk is het bestemmingsplan aangepast: van maatschappelijk naar gemengd. Zodat we alsnog met de bouw konden beginnen.”
Wonen in De Borgstee
De Borgstee telt in totaal zestien huurappartementen, waarvoor Wlz-indicatie (Wet langdurige zorg) nodig is. En zestien koopappartementen, waarvoor géén Wlz nodig is. Ook zijn er drie logeerkamers voor herstelzorg. “Ieder complex telt drie woonlagen”, vertelt Hesse. “Op de begane grond zijn acht appartementen met een gedeelde huiskamer. In die huiskamer zit ook een keuken waar men met elkaar kan kokerellen. De eerste verdieping is eigenlijk precies hetzelfde en telt ook acht appartementen met een gedeelde huiskamer met keuken. Op de bovenste verdieping hebben we logeerkamers gemaakt, voor een kortdurend verblijf voor mensen die bijvoorbeeld moeten herstellen na een ziekenhuisopname. We hebben er bewust voor gekozen om geen voorzieningen als bijvoorbeeld een centrale keuken, kapsalon of winkeltje op te nemen. Onze visie op levensloopbestendig wonen is namelijk dat je mensen niet opbergt in huis. Maar dat ze juist het dorp ingaan voor een bezoek aan de kapper of bakker. Anders gezegd: de bewoners nemen echt deel aan het dorpsleven. De zorgorganisatie is is dus géén totaalconcept. In feite leveren wij alleen maar de huisvesting en hebben wij een overeenkomst met een zorgorganisatie die 24/7 zorg biedt.”
Lessen en tips
Waar ben je het meest trots op? “Dat het gelukt is, op de eerste plaats”, vertelt Hesse. “En op de wijze waarop we met elkaar samenwerkten. Dat gemeenschappelijke, met elkaar bezig zijn om iets te realiseren waar de hele gemeenschap zich achter schaart. Bijzonder dat dat is gebeurd zonder fricties. We hebben elkaar steeds kunnen vinden in de geopperde oplossingsrichtingen.”
En heb je ook nog tips voor andere initiatiefnemers? “Mijn voornaamste advies is: ga eerst met elkaar rond de tafel om helder te formuleren wat je zou willen bereiken en waarom je dat belangrijk vindt, voordat je met ‘systeemdenkers’ (zoals gemeente en zorgorganisatie) in gesprek gaat”, hervat Hesse. “Ieders mening telt. Uit de verzamelde input , destilleer je de rode draad. Die dient als leidraad bij het gesprek met de gemeente of financier. Deze aanpak heeft ons in ieder geval enorm geholpen om niet verzeild te raken in het zogenaamde systeemdenken. We hebben gedacht en gewerkt vanuit mogelijkheden in plaats van belemmeringen””