Gebiedsonderneming in Stadsweide

De nieuwe ziekenhuis MST in Enschede was een belangrijke aanjager voor de verdere versterking van het gebied Stadsweide, gelegen in de zuidflank van het centrum van Enschede. Een gebied dat verder symbool staat voor herstructurering en hergebruik. De kansen voor Stadsweide zijn gebundeld in een binnenstedelijk impulsprogramma waarin maatschappelijke vraagstukken, economische innovatie, onderwijs en onderzoek centraal staan.

De gemeente als regisseur

Stadsweide kent meerdere ontwikkellocaties met verschillende (grond)eigenaren (figuur 1) en heeft een uitgesproken propositie: het stimuleren van de werkgelegenheid in de stad.

Voor een van die gebiedsontwikkelingen, Kop Boulevard is een verkenning gestart naar een nieuwe financieringsconstructie. Nieuw, omdat de gemeente geen middelen tot haar beschikking heeft en enkel nog faciliterend optreedt. Met andere woorden: de markt mag haar werk doen. Daar waar begeleiding op de publieke taken is vereist, levert de gemeente die. De gemeente neemt een regisserende rol in en treedt op als intermediair tussen de verschillende samenwerkende partijen. Dit geldt voor het proces en de programmatische afstemming. De gemeente zoekt samenwerking met de stakeholders uit het gebied waar de gemeente ook zelf eigendom heeft. Die stakeholders zijn omvangrijk: institutionele en particuliere eigenaren, ondernemers, bewoners, studenten en tijdelijke gebruikers.

Private karakter van Kop Boulevard

Om de benodigde financiering te garanderen tastte de gemeente af of een gebiedsonderneming die revolverende gelden kan inbrengen. De gemeente koos voor een gebiedsonderneming, omdat die flexibel is: op verschillende momenten kunnen verschillende partijen deelnemen voor een vooraf afgesproken periode met een voor elke partij gewenst rendement. Niet onbelangrijk: een gebiedsonderneming kan een olievlekwerking teweegbrengen en biedt de mogelijkheid om verschillende partijen te bundelen. Enschede wil met de gebiedsonderneming vooral het private karakter benadrukken. Dit stimuleert het vertrouwen van de gemeente richting private partijen en zet het ondernemerschap centraal. Bij de uitwerking van de gebiedsonderneming voor Kop Boulevard wordt gewerkt met verschillende schillen. Een eerste schil van partijen die de gebiedsonderneming opstart en wil investeren en een tweede schil van partijen die aanspraak maken op de gebiedsonderneming.

Lessen: duidelijke positionering en spelregels

Het opzetten van een gebiedsonderneming vraagt om een duidelijk proces, zonder te koersen op een vooraf opgesteld programma, financiën en partijen. Belangrijk is vooraf de rol van de gemeente helder en duidelijk te positioneren en duidelijke spelregels op te stellen die voor iedereen toegankelijk zijn op elk moment. Dit vereist huiswerk van de gemeente. Kop Boulevard pakt dit goed aan en schept op die manier de juiste verwachtingen in het spel van vraag en aanbod. Het vormgeven van een gebiedsonderneming gaat hierin mee en kent hetzelfde (organische) karakter.

terug naar boven