- home
- Wat we doen
- Kennisdossiers
- Kennisdossier Armoede en Schulden
Contact
Deel deze pagina via:
Dit kennisdossier is samengesteld in samenwerking met Hogeschool Utrecht.
Dit kennisdossier is mogelijk gemaakt door
Kennisdossier Armoede en Schulden
In de dagelijkse praktijk van het sociaal domein zijn armoede en schulden prominent aanwezig. Sociale (wijk)teams constateren dat een groot deel van de mensen die ondersteuning zoeken (grote) financiële problemen hebben. Steeds meer huishoudens kampen met betalingsachterstanden. Zo verdubbelde het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening sinds het begin van de crisis.
De uitvoering en invulling van het armoede- en schuldenbeleid is sinds de decentralisaties voor een groot deel de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Hierbij wordt van de gemeenten verwacht dat zij integraal werken en burgers zo veel mogelijk ondersteunen bij hun maatschappelijke participatie. Niet alleen hebben gemeenten nieuwe taken gekregen, ze kijken ook aan tegen stevige bezuiniging op de daarvoor beschikbare middelen. Dat vraagt om inzet op preventie, nieuwe samenwerkingsverbanden, en onorthodoxe oplossingen.
Doel van het kennisdossier
Doel van het kennisdossier Armoede en Schulden is om bestuurders en beleidsmedewerkers te informeren over de actuele en meest relevante inhoudelijke kennis rondom het thema armoede en schulden. Hiervoor werkt Platform31 nauw samen met het Lectoraat Schulden en Incasso van de Hogeschool Utrecht. Voor het kennisdossier hanteren we de volgende uitgangspunten:
- De informatie op de website wordt regelmatig geüpdatet
- Via niet-politieke commentaren wordt de informatie geduid
- Met weinig leeswerk wordt de essentie van de dossiers duidelijk
- Duidelijke navigatie doordat elk dossier op dezelfde manier is opgebouwd
- Verdiepende informatie via (hyper)links
Recent aan dossier toegevoegd:
Fixxx-aanpak schuldhulpverlening
Gemeente Amsterdam, 6 juni 2018
Schuldsanering is een heftig, maar vooral ook langdurend proces. Een deel van de uitvoering ligt bij maatschappelijke dienstverleners en een ander deel bij de Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam. Hoe kan dit proces worden verbeterd zodat de doorlooptijd kan worden ingekort? Het Fixxx-team ging met deze vraag aan de slag.
Utrechtse app moet schulden voorkomen
Binnenlands Bestuur, 30 mei 2018
“Huishoudboekje” heet de app die de gemeente Utrecht ontwikkelde voor mensen die moeite hebben met financieel rondkomen of schuldrisico lopen. De gemeente ontvangt het inkomen en betaalt de vaste lasten. Deelnemers kunnen dat inzien en krijgen leefgeld. ‘De gemeente moet mensen helpen de controle over hun uitgaven terug te krijgen.’
Jongere helpt jongere
Binnenlands Bestuur, 29 mei 2018
Hoe bereik je als gemeente jongeren met armoede- en schuldenproblemen? Meerdere gemeenten maken gebruik van het project Speaking Minds. Daarin adviseren vmbo- en mbo-leerlingen hun gemeenten.
Kamerbrief brede schuldenaanpak
Ministerie van SZW, 23 mei 2018
Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft het startsein gegeven voor het Samenwerkingsverband Brede Schuldenaanpak. Daarnaast geeft het kabinet samen met de VNG nadere uitwerking aan de afspraken die zijn gemaakt over het voorkomen en oplossen van problematische schulden binnen het Interbestuurlijk Programma (IBP). De uitwerking van deze afspraken maakt deel uit van de brede schuldenaanpak. In het landelijke programma Sociaal Domein is schuldenproblematiek benoemd als doorsnijdend thema, waar het de knelpunten rond het integraal werken betreft. In dit programma werken gemeenten en Rijk samen om beleid en uitvoering meer integraal en vanuit het perspectief van de burger vorm te geven.
Zie ook:
Fonds helpt Utrechtse jongeren uit de schulden
Gemeente Utrecht, 16 mei 2018
Het fonds van de gemeente Utrecht voor jongvolwassen met problematische schulden is succesvol. Dat blijkt uit het feit dat het grootste deel van de jongeren met behulp van het fonds geen schulden meer heeft of op een andere manier geholpen kon worden. Deze jongeren hebben weer een perspectief en vertrouwen in de toekomst. Daarom wordt het fonds voortgezet en kunnen komende maanden twintig nieuwe jongeren deelnemen.
