Investeren in ‘sociale riolering’ helpt tegen gezondheidsongelijkheid
Wijkbewoners kennen hun buurt. Werk samen aan een gezonde omgeving door hun netwerken en ontmoetingsplekken te versterken.
“We weten al jaren dat er een dubbele vergrijzing aan komt”, benadrukt Anne Hezemans, doelgroepexpert bij Bureauvijftig, een strategiebureau gespecialiseerd in 50-plus communicatie. “Er zijn steeds meer 50-plussers én we worden met z’n allen steeds ouder. Toch praten we nog veel te vaak óver ouderen in plaats van mét hen. Terwijl deze nieuwe generatie ouderen andere behoeften en ideeën heeft dan de generaties voor hen. Daar ligt onze opdracht: bedenk niet vanachter je bureau wat senioren willen, maar stel hen centraal. Dan creëer je kansen. Dus zijn we met hen in gesprek gegaan over wat ze willen, hopen, en wensen.”
“Op de vraag of mensen zichzelf ooit nog zien verhuizen, antwoorden vooral de oudere generaties vaker met nee. Toch ziet ruim de helft van de ondervraagden verhuizen wel als een optie in de toekomst. Bijvoorbeeld om kleiner te wonen of omdat de huidige woning niet meer past bij de hoeveelheid zorg die nodig is. Er is alleen geen of amper aanbod aan geschikte huizen.
Van degenen die niet willen verhuizen, geeft meer dan de helft als reden simpelweg tevreden te zijn met waar ze nu wonen. Een derde wil niet weg uit de buurt. Vooral voor alleenwonenden is de directe omgeving erg belangrijk (35 procent). In principe staat het grootste deel dus open voor een verhuizing. Er is één ‘maar’; of eigenlijk twee: een passend aanbod in de buurt én betaalbaarheid. Een deel (15 procent) gaat ervan uit dat ze een verhuizing niet zouden kunnen betalen. Een aanname die het onderzoeken waard is. Waarom denkt men dat? Is er misschien behoefte aan meer financieel inzicht? Kortom: als we echt doorstroming willen, moeten we deze twee hobbels zien te nemen.”
“Het is niet zo gek dat veel ouderen in hun buurt willen blijven wonen. Daar ligt immers een deel van hun netwerk: 63 procent van alle ondervraagde vijftigplussers geeft aan op hun buurtgenoten terug te kunnen vallen als hulp nodig is. De Babyboomers (geboren 1940-1955) steken daar nog eens met kop en schouders bovenuit. Zij zijn de ‘lijm’ van de buurt omdat ze hun buren wekelijks meerdere keren spreken. Dat wijst op fijne, warme gemeenschappen. Een derde van de ondervraagden zegt niet te weten of ze op hun buurtgenoten kunnen rekenen. Dat kan betekenen dat noaberschap, ‘er voor elkaar zijn’, echt afhankelijk is van waar je woont. Het betekent ook dat er kansen liggen als de ‘behulpzame buur’ wordt geactiveerd en gemotiveerd. Met de Babyboomgeneratie als eerste focus.”
“Ongeveer 50 procent van de vijftigplussers besteedt z’n tijd door weleens naar een vereniging, gebedshuis of buurthuis te gaan. Vooral de verenigingen spelen een belangrijke rol (35 procent). Gebeds- en buurthuizen daarentegen worden amper genoemd als ontmoetingsplekken. 14 procent bezoekt een buurthuis en slechts 13 procent geeft aan weleens naar een gebedshuis te gaan, waarbij dit iets sterker geldt voor de Stille Generatie (geboren voor 1940).
Maar wat als we de buurthuizen nu eens omtoveren tot een echte ontmoetingsplek? Ergens waar je graag komt om anderen te zien en spreken? Dan moeten we natuurlijk wel eerst grondig onderzoeken wie er in een bepaalde wijk woont en waar de behoeftes liggen. Laten we voor een plek zorgen die interessant is voor jong en oud; want in de verbinding zit de kracht!
“Als we goed begrijpen wat 50-plussers willen en wat hun behoeftes zijn, dan kunnen we daar gericht op inspelen. Dat betekent wel dat we de moeite moeten nemen om écht te luisteren. Dat we helder hebben wat we precies willen weten, daar onderzoek naar doen en die inzichten vervolgens vertalen naar actie. Want als dit onderzoek één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat ouderen heel goed weten wat ze willen. En dat ze zélf de oplossing zijn om langer thuis te blijven wonen.”
Anne Hezemans is doelgroepexpert bij Bureauvijftig, een strategiebureau gespecialiseerd in 50-plus communicatie.
Om ervoor te zorgen dat snel meer woningen gebouwd worden, riep het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de Landelijke Versnellingstafel in het leven. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stond aan de wieg van het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Dit programma kent drie hoofdlijnen: zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan. Oftewel: ouderen moeten langer zelfstandig thuis blijven wonen. Hoe kijkt de nieuwe generatie ouderen hier zelf naar? Dat hebben we ze gevraagd in het onderzoek Thuis Oud Worden. Bureauvijftig en kennisorganisatie Vilans voerden tussen 7 december 2023 en 7 januari 2024 een kwantitatieve onderzoek uitgevoerd binnen het Nationale 50Plus Panel. 1629 Nederlanders van 50 jaar en ouder reageerden.
Bekijk alle inzichten.