Analyse Human Capital Agenda’s
Inspiratie en concrete handvatten voor een veerkrachtige en inclusieve arbeidsmarkt, die sociaaleconomisch toekomstbestendig is.
17 december 2024
Ondernemerskracht in krimpregio’s
Evaluatie experimenten bevolkingsdaling tweede ronde
Op 14 locaties hebben sinds 2013 lokale en regionale partijen onder begeleiding van Platform31 geëxperimenteerd in gebieden waar de bevolking nu of in de nabije toekomst afneemt. Het gaat vooral om gebieden aan de randen van Nederland. De aanpak is bij alle experimenten gericht op vernieuwingen die de leefbaarheid in deze gebieden behouden en vergroten. De aanpak is daarnaast gericht op het beter op elkaar afstemmen van vraag en aanbod van woningen, voorzieningen en werkgelegenheid. Deze publicatie laat de resultaten zien van de 14 experimenten, analyseert ze en doet aanbevelingen. De aanpak ‘van onderop’ met ondernemerskracht van bewoners en bedrijven ingebed in een regionale visie, heeft de toekomst.
De resultaten zijn verdeeld naar de thema’s wonen en leefomgeving, voorzieningen en zorg en economische vitaliteit, en in samenhang geanalyseerd. Daarnaast analyseren de auteurs twee grote vraagstukken binnen de krimpaanpak: de trend om de aanpak meer van onderop uit voeren en de zoektocht naar verdienmodellen, en doen ze aanbevelingen aan het Rijk en aan lokale partijen.
‘Van onderop’ heeft de toekomst
De krimpexperimenten laat zien dat ‘van onderop’ de toekomst heeft. De ondernemerskracht van bewoners en bedrijven is echt nodig, omdat er bijna geen andere investeerders meer over zijn in deze gebieden. Bewoners en bedrijven boeken eerder en beter resultaat. Het verbeteren van de kwaliteit van de woning en woonomgeving, het organiseren van ontmoetingsruimten en het leveren van lichte zorg komt steeds vaker vanuit de bewoners zelf. Zoals in Leveroy, waar bewoners hun mede-huiseigenaren aanspoorden maatregelen te treffen om langer thuis te kunnen wonen. Maar focus is wel nodig om tot daadwerkelijk resultaat te komen. De auteurs constateren ook behoudendheid en soms gebrek aan kennis bij lokale overheden en partijen om het vraagstuk adequaat aan te pakken. Toch nemen gemeenten ook initiatieven, bijvoorbeeld rond het verbeteren van de kwaliteit en sloop van koopwoningen of bij het terugdringen van de leegstand van winkels.
Meer kennis en regionale afstemming
Platform31 begeleidde de 14 experimenten in opdracht van het ministerie van BZK. Het Rijk kan krimp- en anticipeerregio’s ondersteunen met meer kennis over bestaande goedwerkende aanpakken. Maar ook met juridische handreikingen bij het in evenwicht brengen van vraag en aanbod van vastgoed. Juist vanuit de wetenschap dat de rendementen en dus de marges in projecten klein zijn.
De aanpak van demografische verandering vraagt eerst om een regionale afstemming en een regionale visie en vervolgens om een invulling van onderop. Voor gemeenten is het zorg dat de organisatie is ingericht op het faciliteren van initiatieven van onderop. Daarnaast dat gemeenten alleen meewerken aan projecten die regionaal goed zijn ingebed.
Ondernemerskracht in krimpregio's
"*" geeft vereiste velden aan