- home
- Wat we doen
- Kennisdossiers
- Kennisdossier: Aardgasvrije wijken
- Nieuws Energie en duurzaamheid
Nieuws Energie en duurzaamheid

“Alles wat je doet in de wijk, moet je met bewoners doen”
Steeds meer gemeenten werken aan een gebiedsgerichte aanpak. Omdat beleid mensenwerk is, wordt de aanwezigheid van ‘verbindingsofficieren’ steeds belangrijker. Platform31 brengt deze verbinders in beeld in een reeks portretten. In dit eerste portret vertelt wijkmanager en regisseur Aardgasvrije wijk bij de gemeente Dordrecht Angelique Meijer over haar ervaringen als verbinder in de wijk Crabbehof. Lees meer

Welke rol hebben raadsleden in de warmtetransitie?
Raadsleden hebben een belangrijke rol in de overgang naar aardgasvrije wijken die alle Nederlandse gemeenten de komende jaren inzetten. Eind 2021 moeten alle gemeenten een Transitievisie Warmte hebben vastgesteld. Veel raadsleden zijn zoekende naar welke kennis zij nodig hebben en welke rol zij kunnen pakken. Een reeks online bijeenkomsten leverde vijf tips op. Lees meer

Animatie: innovatief aanbesteden voor een aardgasvrij en fris schoolgebouw
Hoe kun je bestaande schoolgebouwen aardgasvrij maken én zorgen voor een beter binnenklimaat? In een vierdelige animatieserie helpt het innovatieprogramma ‘Aardgasvrije en frisse basisscholen’ schoolbesturen en gemeenten op weg. De tweede animatie in de reeks geeft tips voor een innovatieve aanbesteding. Waar begin je en waar moet je op letten? Lees meer

Animatie: samenwerken aan aardgasvrije en frisse basisscholen
Kinderen moeten kunnen leren en spelen in een aangename en gezonde schoolomgeving, maar in veel Nederlandse scholen is het binnenklimaat ondermaats. Hoe kun je bestaande schoolgebouwen aardgasvrij maken en zorgen voor een beter binnenklimaat? In een vierdelige animatieserie helpt het innovatieprogramma ‘Aardgasvrije en frisse basisscholen’ schoolbesturen en gemeenten op weg. Lees meer

“We hebben een bredere win-win bereikt dan 'alleen' een aardgasvrije school”
De eerste volledig gerenoveerde aardgasvrije basisschool in het innovatieprogramma Aardgasvrije en Frisse Basisscholen is een feit! Bij de start van dit schooljaar opende basisschool De Zonheuvel in Driebergen de deuren van haar aardgasvrije gebouw. Lees meer

Gemeentelijke regierol bepalend in transitie naar aardgasvrije wijken
Ben je als gemeente bezig met het aardgasvrij maken van je wijken? Dan is de manier waarop je regie neemt bepalend voor het besluitvormingsproces, én voor de omgang met je transitiepartners. Dat is de uitkomst van een kennis- en leertraject waarin de G4-steden samen met TNO en Platform31 op zoek zijn gegaan naar de bouwstenen voor besluitvorming over de warmtetransitie. Lees meer
Aardgasvrije wijken: raad wil wel, maar weet nog niet hoe
Wat vraagt de transitie naar aardgasvrije wijken van raadsleden? Welke knelpunten komen zij tegen bij het nemen van belangrijke besluiten en waar hebben ze behoefte aan? In samenwerking met het Kennis- en Leerprogramma Programma Aardgasvrije Wijken organiseerde Platform31 twee bijeenkomsten om hier met raadsleden en griffiers de vinger achter te krijgen. Lees meer

Hoe verduurzaam je maatschappelijk vastgoed? 8 tips!
De meeste gemeenten bezitten en exploiteren diverse gebouwen met verschillende soorten gebruikers en huurders. Denk aan schoolgebouwen, sportaccommodaties, bibliotheken, theaters, gezondheidscentra en buurthuizen. Hoe pak je de verduurzaming van dit maatschappelijk vastgoed aan? 8 slimme tips. Lees meer

