Participatie georganiseerd door private partijen

15 juli 2021
Omgevingsparticipatie wordt steeds belangrijker, maar blijkt een grote uitdaging voor iedere initiatiefnemer, eigenaar, projectontwikkelaar en gemeente betrokken bij binnenstedelijke gebiedstransformatie. Het blijkt zowel een voorwaarde, aanwinst, obstakel als kans. De Omgevingswet stelt omgevingsparticipatie in een aantal gevallen verplicht. Niet alleen voor overheden, maar voor iedere initiatiefnemer met ruimtelijke plannen. Nog lang niet iedereen is daar goed op voorbereid. Aanleiding voor een essay hierover vanuit het Programma Stedelijke Transformatie.

Over participatie binnen stedelijke ontwikkeling wordt al ruim vijftig jaar nagedacht en geschreven. De meeste publicaties gaan over participatieprocessen die de overheid organiseert, over vormen van cocreatie waarbij burgers invulling aan beleid geven of over burgers die de overheid vragen te participeren in voorstellen. Maar er zijn nog weinig publicaties of concrete handvatten voor privaat georganiseerde participatieprocessen. Ofwel: wanneer de projectontwikkelaar, ondernemer(svereniging), eigenaar of maatschappelijke (netwerk)organisatie de omgeving vraagt mee te denken over een project of gebiedstransformatie. En juist dat past bij de aanzet die de Omgevingswet geeft, want het wordt steeds minder vanzelfsprekend dat de overheid die participatie organiseert. Steeds vaker zijn private partijen, zoals projectontwikkelaars en andere private initiatiefnemers, hiervoor aan zet.

Bij de transformatie van bijvoorbeeld onderbenutte of verouderde industriegebieden, bedrijventerreinen, kantorenparken, spoorzones moeten initiatiefnemers in participatief overleg met vooral zittende bedrijven en slechts weinig (of geen) bewoners. Die omgevingsparticipatie is complex; tegenstrijdige belangen, diverse behoeften en uiteenlopende verwachtingen moeten immers een plek krijgen in dit overleg en de belangenafweging. Uit het onderzoek van de TU Delft blijkt dat zowel ontwikkelaars als gemeenten nog onvoldoende zijn voorbereid op een praktijk van meer privaat georganiseerde participatie. Gemeentelijke participatiehandreikingen negeren vaak dat binnen omgevingsparticipatie conflict en tegengestelde voorkeuren naar voren komen, terwijl ontwikkelaars en gemeenten die wel moeten managen. Soms kan door het gebruik van bepaalde methodes consensus worden bereikt, soms blijven juridiseren en politiseren echter alternatieve routes voor participatie. Dit essay gaat in op enkele prangende kwesties van omgevingsparticipatie en biedt leerzame praktijkervaringen, theoretische perspectieven, reflecties en concrete adviezen voor marktpartijen, overheden, maatschappelijke initiatiefnemers en andere betrokkenen.

Participatie georganiseerd door private partijen

Over het programma Stedelijke Transformatie

Platform31 voert het programma Stedelijke Transformatie uit. Hierin werken overheidspartijen, marktpartijen en kennisinstellingen samen om de transformatieprojecten versneld tot uitvoering te brengen, gemeenschappelijke problemen te doorgronden en op te lossen en de opgedane kennis te verankeren.

Meer informatie

Contact

Regien van Adrichem 06 50 69 63 09 LinkedIn

Ontvang nieuws van Platform31

Nieuws, publicaties en bijeenkomsten van Platform31 automatisch in jouw mailbox? Meld je dan aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief over actuele ontwikkelingen in stad en regio.

Bekijk al onze nieuwsbrieven en updates

"*" geeft vereiste velden aan