Bemiddelingsorganisaties helpen gemeenten en verhuurders bij stimuleren hospitaverhuur

Hospitaverhuur: een oplossing voor woningtekort

De woningmarkt kent een groot aantal uitdagingen. Er is een tekort aan woonruimte, vooral aan betaalbare woonruimte voor woonstarters en spoedzoekers. Tegelijkertijd wonen er door de vergrijzing steeds meer ouderen op leeftijd met zijn tweeën of alleen in ruime huizen. Met gemiddeld 53m² per persoon, wonen we in Nederland veel ruimer dan mensen in onze buurlanden. De gemiddelde woningbezetting in Nederland is bovendien fors lager dan een of twee generaties geleden. Hospitaverhuur zorgt voor een betere benutting van bestaande woningen. De potentie is groot: uit onderzoek blijkt dat een op de drie mensen in huis een kamer kan missen.

De voordelen van hospitaverhuur

Slim dus om deze vorm van woningdeling te stimuleren. Dat vraagt om actie van gemeenten, verhuurders, woningcorporaties en particulieren die overwegen kamer(s) te verhuren. De tijd dat hospita’s bemoeizuchtige oude dames waren met verplichte theekransjes is geweest. Iedereen die een kamer over heeft kan hospita worden. Maar je huis, keuken en badkamer delen, moet natuurlijk wel bij je passen.

Hospitaverhuur heeft voordelen voor zowel de huurder als voor de (private) verhuurder, woningcorporatie en gemeente. Denk aan:

• Het biedt woonruimte binnen de bestaande woningvoorraad
• Het biedt studenten, spoedzoekers en andere (jonge) woningzoekenden een prima (tijdelijke) woonplek: als adempauze of als eerste stap in hun wooncarrière.
• Snelle oplossing (kan ‘morgen’ al)
• Goedkoop (de kamers zijn er al)
• Duurzaam (geen bouwactiviteiten nodig)
• Het is gezellig (biedt aanspraak)
• Nabuurschap (iemand kijkt naar je om)
• Kan ondersteuning en lichte zorg bieden (kan wederzijds)
• Levert draagvlak op voor voorzieningen (in ontvolkte wijken)
• Leert mensen samen te wonen
• Levert een zakcentje op voor de hospita

Mythes ontkracht en belemmeringen aangepakt

Er bestaan hardnekkige mythes over de regelgeving rondom hospitaverhuur. Zo heerst het idee dat je je toeslagen en uitkeringen kwijtraakt als je een kamer verhuurt. Dit klopt veelal niet. Je huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag, AOW en WW-uitkering mag je bijvoorbeeld gewoon houden bij het aangaan van een hospitacontract.  Ook is er angst dat de verhuurder niet meer van hun huurder ‘afkomen’ als ze eenmaal een kamer verhuren. Dat klopt niet helemaal: je kunt een jaar lang een kamer verhuren, zonder dat de huurder huurrechten opbouwt. Het is dan wel belangrijk dat je het contract binnen negen maanden opzegt.

Toch kent hospitaverhuur een aantal belemmeringen:

• De belangrijkste voorwaarde om deze woningdeelvariant mogelijk te maken, is dat de gemeente toestaat dat je met meer dan één huishouden in een woning woont. De gemeente kan dit op verschillende manieren faciliteren: door dit toe te staan in het Omgevingsplan (voorheen bestemmingsplan) of in de Huisvestingsverordening, met of zonder vergunning.
• Wanneer de gemeente hospitaverhuur toestaat, dan is het nodig dat ook woningcorporaties en andere verhuurders toestemming geven aan hun huurders om een lege kamer te verhuren aan een ander.
• Tot slot kunnen ook eigenaar-bewoners een kamer in hun woning verhuren. Daar moet de hypotheekverstrekker echter toestemming voor geven. Op dit moment zijn er nog maar weinig partijen die dit doen. Huiseigenaren zonder hypotheek kunnen uiteraard vrij hun gang gaan.
• Om de aanwezige hobbels weg te nemen werkt het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) aan een wetswijziging om hospitaverhuur gemakkelijker te maken.

Bemiddelingsorganisaties voor hospitaverhuur

Gemeenten, woningcorporaties en andere verhuurders hebben een sleutelrol in het mogelijk maken van hospitaverhuur. Velen staan positief tegenover deze woningdeelvariant, maar het ontbreekt hen aan tijd, kennis, kunde, geld, capaciteit of prioriteit. Inmiddels zijn er verschillende bemiddelingsorganisaties die kunnen zorgen voor een  ‘match’ tussen hospita en kamerhuurder. Of kunnen helpen bij het opzetten van een campagne in de gemeente. Of garanderen dat huren worden betaald en adviseren als er problemen zijn. Ze ontzorgen de eigenaar of verhuurder, de gemeente en ze zorgen er – bij verhurende organisaties – voor dat hospitaverhuur ‘in het werksysteem’ past.

We lichten een aantal bekende bemiddelingsorganisaties uit, met elk hun eigen focus en activiteiten.

• Hospi Housing koppelt studenten, jongeren en starters aan lokale gastgezinnen en hosts. De organisatie is in Utrecht gestart en werkt inmiddels samen met gemeenten en onderwijsinstellingen in bijna alle grote studentensteden en met een aantal (koepels van) woningcorporaties door heel Nederland.
• Hospitaworden.nl koppelt hospita’s aan (internationale) studenten en young professionals. De organisatie ondersteunt hospita’s op administratief, financieel, juridisch en technisch vlak. En biedt desgewenst 24/7 technische ondersteuning en een calamiteitendienst voor  huurders.
• Onder de Pannen koppelt (dreigend) economisch dakloze mensen aan plaatsgenoten met een kamer over. Zodat zij rustig kunnen zoeken naar een duurzame oplossing. De organisatie helpt verhuurders met matching, verhuuradministratie, opzegging en staat garant voor de huur.
• Kamers met Aandacht bemiddelt kamers voor jongeren van 18-23 jaar die net nog wat extra aandacht nodig hebben om zelfstandig te wonen; vaak gaat het om uitstroom uit een zorgorganisatie of preventie van dak- en thuisloosheid. Zij zijn te kwetsbaar om zelfstandig te wonen en te sterk voor begeleid wonen.
• Samen in 1 Huis koppelt senioren aan jongeren. Door samen te wonen, ondersteunen ouderen en jongeren elkaar: dat maakt het leven voor beiden een stukje beter.

Draag je hospitaverhuur een warm hart toe, maar kom je er zelf niet aan toe: overweeg dan samenwerking met een bemiddelingsorganisatie.