Door verschillende uitvoeringsorganisaties en managementlagen, werkt ieder gemeentelijk domein anders. Hierdoor lijken het sociaal en fysieke domein soms kleine, op zichzelf staande organisaties met elk een eigen taal en cultuur. Onderlinge verbondenheid ontbreekt en zo ontstaan gemakkelijk vooroordelen.
Ik hoor deze vooroordelen regelmatig terug in gesprekken met beleidsambtenaren: het sociaal domein denkt niet na over de lange termijn en het fysieke domein denkt alleen in stenen, en niet in mensen. Deze aannames zijn hardnekkig. Ontmoeting en een constructieve houding kunnen deze beelden doorbreken. Maar dit vergt tijd, betrokkenheid en vooral lef.
Precies in dit speelveld komen grenswerkers om de hoek of beter gezegd over de grens, kijken. Met hun netwerkskills, innovatiekracht en organisatiekennis geliefd bij velen. Deze ambtenaren hebben een neusje voor andere grenswerkers. De eerste stap die zij in een nieuw netwerk zetten, is het betrekken van andere duizendpoten. Zo ontstaat een grenswerkerskoppel, een combinatie als 1+1=3. Dit duo enthousiasmeert vervolgens anderen en verenigt iedereen in een netwerk.
Dit gaat een tijd goed: het netwerk floreert en het vertrouwen groeit. Maar dan, komt er binnen de eigen afdeling een belangrijke klus. Als gevolg hiervan roept het management de grenswerker terug. Terug naar de eigen afdeling.
Omdat de rol van grenswerkers vaak niet formeel is erkend, werken zij net als ieder ander volgens het motto ‘eigen opgave eerst’. Zo gaat er noeste grensarbeid verloren. Dit werkt enorm frustrerend en dat begrijp ik. In een rustige periode kost het weer bloed, zweet en tranen om deze band te herstellen.
Dit moet anders. Managers kunnen in mijn ogen de eerste stap zetten door de functie van de grenswerker formeel te beleggen. En niet onbelangrijk, te ondersteunen en te waarderen. Dit brengt ongetwijfeld organisatorische en financiële verandering met zich mee.
Maar het telkens opnieuw opbouwen van relaties en netwerken kost ook veel. Veel frustratie, onbegrip en wellicht zelfs gemotiveerd personeel. Een quick fix is er niet. Het structureren van complexe maatschappelijke opgaven vergt namelijk tijd en gaat niet over één nacht ijs. Grenswerk en de belegging ervan vragen daarom continue aandacht.