Betere wijken dankzij de energietransitie?
Juist in kwetsbare wijken kan de transitie naar aardgasvrij als vliegwiel fungeren voor andere opgaven. Dit blijkt uit de eerste resultaten van het Experimentenprogramma Verduurzaming van Kwetsbare Wijken dat Platform31 en Nyenrode met steun van het Programma Aardgasvrije Wijken uitvoeren. Lees meer
RES-regio’s vooral een overheidsfeestje
Over 11 jaar moeten we in Nederland een CO₂-reductie hebben van tenminste 49 procent ten opzichte van het jaar 1990. Daar is samenwerking voor nodig van alle betrokken partijen. Van overheid en bedrijfsleven tot bewoners. Op decentraal niveau moet die samenwerking vorm krijgen in de RES-regio’s. Maar vooralsnog blijkt het vooral een ambtelijke aangelegenheid te zijn. Lees meer
Van Klimaatakkoord naar de gemeentepraktijk, hoe dan?
De energietransitie en de invoering van de Omgevingswet zijn veranderprocessen waarin de ontwikkelingen elkaar razendsnel opvolgen. Het Klimaatakkoord en de ontwerp-NOVI zijn gepresenteerd, wetswijzigingen passeren het parlement, energiestrategieën krijgen gestalte en handreikingen, spiekbriefjes en staalkaarten komen in snel tempo beschikbaar. Deelnemers aan het leertraject Energietransitie & Omgevingswet kregen op 12 september 2019 een welkome update. Lees meer

Circulariteit meenemen in beslissingen: hoe, wat en waarom?
Nederland heeft de ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn. Dit vraagt om een integrale aanpak waarbij circulariteit veel meer is dan recyclen alleen. Het creëren van circulaire water-voedsel-energiestromen, kan een belangrijke bijdrage leveren aan zo’n integrale benadering. Rachel Greer van de Erasmus Universiteit Rotterdam onderzoekt hoe afval weer als grondstof kan dienen. Lees meer

Een integrale kijk op de warmtetransitie: energie, water en materialen
De warmtetransitie is een complex vraagstuk waar veel bij komt kijken. Om de gevolgen van beslissingen in beeld te krijgen en beleidsmakers te ondersteunen, ontwikkelen onderzoekers van het ENLARGE project een decision support system. Lees meer
Een reflectie op de rol van democratische principes bij aardgasvrije wijken
In april 2019 verscheen Optimaal samenspel voor een aardgasvrije wijk, waarin Platform31 zeven lessen voor gemeenten formuleerde op het gebied van samenwerking, samenspel en democratische besluitvorming. Het ministerie van BZK was nauw betrokken bij dit project; hoe kijken zij naar de zeven lessen? Lees meer

Tools om effecten van lokale verduurzamingsinitiatieven in samenhang te zien
Alles hangt met alles samen. Keuzes die lokaal worden gemaakt stoppen immers niet bij de gemeentegrens maar hebben een (wereld)wijde invloed. Daarnaast zijn voedsel-, water en energiestromen sterk met elkaar verbonden en heeft een interventie in het ene systeem een sterke invloed op de andere systemen. We spreken Astrid Offermans (Maastricht University) over het GLOCULL-project. Lees meer

“Niet de gemeente, maar de (wijk)ambtenaar werkt integraal”
Hoe kijken professionals uit de wijk aan tegen het wijkgericht werken van gemeenten? Hoe integraal gebeurt dat volgens hen? En hoe verloopt de samenwerking? Charlotte Post is adviseur leefbaarheid en duurzaamheid en namens Spectrum actief in de Leefbaarheidsalliantie. Ze adviseert en ondersteunt bewonersinitiatieven in de wijk en vertelt over haar succesvolle samenwerkingen met bewoners en gemeenten. Lees meer

G4-steden met elkaar om tafel over besluitvorming in transitie naar aardgasvrije wijken
De transitie naar aardgasvrije wijken zal in de komende jaren ook in de G4-steden moeten plaatsvinden. Onder begeleiding van TNO en Platform31 zoeken ze elkaar op in de Community of Practice om uitdagingen rondom besluitvormingsprocessen met elkaar te bespreken. De gemeenten Utrecht en Amsterdam komen bij deze eerste bijeenkomst aan het woord. Lees meer

Wervelwind verbindt energietransitie en Omgevingswet
‘De gemeentelijke klimaat- en energiedoelstellingen verankeren in het instrumentarium van de Omgevingswet.’ Makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat in de wervelende praktijk? Tijdens de startbijeenkomst van het kennistraject ‘Energietransitie en Omgevingswet’ deelden de acht pilotgemeenten en hun coaches hun inzichten hierover. Lees meer
Democratisch aardgasvrij: zeven lessen voor het betrekken van bewoners en andere partijen
De overgang naar aardgasvrije wijken is een van de grootste opgaven waar gemeenten de komende jaren mee te maken krijgen. Daarover dacht Platform31 samen met diverse betrokken partijen experts na in een Community of Practice. Met zeven heldere inzichten over samenwerking, samenspel en democratische besluitvormingals resultaat. Lees meer

Gemeenten geselecteerd voor kennistraject energietransitie en Omgevingswet
Deze maand gaat het traject van start, waarin gemeenten onderzoeken hoe zij de instrumenten van de Omgevingswet kunnen inzetten bij het bereiken van de eigen klimaat- en energiedoelstellingen. Acht gemeenten gaan hiermee onder begeleiding van experts aan de slag. Lees meer

