Projecten

Doel:
Werkervaring opdoen in klussenteams en stapsgewijs leren weerbaar worden en ondernemen.

Beschrijving:
Veel jongeren zijn kwetsbaar in hun ontwikkeling naar zelfstandigheid in het vinden van werk en opleiding. Ondersteund door een netwerk van ondernemers en twee professionele jongerenbegeleiders ontmoeten jongeren elkaar in een eigen werkplaats. Samen doen jongeren werkervaring en werknemersvaardigheden op door te werken aan klussen die ondernemers hen verstrekken. In een JongerenOndernemenFonds participeren ondernemers en bewoners en worden opbrengsten van klussen beheerd.

Initiatiefnemers:
Anne-Marie Poorthuis (Eigentijdse Verbindingen), Kees de Bree en Pierre Wilhelmus.

Zie ook:

• Conceptontwikkeling met OvJ als inspirerend voorbeeld

Doel:
Vergeten Blokken van Rotterdam Feijenoord klimaatadaptief vernieuwen en bewoners betrekken bij het waterveilig maken van hun woning, blok en straat.

Beschrijving:
Overheid en woningcorporaties bedachten de afgelopen periode ambitieuze sloop-nieuwbouwplannen. De Vergeten Blokken zijn wooncomplexen die oorspronkelijk op de lijst staan voor sloop of renovatie, maar waar nu geen geld meer voor is. Het onderzoek richt zich op twee vragen:

1. Kunnen wij de blokken vernieuwen door bestaande middelen van bewoners, gemeente en woningcorporatie anders in te zetten?
2. Kunnen wij de blokken klimaatadapatief vernieuwen en bewoners betrekken bij het waterveilig maken van hun woning, blok en straat?

Initiatiefnemers:
AIR en WeLoveTheCity.

Resultaat: Feijenoord Resilient Quarter (PDF)

Doel:
Inzicht ontwikkelen in de succes- en faalfactoren en het zelforganisatieproces van de Buurtwerkplaats.

Beschrijving:
In 2012 startte de Buurtwerkplaats op initiatief van social designers en een stadspsycholoog de Noorderhof, in Amsterdam Nieuw West. Dit in nauwe samenwerking met de buurt. Gastvrijheid en de mentaliteit dat ‘alles kan’ staan voorop. Er komen steeds meer mensen uit andere buurten en stadsdelen naar de Buurtwerkplaats.

Initiatiefnemers:
Buurtwerkplaats Noorderhof, Stadsdeel Nieuw West, Gemeente Amsterdam, Stipo.

Lees meer:
Essay Thuis op de buurtwerkplaats

Doel:
Het overdragen van semi-publieke taken naar een bewonerscollectief.

Beschrijving:
Wijkwerkpalet Klarendal in Arnhem zette verschillende kleinschalige projecten op die de wijkeconomie versterken. Verbinding tussen vrijwilligers, ondernemers en buurtbewoners is daarin de rode draad. Om het Wijkwerkpalet financieel op eigen benen te laten staan, onderzoekt het onderzoeksteam wat er in de praktijk nodig is om een bewonersinitiatief eigenaar te maken en te laten blijven van hun project en de verdiensten die daaruit voortvloeien. In samenwerking met, maar zonder financiële vermenging met publieke partijen, zoals gemeente, welzijn en wonen.

Initiatiefnemers:
Wijkwerkpalet Klarendal, Volkshuisvesting Arnhem, Stichting Rijnstad, Gemeente Arnhem.

Resultaten:
Rapport wijkwerkpalet Klarendal

Doel:
Aanpak winkelstraatproblematiek.

Beschrijving:
Nederlandse stadscentra kampen met winkelleegstand en een terugloop van bezoekersaantallen. Om de winkelstraatproblematiek effectief te lijf te gaan is een integrale benadering nodig, waarbij diverse stakeholders gezamenlijk keuzes maken. In casestudy ‘De Heurne’ in Enschede zet een bottum-up participatieproces een gebiedstransformatie in gang. De waardevolle ervaringen zijn een voorbeeld voor andere winkelstraten in Nederland.

Initiatiefnemers:
Van der Jeugd Architecten en Platform Initiatieven Tijdelijkheid (PIT) in samenwerking met Pandeigenaren en ondernemers.

Resultaten:

• Eindbeeld de Heurne
• Inspiratieboek De Heurne Enschede
  
  

Ondernemers aan het stuur van de transformatie van hun bedrijventerrein

Doel:
Transformatie van bedrijventerrein Tussendiepen in Drachten onder regie van ondernemers.

