Inhoudelijke verdieping

De totale behoefte aan winkelmeters daalt, waardoor sommige winkels en winkelgebieden hun functie verliezen en er gaten ontstaan in het winkellandschap. Niet alleen, maar zeker ook in aanloopstraten. Zulke gaten zijn op zich ongewenst, maar kunnen ook bijdragen aan verdere achteruitgang van een winkelgebied en een neerwaartse spiraal tot gevolg hebben. Er is te weinig vraag om al die leegstaande panden opnieuw met retail te vullen. Veel winkelgebieden zitten als het ware te ruim in hun jasje. Retail wordt niet alleen ánders, maar moet op veel plekken simpelweg ook minder worden.

Een compacter kernwinkelgebied waarbinnen ‘het’ moet gebeuren en waarbuiten ‘het’ niet meer kan lijkt nastrevenswaardig. Waar dat in sommige gemeenten wel op papier wordt gezet, vindt het feitelijk wegnemen van winkels, of winkelbestemmingen, niet of nauwelijks plaats. De focus in beleid en acties ligt –misschien ook wel begrijpelijkerwijs- op de kansrijke gebieden; samen het kernwinkelgebied sterker maken! De gebieden waar winkelen geheel of gedeeltelijk zou moeten verdwijnen krijgen minder aandacht. Aan het hete hangijzer dat veel aanloopstraten vormen, lijkt men de handen niet te willen branden. Dit terwijl ook deze gebieden deel uit maken van de binnenstad en bijdragen aan het totaalbeeld ervan. Dit terwijl ook deze gebieden kansrijk kunnen zijn, maar dan vanuit een ander perspectief. Dit terwijl je zonder aangename aanloopstraten geen toekomstbestendige binnenstad hebt.

Een compacter kernwinkelgebied…..
Op basis van een inschatting van de totale behoefte aan winkelmeters moet bepaald worden wat het kernwinkelgebied is waar die meters zich zouden moeten bevinden en waar niet langer. Vervolgens is het de vraag of een passieve of actieve rol gevraagd is om die concentratie tot stand te brengen. Sommige winkeliers komen “vanzelf” in het nieuw vastgestelde kernwinkelgebied terecht. Anderen verplaatsen minder makkelijk. Bijvoorbeeld omdat ze elders een pand in eigendom moeten achterlaten en dat niet kunnen verkopen. Of omdat in het aangewezen kernwinkelgebied geen geschikt pand voorhanden is. Of uit onvrede met het door de gemeente bepaalde beleid. Een passieve opstelling zal daardoor vaak niet tot het gewenste resultaat leiden. Actief ingrijpen lijkt het devies.

….kan niet zonder aangename aanloopstraten.
Veel aanloopstraten kampen momenteel al met leegstand. Maatregelen gericht op een compacter kernwinkelgebied zullen die leegstand veelal verder doen toenemen. Laat je “de markt zijn werk doen” of probeer je te sturen? En zo ja, waarop en hoe? Probeer je (sommige) aanloopstraten alsnog een levensvatbare retailinvulling te geven, bijvoorbeeld door het verplaatsen van retailers uit een andere aanloopstraat (“liever één goede aanloopstraat, dan twee slechte”). Of streef je naar functieverandering? En zo ja, welke functie(s) zijn kansrijk en haalbaar? Wonen ligt soms voor de hand, maar soms juist ook niet. Welke alternatieven zijn er dan? En steeds: wat is er bouwtechnisch, planologisch-juridisch, organisatorisch en zeker ook financieel nodig om te kunnen verkleuren?