Aardgasvrije wijken. Op weg naar integrale wijkvernieuwing?
Rutte III wil deze kabinetsperiode vijftigduizend bestaande woningen aardgasvrij maken. De burger is bezorgd over gedoe en hoge kosten. In veel gevallen stuurt de gemeente van bovenaf, maar er zijn ook wijken waar de burger het initiatief neemt. Matthijs Uyterlinde en Anne-Jo Visser spraken met de trekkers in vier proeftuinenwijken die een rijksbijdrage ontvangen van het Programma Aardgasvrije Wijken. Lees meer

Samen duurzame scholen maken: “Je bent eigenlijk bewustzijn aan het monteren, geen zonnepanelen”
Momenteel werken elf basisscholen door heel Nederland, met hulp van het ministerie van BZK, aan het aardgasvrij maken van hun schoolgebouw. De filosoof Henk Oosterling deelt zijn inzichten voor scholen die zelf ook zo’n frisse en duurzame renovatie uitvoeren of overwegen. Lees meer

De Leister Igge winnaar Duurzaam Bouwen Award 2019
De Leister Igge in Opeinde heeft op 14 februari de Gouden Kikker, de prijs in de categorie ‘Meest duurzame project’ van de Duurzaam Bouwen Awards 2019, gewonnen. De jury roemde het project omdat het een inspirerend voorbeeld is voor alle onderwijsgebouwen in Nederland. Lees meer

Wonen Zuid: ‘Betaalbaarheid voor de huurder blijft een belangrijke motivatie om te verduurzamen’
Woningcorporaties moeten aan de slag met het verduurzamen van hun woningen, maar hoe doen ze dat? Platform31 brengt deze immense opgave in beeld in een serie gesprekken met kartrekkers van verschillende corporaties. We spraken met Michel Brauns, senior beleidsmedewerker bij woningcorporatie Wonen Zuid uit Limburg en voorzitter van de kerngroep duurzaamheid. Lees meer

De Key: ‘We implementeren de transitie in het huidige vastgoedproces’
Woningcorporaties moeten aan de slag met het verduurzamen van hun woningen, maar hoe doen ze dat? Platform31 brengt deze immense opgave in beeld in een serie gesprekken met kartrekkers van verschillende corporaties. In het tweede interview komt Wim van der Graaf van woningcorporatie De Key aan het woord. Lees meer

“Werk aan een participatieve democratie en zorg ervoor dat je aansluit bij wensen in de wijk”
Vooruitlopend op een breder overzicht publiceren we in dit artikel alvast een kleine greep uit de lessen van de Community of Practice ‘Democratische besluitvorming aardgasvrije wijken’. Lees meer

Woonconcept: ‘‘Renoveren naar energieneutraal wordt een corebusiness’’
Woningcorporaties moeten aan de slag met het verduurzamen van hun woningen, maar hoe doen ze dat? Platform31 brengt deze immense opgave in beeld in een serie gesprekken met kartrekkers van verschillende corporaties. In het eerste interview komt Marien Schouls, technisch programmamanager bij Woonconcept, aan het woord. Lees meer

Elf aardgasvrije en frisse basisscholen in de maak
Binnenkort gaan elf schoolgebouwen van het gas af en werken aan een fris binnenklimaat. Daarbij gaan de basisscholen hun aanpak delen met de rest van Nederland. Deze scholen zijn namelijk geselecteerd voor deelname aan het innovatieprogramma ’Aardgasvrije en Frisse Basisscholen’. Lees meer

Minister Ollongren presenteert elf basisscholen die gaan voor aardgasvrij
De eerste duurzaam gerenoveerde school werd begin deze week feestelijk heropend in Opeinde. De komende periode volgen nog elf basisscholen die hun schoolgebouwen aardgasvrij gaan maken. Zij ontvangen hiervoor een stimuleringsbijdrage van 350.000 euro van het ministerie van BZK. Dat maakte minister Ollongren zojuist bekend tijdens haar bezoek aan basisschool de Kameleon in Haarlemmermeer. Lees meer

Eerste gerenoveerde Nul op de Meter school feestelijk heropend!
Leerlingen van basisschool De Leister Igge in Opeinde openden vandaag de eerste gerenoveerde Nul op de Meter school van Nederland. De Leister Igge is één van de vijf pilotprojecten uit het programma School voor Energie van de Green Deal Scholen: een uitvoeringsprogramma dat schoolbesturen ondersteunt bij het creëren van toekomstbestendige, energieneutrale en gezonde basisscholen. De gemeente Drachten-Smallingerland en het schoolbestuur investeerden samen in dit unieke renovatieproject. Lees meer