Beschrijving:
Tussendiepen is het oudste bedrijventerrein van Drachten en toe aan een gedeeltelijke transformatie en revitalisering van haar functie. Ondernemers nemen zelf de regie om met de gemeente een ontwikkelproces te starten en te komen tot een gefaseerde herstructurering van het bedrijventerrein. De ondernemers hebben zich daartoe verenigd in de coöperatieve vereniging BéVé Tussendiepen UA. Er wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld inclusief fasering, planning en financiële strategie. Dat moet worden gedragen door de ondernemers samen, maar ook door de eerder genoemde gebruikers, overheden en medefinanciers. Samen met gebruikers, overheden en medefinanciers wordt op een professionele en creatieve manier dat uitvoeringsprogramma opgesteld zodat het plan in fases kan worden uitgevoerd. Het gaat daarbij om zowel de gebiedsgerelateerde exploitatie als de waardecreatie en -vermeerdering die ondernemers individueel en als ondernemerscollectief kunnen realiseren.

Initiatiefnemers:

• Jan Does en Nazzareno Mediati.

Resultaat

• De ontdekking van Tussendiepen (pdf)

Doel:
Resultaten boeken op het gebied van groen, energiebesparing en -opwekking en sociale cohesie.

Beschrijving:
Wat maakt het Haarlemse proces succesvol en hoe kunnen ook anderen dit succes inzetten? Deze vraag wordt onderzocht aan de hand van een interactief onderzoek. De resultaten van het onderzoek worden beschikbaar gesteld aan andere gemeenten.

Initiatiefnemers:
Bewoners, ondernemers, gemeente Haarlem i.s.m. ministerie van BZK en Nyenrode Business Universiteit.

Portret:
Baud Schoenmaeckers – Het gezicht van het Haarlemse Garenkokerskwartier.

Resultaten:

• De Haarlemse methode, De energieke stad, Garage Garenkokerskwartier, startersgids voor wijkinitiatieven.
• Garage Garenkokerskwartier startersgids voor wijkinitiatieven
• De Energieke stad
  
  

Doel:
Versterking tussen energie, groen en woningverbetering.

Beschrijving:
Als mensen elkaar rond activiteiten van de buurtonderneming Zuiderzeewijk vinden, kan dat een motor zijn voor verdere groei. De coalitie tussen bewoners en bedrijven kan hiervoor een motor zijn, zoals aannemers die bewoners stimuleren hun woning te verbeteren.

Initiatiefnemers:
Bewoners, Gemeente Lelystad, Centrada, De Groene Reus, Eetbaar Lelystad, Stichting Flevo Energie, AT Osborne.

Resultaat: Naar een buurtonderneming (PDF)
-—

Doel:
Het zichtbaar maken van betrokken ondernemers bij maatschappelijk thema’s in Nijmegen.

Beschrijving:
Campus Orléon organiseert stadsgesprekken met ondernemers en onderzoekers. Stadsgesprekken beginnen tussen mensen die betrokkenheid bij een thema delen en waaieren via hun netwerken uit over de stad. De onderzoekers construeren vanuit de gesprekken het verhaal van de ondernemers en maken de logica eronder zichtbaar. Via zwermonderzoek duiden zij met verschillende onderzoeksmethoden de positie en betekenis van ondernemers in de stad en plaatsen ze het thema in theorie en praktijk van stedelijke vernieuwing.

Initiatiefnemers:
Campus Orleon, SmartTrash, Aedifex, Oersoep, Maak Je Eigen.

Zie ook:
De ondernemer als maatschappelijke (aan)winst

Doel:
Kansen benutten van het transformatiegebied Waalfront in Nijmegen waarbij de (eind)gebruikers; bewoners, ondernemers en maatschappelijke initiatieven de hoofdrolspelers zijn.

Beschrijving:
Het Honigcomplex (30.000 vierkante meter) is tijdelijk – kosten neutraal – ingevuld met jonge en vernieuwende ondernemers. Het onderzoeksteam wil dat succes inbrengen bij de gebiedsontwikkeling van het Waalfront. Het team zet een onderzoeksvraag op naar maatschappelijke en financiële meerwaarde. Ze inventariseert bij ondernemers, bewoners en stakeholders hun kijk op betrokkenheid bij de ontwikkeling van tijdelijke naar (semi) permanente invulling van het gebied.

Initiatiefnemers:
Titaannetwerk, Radbout Universiteit & Krachtvoer.

Resultaten:

• Maatschappelijke gebiedsontwikkeling in de praktijk
• Verslag Area024 dd 22 april 2015
• Honigcomplex vervolg

Doel:
Het ontwikkelen van nieuwe stedelijke strategieën voor (tijdelijk) hergebruik van binnenstedelijke ondergewaardeerde locaties, waarin gebiedsgericht naar de potenties van een plek op ruimtelijk, economisch en sociaal-maatschappelijk vlak wordt gekeken en verschillende belangen (o.a. bewoners, politiek, stakeholders) geïntegreerd worden.