Nibud: minstens 40 procent van de Nederlanders worstelt met de financiële administratie
De ene rekening komt per e-mail binnen, de andere staat in de mijn-omgeving en de volgende wordt automatisch afgeschreven. Minstens 40 procent van de Nederlanders heeft moeite om het overzicht over hun financiële administratie te bewaren. Zij hebben vaker betalingsachterstanden en staan vaker rood dan mensen die hun administratie volledig op orde hebben. Dit blijkt uit het Nibud-rapport Financiële administratie in een digitaal tijdperk.
Zie ook:
- Nibud: bijna helft Nederlanders is overzicht financiën kwijt. Digitale rekeningen de boosdoener (de Volkskrant, 16 april 2018)
- Ongeveer de helft van de mensen die in de schulden zitten, is laaggeletterd, zo blijkt uit een studie van Martijn Keizer (Binnenlands Bestuur, 23 april 2018)
- Complexiteit nekt hulpvragers én vrijwilligers in de financiële hulpverlening nekt hulpvragers én vrijwilligers in de financiële hulpverlening (Sociale Vraagstukken, 17 mei 2018)
Kamerbrief met reactie kabinet op advies SER ‘Opgroeien zonder armoede’ en rapport Kinderombudsman ‘Alle kinderen kansrijk’
Ministerie van SZW, 6 april 2018
Staatssecretaris Van Ark (SZW) heeft de Tweede Kamer de reactie van het kabinet gestuurd op het advies Opgroeien zonder armoede van de Sociaal-Economische Raad (SER) en het rapport Alle kinderen kansrijk’ van de Kinderombudsman. Volgens van Ark hebben de adviezen betekenisvolle inzichten gegeven die het belang van de aanpak van armoede onder kinderen onderstrepen. Het kabinet zal zich niet alleen inzetten op het compenseren van de gevolgen van armoede door kinderen mee te laten doen op school, aan sport en cultuur en aan sociale activiteiten, maar ook stevig investeren in het aanpakken van de structurele oorzaken van armoede. Van Ark geeft aan dat het kabinet een serie van maatregelen zal uitvoeren om hierin stappen te zetten.
Zie ook reactie VNG: Pleisters plakken is goed, structurele oplossingen zijn beter! (6 april 2018)
Laaggeletterdheid kost samenleving een miljard
2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland kosten de samenleving extra geld aan uitkeringen en zorg. En zelf lopen ze ook ruim 570 miljoen euro aan inkomsten mis, dat wijst onderzoek van PwC (in opdracht van stichting Lezen & Schrijven) uit. Laaggeletterden hebben minder inkomen en zijn vaker werkloos. Hoe beter iemand de taal beheerst, hoe kleiner de kans op werkloosheid.
Urban Agenda Partnerschap presenteert twaalf actiepunten ter bestrijding van stedelijke armoede
Europa Decentraal, 3 april 2018
Op 2 april heeft het Partnerschap Stedelijke Armoede zijn definitieve actieplan gepresenteerd. De partnerschappen zijn opgericht tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie in 2016 met het Pact van Amsterdam. In de Partnerschappen werken Europese stedelijke gebieden en regio’s samen met de Europese Commissie en lidstaten aan een betere en sterkere stedelijke dimensie in het Europees beleid. Een van de twaalf partnerschappen heeft als hoofdthema stedelijke armoede. Dit partnerschap heeft zich ten doel gesteld “om de armoede te bestrijden en de insluiting van mensen uit achterstandswijken die in armoede leven of dreigen te verzanden, te verbeteren”.
Zie ook: Definitief actieplan Partnerschap Stedelijke Armoede (pdf)
Haakse wetgeving fraudeschulden
SchuldInfo, 17 maart 2018
Sinds aanscherping van de frauderegels in 2013 mogen gemeenten pas na 10 jaar instemmen met een schuldregeling tegen finale kwijting. Deze 10-jaarregel staat echter haaks op de mogelijkheid de gemeente te dwingen in te stemmen met een schuldregeling. Ook is er strijdigheid met de Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen. Moet de afdeling schuldhulpverlening van de gemeente de afdeling invordering van de gemeente via de rechter dwingen in te stemmen met een schuldregeling? Zo is het nu wel in de wet geregeld en een goede schuldhulpverlener doet dit ook.
