Opzet van de pilot Verlichte regels winkelgebieden

Platform31 is door de partijen in de Retailagenda gevraagd om, parallel met de uitvoering van de Retailagenda als geheel, middels een pilot in de praktijk te onderzoeken of winkelgebieden niet toekunnen met (veel) minder regels. De doelstelling van de pilot is nadrukkelijk om niet alleen te praten over terugbrengen van regeldruk, maar dit ook in de praktijk door te voeren. Om deze stevige ambitie duidelijk te communiceren heeft Platform31 deze pilot ‘Verlichte regels winkelgebieden’ genoemd.

Platform31 en projectpartner Expertteam Winkelgebieden begeleiden de pilot. Waar nodig wordt de expertise van de brede partnergroep uit de Retailagenda en het netwerk van Platform31 ingezet.

De pilot wordt, in eerste instantie, ingericht voor een periode van anderhalf jaar, te starten in het voorjaar van 2015 en te eindigen in het najaar van 2016. Gestreefd wordt naar een selectie van 4 tot 6 winkelgebieden, verspreid over het land, zowel in krimp- en niet-krimpregio’s, grote steden en kleinere kernen en verschillende typen winkelgebieden.

De inschrijving sluit op 27 februari. Tijdens de presentatie van de gehele Retailagenda door minister Kamp (medio maart o.v.b.) worden intentieovereenkomsten getekend met vertegenwoordigers van deelnemende steden.

Werken vanuit de nulsituatie

In de pilotgebieden wordt getracht om een nieuwe set (gebieds)regels op te bouwen vanuit een fictieve nulsituatie: als we in dit winkelgebied (nog) helemaal geen regels zouden hebben, welke regels vinden we dan minimaal nodig? Het doel van de Retailagenda en Platform31 is om door deze opzet meer initiatief, meer flexibiliteit en meer innovatie te laten ontstaan en, daarmee, uiteindelijk een ondernemender, aantrekkelijker en beter functionerend winkelgebied.

De focus bij de start van de pilot ligt op het terugbrengen van lokale regelgeving in deelnemende winkelgebieden. Een breder doel van de pilot is echter om de lessen en onderzoeken vanuit de landelijke Retailagenda te vertalen naar de pilotgebieden en, andersom, de praktijkervaring uit de pilotgebieden terug te vertalen naar het landelijke niveau. Op die manier kan heel Nederland van deze pilot profiteren. Als het terugbrengen van lokale regelgeving in de pilotgebieden op gang komt, is er bovendien ruimte om in overleg te treden met de rijksoverheid over het experimenteren met of aanpassen van landelijke wet- en regelgeving.

Lokaal commitment als belangrijkste voorwaarde

Het succes van de pilot Regelloze winkelgebieden valt of staat met een breed lokaal commitment om te experimenteren met minder regeldruk. De ondernemers (via hun ondernemersvereniging) in het betreffende winkelgebied en de gemeente zijn hierin de belangrijkste partijen, gevolgd door de lokale vastgoedeigenaren (eventueel via een vereniging van vastgoedeigenaren) en andere stakeholders, zoals bewoners(organisaties) en culturele en maatschappelijke instellingen.

Deze partijen zullen tijd en doorzettingsmacht moeten inzetten om, per pilotgebied, in gezamenlijkheid knellende regelgeving in kaart te brengen en processen te starten om deze regels, tijdelijk of permanent, anders toe te passen, te verbeteren of buiten werking te stellen. Uiteraard is het daarbij belangrijk om oog te hebben voor de bedrijfsmatige en maatschappelijke belangen die door de betreffende regels werden geborgd en hiervoor passende oplossingen te verzinnen. Omdat het aanpassen of buiten werking stellen van regels niet altijd op korte termijn juridisch waterdicht geregeld kan worden, moeten heldere (proces)afspraken tussen de stakeholders worden gemaakt over welke route gevolgd wordt op het moment dat meningsverschillen of conflicten ontstaan.

Aanpak

De aanpak van de pilot valt uiteen in:

1. Een lokaal proces van het gezamenlijk anders toepassen, verbeteren of schrappen van regels per deelnemend winkelgebied;
2. Een proces van kennisuitwisseling tussen de pilotgebieden;
3. Agendering richting de nationale overheid en nationale brancheorganisaties waar het gaat om het wijzigen (of lokaal tijdelijk buiten werking stellen) van knellende nationale wetgeving.

De pilot functioneert daarmee als een klassieke Community of Practice, met een nadrukkelijke extra doelstelling van agendering van knelpunten naar hogere schaalniveaus.

De lokale stakeholders zijn primair verantwoordelijk voor de gezamenlijke inschrijving voor de pilot, het in kaart brengen van lokaal knellende of overbodige regelgeving en het nemen van stappen om deze regels anders toe te passen, te verbeteren of tijdelijk buiten werking te stellen. Dit proces verschilt per pilotgebied, afhankelijk van de positie van het gebied in de regionale retailmarkt, de lokale voorgeschiedenis, lopende (beleids)ontwikkelingen, ervaren knelpunten en het specifieke maatschappelijke en politieke krachtenveld. Tijdens een intakegesprek zal het lokaal gewenste/benodigde proces uitgebreid worden doorgesproken. Platform31 en Expertteam Winkelgebieden ondersteunen vervolgens het lokale proces naar het formuleren van heldere doelstellingen voor het lokale pilotgebied door input te leveren, mee te lezen, en, waar nodig, lichte procesbegeleiding te verzorgen.

Verder richten de werkzaamheden van Platform31 en Expertteam Winkelgebieden zich voornamelijk op de stappen 2 en 3:

• Het organiseren van onderlinge werkbezoeken;
• Het schrijven en delen van tussentijdse notities aan de pilotpartners waarin de diverse lokale processen en lessen worden gemonitord;
• Samenvatten en doorsturen van relevante landelijke ontwikkelingen;
• Invliegen van specialistische expertise (indien nodig voor een substantieel deel van de pilotgebieden);
• Agendering van lokaal gevonden knelpunten in landelijke regelgeving bij landelijke overheid en brancheorganisaties;
  Hiermee dragen Platform31 en Expertteam winkelgebieden vooral dus zorg voor proces op gebiedsoverstijgend en landelijk niveau.