Beschrijving:
De Rotterdamse wijk Charlois wordt omringd door havenbekkens maar heeft nauwelijks meer binding met het water. Om nieuwe vormen van gebiedsontwikkeling mogelijk te maken, te testen en te stimuleren, stelt Charlois aan het Water een ‘levendige initiatievenkaart’ op. En brengt ze dankzij publieksactiviteiten, expertmeetings en onderzoek allerlei initiatieven en initiatiefnemers in kaart. De bereidheid en gedrevenheid bij bewoners en ondernemers om iets bij te dragen vormt een integraal onderdeel van het proces. Het is een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle gebiedsontwikkeling die bijdraagt aan een duurzame verbinding tussen wijk en haven.

Initiatiefnemers:
Vitibuck Architects in samenwerking met bewonersorganisaties Charlois, basisscholen, ondernemers Maashaven ZZ, Stedelinks 010, Veldacademie, Rotterdams Wijktheater en G-Routes.

Portret:
Charlois aan het water: learning by doing

Resultaten:
http://charloisaanhetwater.nl/

Resultaat
Terugblik activiteiten 2014-2015 (pdf)

Doel:
Concept Community Bond Carnisse verder verdiepen en inbedden in de bestaande literatuur en praktische inzichten over alternatieve verdienmodellen.

Beschrijving:
Dit onderzoek is gericht op de Community Bond, een alternatief verdienmodel op wijkniveau. Door het concept verder te verdiepen en in te bedden kan het team een bijdrage leveren aan dit steeds rijker wordende veld. Tegelijkertijd test ze de concrete toepasbaarheid van de Community Bond voor de wijk Carnisse (Rotterdam Zuid).

Initiatiefnemers:
Top Floor Rotterdam & Veerkracht Carnisse.

Doel:
Menselijk kapitaal behouden, versterken en activeren.

Beschrijving:
WoonWerkRotterdam (WWR) biedt werknemers van bedrijven op basis van een klantprofiel een persoonlijk, onafhankelijk advies bij het vinden van een passende woning. WWR werkt vraaggestuurd, persoonlijk en gemeenschapsgericht. Het onderzoeksteam deelt de afsprakenkader ‘Wonenwaarjewerkt’ met geïnteresseerde allianties in andere steden. Dit is vooral belangrijk voor steden waar systematische aanpak van vraagsturing op een (krimpende) woningmarkt meerwaarde biedt.

Initiatiefnemers:
WSA Urban Revelopment bv, MdB interim en advies i.s.m. lokale woonaanbieders.

Resultaat: Afsprakenkader Wonenaarjewerkt (PDF)
Informatie: http://woonwerkrotterdam.nl/

Doel:
Zelforganisatie in kaart brengen.

Beschrijving:
Kun je zelforganisatie verwachten op plekken waar veel passanten zijn? Die vraag willen de stichting Hart voor Prins Alexander en mdbs beantwoorden in het stadsdeelcentrum Rotterdam Alexander. Samen met twee Roc’s in het gebied vraagt het onderzoeksteam verschillende gebruikersgroepen (scholieren, werknemers, treinreizigers, winkeliers en bewoners) hun ‘gebruikskaart van de week’ te tekenen. Deze kaarten geven een beeld van twee pilotactiviteiten, die een menging zijn van lokaal gebruik en nieuwe trends van buitenaf.

Initiatiefnemers:
Stichting Hart voor Prins Alexander & mdbs.

Resultaten
Eindrapport een lerende leefomgeving voor de Alexanderknoop

Doel:
Meerdere functies in de stedelijke ontwikkeling (ecologie) versterken.

Beschrijving:
Het onderzoek en experiment zijn gericht op de duurzame wisselwerking tussen sociaal en fysiek. Hoe kan een gebied binnen de stedelijke contouren, als onderdeel van het groene lint van binnen naar buiten en omgekeerd, als kleinschalige en gevarieerde stadstuinlocatie met streek- en seizoensgebonden producten functioneren. In sociaal opzicht: kijken naar een werk- en opleidingsplek voor vrijwilligers zonder betaalde baan, als uitvalsbasis voor (groen)projecten in naastgelegen buurten en wijken of als ontmoetingsplek voor mensen uit de buurt.

Initiatiefnemers:
Stichting Social Energy.

Doel:
Wat betekent zelforganisatie voor de stedelijke vernieuwing?

Beschrijving:
De meeste bestaande zelforganisatieprojecten zijn deels of geheel van bovenaf of buitenaf geïnitieerd of gestimuleerd. Er zijn slechts enkele zelforganisatieprojecten die organisch zijn ontstaan vanuit de lokale bewoners. Dit vormt een interessant spanningsveld. Het onderzoek van Sterre & Stad verdiept zich in twee zelforganisatieprojecten in Utrecht die tegengesteld zijn in organisatievorm.

Initiatiefnemers:
Sterre & Stad, Buurland en Eiland8

Resultaten
Eindrapport Stedelijke vernieuwing door zelforganisatie