Publicatie Gebiedsontwikkeling Gezondheid en zorg

Ruimte voor sport en bewegen in de knel door woningbouw

22 mei 2025
Door de sterke focus op woningbouw in ruimtelijke plannen wordt het belang van sport en bewegen vaak vergeten. Dit terwijl gezondheidsproblemen door te weinig lichaamsbeweging toenemen. De publicatie Ruimte geven aan sport en bewegen laat zien hoe gemeenten wél ruimte kunnen maken hiervoor, ondanks woningdruk en ander ruimtegebrek. Meer, en slimme inzet vanuit lokale, regionale en rijksoverheid is daarvoor nodig.

Er zijn steeds meer zorgen over de volksgezondheid in Nederland: het aantal mensen met overgewicht stijgt naar verwachting richting 64 procent in 2050 en het aandeel mensen met mentale problemen neemt toe. Sport en bewegen dragen aantoonbaar bij aan fysieke én mentale gezondheid. De rijksoverheid wil dat in 2040 minstens 75% van de bevolking voldoet aan de beweegrichtlijn.

De Omgevingswet (2024) benoemt gezondheid als een van de maatschappelijke doelen die aandacht moet krijgen in ruimtelijke plannen, maar legt de verantwoordelijkheid daarvoor bij gemeenten. Zij beschikken over de instrumenten, zoals omgevingsvisies, diverse referentienormen en beleidsregels, maar de uitvoering van plannen blijft vaak achter bij de ambities. Dat komt hoofdzakelijk door een sterke focus op woningbouw in gebiedsontwikkelingen, maar ook door ruimtegebrek en financiële beperkingen.

Sport en bewegen meenemen in ruimtelijke plannen

De publicatie Ruimte geven aan sport en bewegen laat zien hoe gemeenten wél ruimte kunnen maken voor sport, spel en bewegen, ondanks woningdruk en ander ruimtegebrek. Dit onderzoek is in opdracht van het ministerie van VWS uitgevoerd door Platform31 samen met Urhahn stedenbouw & strategie en Urban Dynamics. Platform31 analyseerde hiervoor allerlei beleidsdocumenten en ruimtelijke plannen en interviewde een aantal ambtenaren sport, gezondheid en ruimtelijke ontwikkeling.

Het onderzoeksrapport laat zien dat de opgave in elk type gebied anders is en vragen elk om een eigen benadering. Ruimte voor sport en bewegen staat onder druk in:

  • binnensteden (waar wordt verdicht);
  • landschappen en natuurgebieden (waar recreatie en sport concurreren met landbouw en natuur);
  • vergrijzende wederopbouwwijken (waar ongebruikte sporthallen plaatsmaken voor wonen en zorg);
  • landelijk gebied (waar voorzieningen verdwijnen door leegloop).

Meer inzet nodig

Voorbeelden laten zien dat het wél kan. Maar inspanningen zijn tot nu toe onvoldoende. Meer, en slimme inzet is nodig vanuit lokale, regionale en rijksoverheid. Het rapport doet hiervoor diverse aanbevelingen.

Ruimte geven aan sport en bewegen

Ruimte geven aan sport en bewegen

Download deze publicatie

Contact

Jacomijn Baart 06 57 94 21 04 LinkedIn

Ontvang nieuws van Platform31

Nieuws, publicaties en bijeenkomsten van Platform31 automatisch in jouw mailbox? Meld je dan aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief over actuele ontwikkelingen in stad en regio.

Bekijk al onze nieuwsbrieven en updates

"*" geeft vereiste velden aan