Circulariteit kun je eenduidig meten

Op 27 september organiseert Platform31 de tweede web-bijeenkomst in de serie over Circulariteit en de Energietransitie – rollen voor gemeentes. Deze keer gaat het over energie-installaties. De Nationale Milieudatabase (NMD) kwantificeert circulaire prestaties – eenduidig en controleerbaar.

Namens de NMD spreken Jan-Willem Groot en John Drissen tijdens de web-bijeenkomst over de mogelijkheden voor gemeenten. Zij gaven als voorproefje alvast een inkijk in wat NMD te bieden heeft.

Met welk doel is de NMD in het leven geroepen?
“Doel van de NMD is om de milieuprestaties van bouwwerken eenduidig en controleerbaar te kwantificeren. Op basis van geverifieerde milieudata. De waarde hiervan is meervoudig: een transparant en coherent stelsel waarnaar publieke en private partijen verwijzen, bijvoorbeeld in het kader van prestatieafspraken. Daarnaast is het een transferpunt van geverifieerde milieudata van bouwproducten en bouwwerkinstallaties. Daarmee kunnen zowel opdrachtgever als opdrachtnemer in de ontwerpfase al een integrale berekening maken van de milieueffecten van materiaalgebruik in bouwwerken. Daarmee kunnen ze optimaliseren op de milieu- en energieprestatie.”

Hoe kunnen gemeenten hier hun voordeel mee doen? Hoe helpt dit om een hogere mate van circulariteit te bewerkstelligen bij de energietransitie?
“Gemeentes, en overigens ook woningcorporaties, kunnen een grote bijdrage leveren aan circulariteit. Onder andere door in het hele beleidsproces, van kop tot staart, prestatieafspraken te maken en op realisatie te toetsen. Toegespitst op energie-installaties: de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG)-berekening volgens de Bepalingsmethode milieuprestatie bouwwerken van de NMD, is bij elke aanvraag voor een omgevingsvergunning verplicht. De MPG geeft aan wat de milieubelasting is van de materialen die in een gebouw worden toegepast. Het gaat hierbij, voor nu, om nieuwe kantoorgebouwen (groter dan 100 m²) en om nieuwbouwwoningen. Gemeentes en woningcorporaties kunnen met een actieve houding architecten en aannemers aanzetten tot keuzes die bijdragen aan tegengaan van uitputting van grondstoffen.”

Hoe?
“Ze kunnen in aanbestedingsprojecten meer eisen stellen aan het gebruik van zogeheten gevalideerde categorie 1 of 2 NMD-data. Vervolgens kunnen ze in elk programma van eisen de aspecten definiëren van bouwwerkinstallaties op gebied van duurzaamheid, inclusief circulariteit. Denk bijvoorbeeld aan herbruikbare componenten en aan onderdelen die een langere levensduur hebben om onderhoud en afval te minimaliseren. Fabrikanten en leveranciers staan voor grote uitdagingen om competitief te zijn en te blijven met de milieuprestaties van hun product. Elke prikkel in geld of in tijd helpt daarbij.”

Hoe zorgt NMD dat de database up to date blijft?
“Stichting NMD is met steun van BZK het ‘Witte Vlekkenproject’ gestart. Het hoofddoel is het vergroten van het aantal productkaarten in de Nationale Milieudatabase van productgroepen die nu nog ondervertegenwoordigd zijn en wel van belang zijn om een volledige MPG- of MKI-berekening te kunnen maken. Om fabrikanten van bouwproducten te stimuleren om in de NMD te komen is daarom een vergoedingsregeling gestart: fabrikanten en leveranciers krijgen 2.500 euro voor elke LCA van een bouwproduct die nog niet in de NMD is opgenomen. Fabrikanten reageren heel positief op dit initiatief. Dit is een goed voorbeeld hoe een kleine (overheids-)incentive stimuleert om databeschikbaarheid voor alle relevante actoren, zoals gemeenten, te verbeteren.”