Van ‘no go’ naar ‘let’s go’ in Breda

Hoe maak je het Havenkwartier in Breda weer bruisend? Initiatieven genoeg, maar die waren moeilijk in regels te vatten. Daarom maakte Breda er een regelloze zone van en stuurde alleen op veiligheid. Het resultaat? Een nieuw stadsstrand en een skatehal die het gebied weer levendig maakten.

Havenkwartier Breda 1

Nieuwe initiatieven in het Havenkwartier

De gemeente wilde het Havenkwartier in Breda op de kaart zetten als een Let’s go area. Het gebied is onderdeel van de hele herontwikkeling van Via Breda rondom het station. De opknapbeurt met woningbouw voor het Havenkwartier stond op de planning voor op zijn vroegst 2023. Om het verouderde bedrijventerrein niet te laten afglijden naar een no go-area, is gekozen voor nieuwe initiatieven. De gemeente wist dat de initiatiefnemers met ideeën voor een skatehal, stadsstrand en een sloepenhaven op zoek waren naar een plek. De plannen pasten niet in het geldend bestemmingsplan voor het Haveneiland. De nieuwe initiatieven waren moeilijk in regels te vatten en bij aanvang ook nog niet helemaal duidelijk. Daarom is het bestemmingsplan voor het gebied ‘uitgezet’. De gemeenteraad heeft hiermee unaniem ingestemd, onder drie voorwaarden:

  • Er moet draagvlak zijn (ook bij de buren)
  • Ontwikkelingen moeten organisch groeien
  • Het moet veilig zijn.

Werken zonder regels in de praktijk

Loslaten is niet hetzelfde als je handen er helemaal vanaf trekken en niets regelen. Natuurlijk was het een groot voordeel dat de gemeente zelf eigenaar van de gronden is. Maar zonder regels zijn initiatiefnemers kwetsbaar in situaties waar zij de zekerheid van een beschermend publiekrechtelijk kader missen en weten de omwonenden ook niet wat ze kunnen verwachten. De sloepenhaven moest op een andere manier worden gerealiseerd, omdat er een handhavingsverzoek kwam waar de gemeente iets mee moest doen. Om alles toch in goede banen te leiden, zijn er veel gesprekken gevoerd. Uiteindelijk kwamen er een stadsstrand, een skatehal en de sloepenhaven. De nieuwe voorzieningen zijn een groot succes. Ze laten het gebied weer bloeien.

Er is gestart met een bijeenkomst met de verschillende initiatiefnemers die allemaal foto’s meenamen van de plannen voor het gebied. Iedereen kwam al snel tot de conclusie dat er dezelfde verlangens waren voor het gebied. Zo ontstond meteen een goede samenwerking tussen verschillende partijen. Om het project te laten slagen, was communicatie met de omwonenden minstens zo belangrijk. Om de reacties uit de omgeving goed in de gaten te houden, is een groot omgevingsbewustzijn onmisbaar. Initiatiefnemers en gemeente moeten voor iedereen open blijven staan.

Volgens berichten in de media zou er bij het stadsstrand sprake zijn van oneerlijke concurrentie. De partijen die deze geluiden gaven, zijn meteen gebeld en uitgenodigd. Toen ze zagen dat het stadsstrand veelal op vrijwilligers draaide en een heel ander karakter had dan bijvoorbeeld de horeca in het centrum, is er een artikel in de krant verschenen dat het juist een goed initiatief is.

Lessen: loskomen van de regels

Probeer los te komen van de regels en zoek verbindingen met elkaar. De gemeente constateerde dat er een plek was waar ‘iets mee moest’ en wist dat er initiatieven in de stad waren die moeite hadden een geschikte locatie te vinden. Door de regels los te laten, bedachten initiatiefnemers en gemeente wat ze wilden en hoe het gebied eruit moest komen te zien. In plaats van te denken wat niet kan vanuit de bestaande regels, bleef de blik op de horizon gericht. Op het moment dat het contact met alle partijen goed is, zijn er veel mogelijkheden.

Zie ook: https://vimeo.com/106486270

Havenkwartier Breda 2
Havenkwartier Breda 3