Keuzes maken: draaien aan de financiële knoppen van de Omgevingswet
G40/G4-leerkring Omgevingswet
2 december 2021 |Leestijd: 3minuten
De invoering van de Omgevingswet heeft structurele gevolgen voor de financiële situatie van gemeenten. De leerkring Omgevingswet van 11 november stond in het teken van de financiële keuzes die moeten worden gemaakt in aanloop naar de inwerkingtreding van de wet. We besteedden aandacht aan de financiële impactanalyse, structurele kosten versus eenmalige kosten en het vaststellen van de legesverordening. De gemeenten Amsterdam en Amersfoort deelden ervaringen en nieuwste inzichten.
De financiële effecten van de Omgevingswet voor Amsterdam
Marco Pot (werkzaam voor BDO Advisory) maakte samen met zijn team een financiële impactanalyse voor de gemeente Amsterdam. Dat was een behoorlijke puzzel, want hoe maak je eigenlijk zo’n impactanalyse? De impactanalyse richtte zich op de vertaling van de financiële impact van de Omgevingswet op de begroting, maar dat was niet het enige. De impactanalyse moest ook een aantal gesprekken op gang brengen, onder andere met bestuurders, om de gemaakte analyse daadwerkelijk op de bestuurlijke agenda te krijgen.
Welke concrete veranderingen staan ons te wachten? Hoe ziet de nieuwe werkwijze er precies uit? Wat zijn de toekomstige baten? De impactanalyse geeft een integraal beeld van de beweging én de financiële gevolgen. Marco Pot legt uit dat je geen getallen moet verwachten, maar dat het gaat om de boodschap: hoe is Amsterdam aan de slag gegaan met de financiële impactanalyse en hoe kunnen deze inzichten ook voor u bruikbaar zijn?
VNG reflecteert
Paul Huigens van de VNG (coördinator financiën en structurele effecten) luisterde aandachtig naar het verhaal van Marco Pot en is enthousiast over hoe ze in Amsterdam te werk zijn gegaan. Een gedegen uitwerking, zo complimenteert hij, want in deze analyse was er oog voor elk detail. Huigens benoemt de zorgen die bestaan over het verzilveren van de baten. Een pikant onderwerp, want in het gemeentelijk domein leeft de vraag waar die baten precies zitten.
Huigens omschrijft wat hij verder ziet gebeuren bij gemeenten en hoe de VNG daarbij ondersteuning kan bieden. Bijvoorbeeld door het aanbod van landelijke onderzoeken, maar ook als het gaat om de bestaande middelen zoals de Modelverordening Leges en op lokaal niveau de Werkwijze Structurele Effecten. En: waar is nu precies sprake van beleid- en inrichtingsvrijheid binnen de structurele effecten? Dan moet je denken aan de inrichting van het voortraject, de milieuleges en het tempo van ontwikkeling.
Keuzes maken in Amersfoort
Carolien Drupsteen is programmamanager Omgevingswet bij de gemeente Amersfoort. Welke beleidskeuzes liggen voor in haar gemeente? Carolien Drupsteen geeft aan: er zijn basiskosten waarbinnen je geen keuzes kan maken, maar ook basiskosten waarbinnen je wél keuzes kunt maken. Concrete voorbeelden van dat soort keuzes: participatie in beleid en instrumenten, locatiespecifieke risico’s en adviesrecht. Op basis van recent onderzoek naar de financiële effecten van die keuzes hakte de raad al een aantal knopen door, maar er moeten ook nog een aantal keuzes worden gemaakt.
De nieuwe legesverordening
Marc Timmerman (werkzaam voor BDO Advisory) zoomt in op de nieuwe legesverordening waaraan de gemeente Amsterdam werkt. Welke (nieuwe) vraagstukken zijn ontstaan en hoe komen ze in Amsterdam tot gedragen en onderbouwde keuzes? Deze vragen zijn belangrijk omdat er financieel nogal wat vanaf hangt. 30 juni 2022 is de streefdatum voor het vaststellen van de legesverordening, en die datum komt snel dichterbij.
Carolien Drupsteen, programmamanager Omgevingswet in Amersfoort, vertelde over de uitkomsten van een onderzoek naar de financiële effecten in haar gemeente. Ze informeerde de raad over de ‘beleidsknoppen’ in deze raadsinformatiebrief. Lees ook het onderzoeksrapport (pdf) van Ecorys en Senze.
Nieuws, publicaties en bijeenkomsten van Platform31 automatisch in jouw mailbox? Meld je dan aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief over actuele ontwikkelingen in stad en regio.