92 aanmeldingen voor programma Aardgasvrije en frisse scholen
Eén op de vijf gemeenten staat, samen met een schoolbestuur, in de startblokken om aan de slag te gaan met het verduurzamen van onderwijsgebouwen. Dit blijkt uit de 92 ontvangen aanvragen voor het ‘Innovatieprogramma Aardgasvrije en frisse scholen’. Lees meer

De Leister Igge is na renovatie aardgasvrij, fris en toekomstbestendig
Basisschool De Leister Igge in Opeinde is in de zomervakantie van 2018 duurzaam gerenoveerd tot een energieneutrale, frisse en moderne kindvoorziening. Het is het eerste voltooide project uit het programma School Vol Energie. Lees meer

Wijkgericht verduurzamen is naast een technische ook een financiële en sociale opgave
Hoe zorg je ervoor dat je rekening houdt met zowel de technische, financiële als sociale aspecten bij het verduurzamen van wijken? In de Community of Practice aardgasvrije wijken leren gemeenten en andere betrokkenen hierover van elkaar en van externe experts. Lees meer

De meerwaarde van een aardgasvrije wijk
“Er moet niet alleen noodzaak zijn om te verduurzamen, maar ook een lonkend perspectief en voldoende toerusting”, concludeerden bewoners van Zutphen. Zij bekeken met elkaar hoe je bewoners in beweging kunt krijgen om hun woning van het aardgas af te halen. Daarvoor ontdekten zij een aantal waardevolle elementen. Lees meer
Tips en valkuilen rond burgerparticipatie in aardgasvrije wijken
Zonder de actieve participatie van burgers is er geen warmtetransitie mogelijk. In de publicatie Burgerparticipatie in de warmtetransitie; een handreiking voor beleidsmakers beschrijft Platform31 welke factoren belangrijk waren bij pilots in Wageningen, Nijmegen, Haarlem en Rotterdam. Lees meer

Kom van dat gas af!
Aardgasvrij wonen krijgt steeds meer aandacht in de media, maar de meeste mensen dromen niet van een gasvrij huis. Toch moeten voor 2050 ruim vier miljoen particuliere huishoudens van aardgas af. Hoe krijgen we dat voor elkaar? Platform31 onderzoekt in het essay Van het gas af in samenspraak met de bewoner hoe je samen met de burger afspraken maakt over aardgasvrij wonen. Lees meer

Coöperaties en bewoners geven energie voor aardgasvrije wijken
In een Community of Practice denken verschillende partijen samen na over hoe de verduurzaming van 7,5 miljoen woonhuizen op een democratische manier tot stand kan worden gebracht. De derde bijeenkomst van deze CoP ging onder meer over de rol van bewoners en energiecoöperaties in het besluitvormingsproces, en hoe gemeenten hier nu invulling aan geven. Lees meer
Bewonersparticipatie cruciaal voor aardgasvrije wijken
"Geslaagde bewonersinitiatieven voor alternatieven als zonnepanelen, kunnen een goede opstap zijn naar grotere stappen voor aardgasvrije wijken." Lise Broekaar en Saskia Buitelaar vertelden op de Dag van de Lokale Democratie over de eerste bevindingen rond deze vraagstukken bij de overgang naar aardgasvrije wijken. Lees meer

Update verduurzaming hoogbouwflats
Het programma versnelling verduurzaming hoogbouw van Platform31 is onderweg. Met twee bijeenkomsten achter de rug is een eerste stap gezet op het gebied van bewonerscommunicatie en het afwegen van de technische en financiële mogelijkheden. Lees meer

Risico’s, kansen en randvoorwaarden van aansluiting op warmtenetten
Platform31, Aedes en Groene Huisvesters organiseerden eind juni de bijeenkomst Warmtesprong. Presentaties van resultaten en business cases boden inzicht in de belangrijkste kansen, risico’s en randvoorwaarden voor de aansluiting op warmtenetten. Lees meer

De eerste stappen naar een circulaire woningvoorraad
Platform31 helpt woningcorporaties, beleggers, ontwikkelaars en gemeenten op weg in de circulaire economie. We delen de belangrijkste inzichten en conclusies uit de reeks masterclasses ‘Naar een circulaire woningvoorraad’ met u. Lees meer

Ondertekening Green Deal eerste concrete stap na Energieagenda
Op 7 maart 2017 ondertekende minister Kamp van Economische Zaken samen met dertig gemeenten, vijf netbeheerders en twaalf provincies een Green Deal. Platform31 is een van de kennispartners die de Green Deal ondersteunt. Lees meer
