Hans-Hugo Smit is senior Marktanalist Bouw en Gebiedsontwikkeling bij de Rabobank.
Gezocht: missionair kabinet
Aan de vooravond van de massale uitstroom van Nederlanders naar het buitenland voor een paar welverdiende weken in de zorgeloze zon, valt Kabinet Rutte IV over de maatregelen om instroom vanuit het buitenland te beperken. Waar was u toen u het nieuws hoorde?
Ik stond voor mijn boekenkast en zocht leesvoer voor mee op reis naar Frankrijk. De zoete belofte van een Zuid-Frans zwembad met een goed boek in de ene hand en een koude Chablis in de andere. Maar toen dus dat bericht; “Rutte IV demissionair”. Het witte wijnwolkje in mijn hoofd spatte uiteen. Nou was ik zelf nooit groot voorstander van Rutte IV (of van Rutte met willekeurig welk ander Romeins cijfer erna trouwens), dus even zag ik zonnestraaltjes. Die maakten al snel plaats voor dreigende Hollandse luchten en inmiddels zie ik vooral donderwolken boven ons Nederlandse polderlandschap. Want: waar moet dat heen?
Voor veel volksvertegenwoordigers is het antwoord op die vraag: “terug naar Den Haag!”. Het zomerreces zou beginnen, maar verloven zijn ingetrokken. Eind juli stemmen ze over welke wetsvoorstellen en beleidsthema’s ‘controversieel’ moeten worden nu het kabinet demissionair is. Dat wordt een heel lange lijst, want wat is er niét controversieel in onze wijdvertakte delta van meningen?
Acht weken politieke pauze veranderen in vele maanden bestuurlijke besluiteloosheid. Op zijn vroegst in november nieuwe verkiezingen en dan een lange coalitiezoektocht tussen heel veel partijen en partijtjes. En dat terwijl grote opgaven schreeuwen om actie. Alleen al in onze wereld van ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling. Van stikstof (wat gebeurt er met de woest aantrekkelijke uitkoopregeling en het zwaar bevochten stikstoffonds van 24 miljard?) tot klimaatfonds van 34 miljard (adieu 2030 als klimaatmijlpaal?). En van Wet Betaalbare Huur en Box III hervormingen (hebben we straks nog huurwoningen?) tot Wet Regie Volkshuisvesting (gaan we überhaupt nog bouwen?). Als we over een jaar al een nieuw kabinet hebben dat stappen kan zetten, dan is het nog maar de vraag of ze dat ook echt gaat doen. In een tijd dat korte termijn belangen en eigengewin lijken te prevaleren boven lange termijn en het collectief, houd ik mijn hart vast.
Terug voor mijn boekenkast. Ik weet nu welke boeken meegaan op vakantie. ‘Moonshot’ van Mariana Mazzucato, die een overtuigend pleidooi houdt voor een ‘missie-gedreven’ overheid met duidelijke lange termijn doelen. En ‘De Goede Voorouder’ van Roman Krznaric, die ons allen -als individu en burger- oproept ons korte termijn ‘marshmallowbrein’ uit te zetten en ons lange-termijn ‘eikelbrein’ aan. Wat mij betreft dé leestips voor iedereen deze zomer en zeker voor hen die daarna onze Tweede Kamer gaan vormen. Hopelijk hebben we dan heel snel een ‘missionair’ kabinet.