Staalmanplein, Amsterdam

De renovatie van de appartementencomplexen aan het Staalmanplein in Amsterdam maakt deel uit van een brede en gefaseerde aanpak die de gehele Staalmanpleinbuurt onder handen neemt en klaarmaakt voor de komende decennia. Het project dat door Logchies is ingediend omvat de renovatie van 124 woningen/appartementen aan het Staalmanplein (fase 3B) en wordt naar verwachting in 2021 opgeleverd. Het gaat om in de periode 1958-1959 gebouwde portiek-etage woningen in Amsterdam Nieuw West van woningstichting de Alliantie. Tijdens de renovatie zijn de woningen niet bewoond.

Duurzaamheid

De geplande ingrepen in de appartementen voorzien in een verbetering van de energetische eigenschappen. Hierbij wordt een sprong naar energielabel A gemaakt door middel van isolatie van gevels, vloeren en daken, het installeren van zonnepanelen en het aansluiten van de verwarming op het lokale warmtenet. Doordat het gebouw wordt gerenoveerd in plaats van gesloopt en nieuw gebouwd, krijgt het een tweede leven en wordt op deze manier 25% CO₂-uitstoot bespaard.

Logchies besteedt als specialist op het gebied van verduurzaming van vastgoed veel aandacht aan circulariteit in de bouw. Met opdrachtgever de Alliantie als co-maker is ervoor gekozen om in achtentwintig proefwoningen drie woningelementen circulair uit te voeren: circulair sanitair, circulaire dakbedekking en circulaire keukens.

Voor het sanitair zijn herbruikbare voorzieningen uit de overige woningen van het Staalmancomplex geselecteerd, gereinigd en waar nodig opnieuw geglazuurd. Bij verhuur van de woningen wordt gemonitord hoe bewoners dit ‘refurbished’ sanitair waarderen. Bij de dakbedekking (toegepast over het hele project van 123 woningen) is gekozen voor een hoogwaardige verkleving van de bitumen-laag (in plaats van branden), zodat na 30 jaar deze laag eenvoudig te vervangen is en samen met de PIR-afschotisolatie weer 30 jaar mee kan. Van het alternatief van een sedum-dakbedekking is afgezien, omdat daarvoor een aanzienlijke verzwaring van de dakconstructie noodzakelijk zou zijn (programmawijziging i.p.v. circulaire optimalisatie). Ten slotte zijn de circulair ontworpen keukens modulair opgebouwd en per paneel re-montabel. De toegepaste voorzetwand voorkomt bouwkundig breekwerk met bijbehorende kosten en afvalstroom. Op basis van een TCO-benadering is de businesscase voor de corporatie verantwoord
rondgemaakt.

De opdrachtgever heeft op het gebied van klimaatadaptatie geen eisen in de renovatie-uitvraag opgenomen, waardoor klimaatadaptieve aanpassingen in de planvorming niet zijn meegenomen. Opdrachtnemer Logchies heeft hierin een volgende positie ingenomen, maar overweegt deze aspecten in toekomstige projecten richting opdrachtgevers mee te nemen.

Businesscase/bedrijfsbeleid

Logchies werkt ter ondersteuning van de transitie naar een volledig circulaire bedrijfsvoering met een circulair kernteam van specialisten aan het opbouwen van kennis over circulaire bouwmethodes en het aanjagen van hergebruik van bouwmaterialen. Het bedrijf heeft dit vastgelegd in een zogenaamd ‘Big Hairy Audacious Goal’-document, waarmee het de verduurzaming van de bedrijfsvoering aanjaagt. In 2023 wil Logchies alle afvalstromen in haar bouwprojecten hebben geëlimineerd. Bovendien moet ook de CO₂-voetafdruk in hetzelfde jaar met de helft zijn verminderd.

De praktijk wijst uit dat het toepassen van circulaire bouwmethoden en -materialen in de bouwketen nog wel eens op weerstand stuit. Voor het project Staalmanplein maakte Logchies op basis van een analyse van materiaalstromen dan ook een partnerselectie, van wie duurzame werkwijzen worden geëist. Logchies daagt daarnaast klanten/opdrachtgevers uit om bij renovaties een meer circulaire werkwijze toe te passen.