Vijftien jaar wijkontwikkeling in Kerkebosch zorgt voor een inclusieve wijk

In de jaren zestig was de woningnood hoog, ook in Zeist. Om snel aan de behoefte te voldoen werd de wijk Kerckebosch in het Zuidoosten van Zeist gebouwd. De wijk lag midden in het bos en bestond onder andere uit elf gallerijflats met zo’n 750 woningen. Rond de eeuwwisseling bleken de gallerijflats niet meer aan de toenmalige kwaliteitseisen te voldoen en nam de leefbaarheid sterk af. Hoog tijd voor verandering, de wijk ging op de schop en er vond een grootschalige herstructurering plaats.

Evaluatie van vijftien jaar wijkontwikkeling

Deze publicatie brengt de geleerde lessen van vijftien jaar wijkontwikkeling in kaart. Welke gestelde doelen zijn behaald en welke eventuele bijvangsten zijn er? Er is hiervoor gekeken naar thema’s zoals governance, woningvoorraad en -aanbod, sociale cohesie, participatie, natuurbehoud en -ontwikkeling en financiën. De evaluatie onderzoekt hoe de samenwerking tussen de partijen is verlopen en welke lessen hieruit getrokken kunnen worden voor toekomstige gebiedsontwikkelingen.

Succesfactoren en lessen uit de aanpak van Kerkebosch

De publicatie laat diverse succesfactoren zien van de wijkontwikkeling in Kerckebosch. Zo was de wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM) een slagvaardig instrument dat de publieke belangen borgte. De WOM stond dicht bij de bewoners en opereerde als een spin in het web met alle verschillende partijen. Daarnaast is er in Kerckebosch gekozen voor een organische ontwikkeling: niet de hele wijk in één keer slopen en vernieuwen maar steeds een plot of klein buurtje ontwikkelen. Dit maakte het mogelijk om in te speeln op veranderende omstandigheden.

Na vijftien jaar is Kerckebosch veranderd in een diverse, natuurinclusieve wijk met een mix van woningtypen en prijsklassen. Veel van het oorspronkelijke bos is bewaard gebleven en de natuur trok letterlijk de wijk in. Dit draagt aanzienlijk bij aan de identiteit, gezondheid en kwaliteit van de wijk en stimuleert ontmoeting. Maar er zijn ook aandachtspunten zoals het behouden van betaalbaarheid voor lage en middeninkomens, de sociale cohesie behoeft altijd aandacht en het beheer van de openbare ruimte vraagt wat anders dan in de overige wijken van Zeist.

Voor wie is deze publicatie?

De lessen uit deze publicatie zijn relevant voor beleidsmakers bij gemeenten en woningcorporaties, stedenbouwkundigen, projectontwikkelaars en andere professionals die betrokken zijn bij gebiedsontwikkeling en herstructurering. Het biedt waardevolle inzichten en lessen over participatie, samenwerking, flexibiliteit en het belang van een integrale aanpak.

De evaluatie is uitgevoerd in opdracht van de Wijkontwikkelingsmaatschappij Kerckebosch, gemeente Zeist en woningcorporatie Woongroen.