Groeien aan de grens

De publicatie is (gedeeltelijk) gebaseerd op onderzoek uitgevoerd in het kader van het onderzoeksprogramma ‘Kennis voor Krachtige Steden’ van Platform31. 

Minder dan een procent van de werkende Nederlanders werkt over de grens. Zelfs in de grensregio’s ligt dat percentage opvallend laag. Van de werkende Limburgers werkt bijvoorbeeld slechts twee procent in het buitenland. Ondanks de effectuering van de Verdragen van Schengen in 1995, de invoering van de euro in 2002 en het Europese beleid om de ontwikkeling van grensregio’s te stimuleren, is het aandeel werkenden in het buitenland de laatste vijftien jaar nauwelijks toegenomen.

Afwijkende schoolsystemen, niet-erkende diploma’s

Op de arbeidsmarkt vormen grensbarrières een belangrijke belemmering. Schoolsystemen wijken af, en erkenning van diploma’s over de grens gaat vaak moeizaam. Daarnaast maken afwijkende fiscale en administratieve regelgeving het lastig om over de grens te werken. Ook zijn er taalbarrières en grote cultuurverschillen. Al deze barrières zorgen vooral op de arbeidsmarkt voor veel grensweerstand die zelfs boven de negentig procent ligt. Door de grensbarrières staat de arbeidsparticipatie in grensregio’s onder druk. Het is niet voor niets dat vooral in de grensregio’s sprake is van een lage participatiegraad en hoge werkloosheid.

Meer banen, meer bevolking

Zonder grenzen zouden er meer banen beschikbaar zijn voor de inwoners van grensregio’s. In het boek staat beschreven dat het aantal beschikbare banen voor de inwoners van Zuid-Limburg in dat geval meer dan verdrievoudigt. Tegelijkertijd zal ook de concurrentie om de banen toenemen, omdat ook buitenlanders eenvoudiger in Nederland kunnen werken. Per saldo zal de kans op werk voor de inwoners van de Nederlandse grensregio’s echter toenemen. Zonder grenzen zou de werkloosheid vooral in Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen tot onder het landelijke gemiddelde kunnen afnemen. Als de kans op werk in de grensregio’s toeneemt, worden die regio’s ook een aantrekkelijker plek om te (blijven) wonen. Op langere termijn zullen de toegenomen agglomeratievoordelen in de grensregio’s er naar verwachting voor zorgen dat steeds meer mensen en bedrijven zich er gaan vestigen. De regio Zuid-Limburg zou daarmee zelfs de op één na meest aantrekkelijke woonregio van Nederland worden, net achter de regio Amsterdam. Vooral in Limburg en Zeeland zal de bevolking weer toenemen. Dit kan het einde van de oplopende leegstand betekenen.

Verplicht taalonderwijs, grensoverschrijdende sollicitatieplicht

De publicatie ‘Groeien aan de grens’ laat de potentie van grensregio’s zien door inzichtelijk te maken in welke mate zij kunnen profiteren van het slechten van grensbarrières, met name op de arbeidsmarkt. Er zijn nu nog tal van barrières die het werken over de grens bemoeilijken. De auteurs zien als mogelijke oplossingen o.a. het in de grensregio’s verplicht stellen van Duits (en Frans) taalonderwijs vanaf de basisschool, verplichte stages over de grens, het afstemmen en gelijkschakelen van elkaars diploma’s en fiscale en administratieve regelgeving en grensoverschrijdende sollicitatieplicht voor uitkeringsgerechtigden in de grensregio’s. Gerard Marlet, een van de auteurs van ‘Groeien aan de grens’: “Dergelijke maatregelen leveren de grensregio’s naar verwachting veel meer op dan al die goedbedoelde grensoverschrijdende fietsroutes of culturele uitwisselingsprogramma’s.”

Groeien aan de grens is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van Platform31, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Atlas voor gemeenten.

Te koop in webshops en boekhandels. ISBN 978-90-79812-141.