Lees verder
“Ik krijg nooooit wat!” – geef een workshop over financieel opvoeden
Nibud, maart 2018
Hoe begeleid je je kind van zakgeld naar zelf geld verdienen? Welke uitdagingen kom je tegen? Het Nibud heeft, mede mogelijk gemaakt door a.s.r. Verzekeringen, de workshop ‘Ik krijg nooooit wat!’ ontwikkeld.
De Nibud-leerdoelen liggen hier aan ten grondslag. In deze workshop delen ouders met elkaar hoe zij invulling geven aan de financiële opvoeding. Welke trucs en tips passen ze toe? Met welke vragen blijven ze zitten?
Op weg naar een sluitende aanpak voor financieel kwetsbaren
Platform31, 27 februari 2018
Het aantal mensen onder beschermingsbewind is de afgelopen jaren sterk gestegen. Ondanks dat de nieuwe instroom daalt, blijft het totaal aantal mensen onder bewind onverminderd hoog. Wanneer iemand onder bewind staat ligt de verantwoordelijkheid van zijn/haar financiële administratie bij een bewindvoerder. In sommige gevallen zijn lichtere vormen van ondersteuning zoals budgetbeheer passender. Beleidsmakers, bewindvoerders, rechtbanken en hulpverleners zijn op zoek naar manieren om de best passende hulp te bieden aan deze financieel kwetsbare doelgroep, onder het motto: beschermingsbewind als het nodig is, lichtere vormen van ondersteuning als het kan. Platform31 draagt hieraan bij met drie publicaties en een afwegingskader.
Lees verder
Onderzoek gestart naar schuldenborgfonds
NVVK, 23 februari 2018
Schuldhulpverleners kunnen op twee manieren een minnelijke schuldregeling treffen voor mensen met problematische schulden: via schuldbemiddeling of schuldsanering. Beide vormen hebben hun eigen kenmerken en voor- en nadelen. Hoewel uit de praktijk blijkt dat saneringen vaker met succes worden afgerond, wordt in Nederland toch bijna twee keer zo vaak gekozen voor bemiddeling SUNN en de NVVK onderzoeken nu of dit komt omdat driekwart van de gemeenten geen kredietfaciliteit heeft of wellicht het risico niet durft te nemen dat de schuldenaar het krediet niet terugbetaalt.
Lees verder
NVVK notitie voor raadsleden en wethouders
NVVK, 13 februari 2018
Met het oog op de aankomende gemeenteraadsverkiezingen heeft de NVVK een notitie opgesteld voor raadsleden en wethouders over schuldhulpverlening. In deze notitie wordt kort een beeld geschetst van schuldhulpverlening en de knelpunten waar schuldhulpverleners tegenaan lopen. Gemeenten kunnen deze knelpunten oplossen.
Lees verder
Factsheet Armoede en Schulden
In de afgelopen jaren is armoede- en schuldenproblematiek nadrukkelijk op de agenda komen te staan. De ‘dossiergroep armoede en schulden’ van het G32-Stedennetwerk heeft zich de afgelopen jaren ingezet om kritisch te kijken naar het rijksbeleid en het eigen beleid. Deze factsheet geeft bestuurders en ambtenaren snel inzicht in de grote opgaven waar zij voor staan.
Op weg naar een sluitende aanpak voor financieel kwetsbaren
Platform31 deed onderzoek naar de passende ondersteuning van financieel kwetsbaren en ontwikkelde een quickscan Beschermingsbewind voor sociaal werkers en doorverwijzende partijen.
Klantreis problematische schulden
Movisie ontwikkelde een klantreis voor sociale professionals om problematische schulden te herkennen en op te lossen.
Samenwerken bij instroom in beschermingsbewind
Het aantal mensen onder beschermingsbewind is de afgelopen jaren sterk gestegen. Beleidsmakers, bewindvoerders, rechtbanken en hulpverleners zijn op zoek naar manieren om de best passende hulp te bieden aan deze financieel kwetsbare doelgroep, onder het motto: beschermingsbewind als het nodig is, lichtere vormen van ondersteuning als het kan. Platform31 draagt hieraan bij met drie publicaties en een afwegingskader. Het eerste rapport en de handreiking zijn nu verschenen.
VNG, 21 februari 2018
’s-Hertogenbosch: vijf afspraken voor een beschermd thuis
De gemeente ’s-Hertogenbosch maakt vijf nieuwe ‘harde’ afspraken met zorgaanbieders en de corporaties voor transitie van beschermd wonen naar een beschermd thuis. Ook zijn twee instrumenten ontwikkeld die handig (kunnen) zijn voor andere gemeenten: het Woudlopershandboek en het Woonkompas.
