Vast aanspreekpunt als betrouwbare duurzaamheidspartner voor Haagse horeca
10 april 2024
1. Maak een bewuste keuze voor een wijk/buurt met veel corporatiewoningen
Die uitgestoken hand komt voort uit de opzet van de warmtetransitievisie van de gemeente Culemborg. De eerste Transitievisie Warmte is in 2018 gemaakt voor de wijk EVA-Lanxmeer. Een enorme klus, zelfs in een ecologische wijk met bewoners die kiezen voor milieubewust en duurzaam wonen en leven.
Waarom er nu voor Voorkoop is gekozen? “Nu wilden we ons richten op een typische ‘doorsnee’ wijk met een gemêleerde bevolkingssamenstelling”, zegt Niek Habraken, die als programmanager Verduurzaming bij KleurrijkWonen, buurten met veel corporatiewoningen als ‘vliegwiel’ ziet voor de warmtetransitie. Voorkoop is een ‘afgebakende’ wijk met een mix aan huur en koop. In totaal staan er in Voorkoop 1500 woningen waarvan de woningcorporatie er 380 in bezit heeft en verhuurt. Daarnaast zijn er circa 100 koopwoningen die vroeger in het bezit waren van de woningcorporatie, maar nu in bezit zijn van particuliere eigenaren. Wat ze gemeen hebben? Het zijn veelal rijtjeshuizen en veelal geschakelde woningen, identiek aan huurwoningen. De woningen zijn verkocht met een terugkoopgarantie, dus bij verkoop kan KleurrijkWonen ze eventueel terugkopen.
2. Van onderop & van bovenaf: hand in hand
In Culemborg heeft de combinatie gemeente, energiecoöperatie en woningcorporatie KleurrijkWonen 15 bewonersavonden georganiseerd waar maar liefst 300 bewoners op af zijn gekomen. Het merendeel daarvan was particuliere eigenaren. Een intensief traject, maar met wel als gevolg dat kopers zijn aangehaakt. Ga in op vragen zoals: hoe willen we het gaan aanvliegen? Wat zullen de kosten zijn? Wat je moet voorkomen: beloftes maken of verwachtingen scheppen die je niet waar kunt maken.
Kenmerkend voor de aanpak van de woningcorporatie in het verduurzamen van woningen in de wijk Voorkoop is dat het daadwerkelijk een bottom-up participatieproces is geweest. Samen met de bewoners, echt participeren. In Culemborg was de volgorde: met bewoners praten, plan maken en met dát plan naar de raad toe. Habraken: “Niets is in beton gegoten. Parallel is in het kader van de PAW-aanvraag de oplossing met de Buurtwarmtepomp als een van de oplossingen uit het Buurtenergieplan gedetailleerd uitgewerkt. Bij de uitwerking was draagvlak voor de businesscase bij de bewoners een belangrijk uitgangspunt.”
3. Participatie voor draagvlak én bewustwording
Wat ze zich bij KleurrijkWonen goed hebben gerealiseerd tijdens het hele participatieproces van bewonersavonden organiseren en het samenstellen van werkgroepen: goed communiceren is noodzakelijk voor draagvlak. Je kan prachtige plannen maken, maar als je niet goed communiceert krijg je kopers niet mee. Doe dit vanaf het allereerste begin tot het einde van het proces. Habraken: “De mensen die naar de informatie-avond zijn gekomen, werden zich bewust van de opgave” en vervolgt: “Op bewonersavonden spreken we meer met particuliere woningeigenaren dan met onze huurders.”
4. Zorg voor eigenaarschap onder bewoners door participatie in werkgroepen
De bewonersavonden werden afgesloten met de oproep om je als betrokken bewoner aan te melden om te participeren bij het opstellen van het buurtenergieplan. Uit deze oproep ontstonden 4 werkgroepen rondom de thema’s financiën, techniek, communicatie en organisatie. 50 van de 300 bewoners hebben plaatsgenomen in één van deze vier werkgroepen. Allemaal met als doel: het opstellen van een breed gedragen buurtenergieplan. Uiteindelijk zijn er in dit plan acht manieren waarop de wijk Voorkoop verduurzaamd kan worden uitgewerkt. Alle opties zijn zowel technisch als financieel uitgewerkt. De collectieve oplossing met de Buurtwarmtepomp is in verband met de PAW-aanvraag gedetailleerder uitgewerkt. Daarbij heeft de woningcorporatie vanuit het ‘Startmotorkader Warmtenetten’ van Aedes, de vereniging van woningcorporaties, extra informatie aan kunnen reiken.
5. Een aantrekkelijk technisch én financieel plaatje: Maak het voor kopers zo aantrekkelijk mogelijk om in te stappen
Naast de procesmatige lessen die zijn geleerd, is er ook veel geleerd over het aantrekkelijker maken voor eigenaren om aan de slag te gaan met het verduurzamen van hun woning. Er komt namelijk veel kijken bij het verduurzamen van een woning. Heel veel. In Culemborg hebben ze daarom gekeken naar: hoe maken we het voor bewoners zo makkelijk mogelijk, zeker wat betreft het kostenplaatje? Leidend hierbij was het principe: ‘als een oplossing betaalbaar is voor particuliere woningeigenaren, is die oplossing ook betaalbaar voor de woningcorporatie’.