- home
- Thema's
- Thema: Wonen en zorg
- Innovatieprogramma Langer thuis – Inclusieve wijk
- Innovatiethema's
- Wonen 2050: van ongeschikte naar geschikte woning
Wonen 2050: van ongeschikte naar geschikte woning
Uit onderzoek weten we dat geschikte woningen mensen helpt bij het langer zelfstandig wonen. Een groot deel van de huidige woningvoorraad is echter nog niet rollator geschikt, maar wel met een beperkte investering geschikt te maken (PBL 2019).
Gebiedscoalities werken aan vragen als:
- Hoe is de geschiktheid van de woningvoorraad in beeld te brengen?
- Hoe krijgen we huiseigenaren zo ver dat ze hun woning levensloopgeschikt maken en deze investering combineren met verduurzamen?
- Welke mogelijkheden bieden technologie en domotica?
Dit themadossier behandelt:
1. Landelijke kennis over het langer thuis wonen van ouderen
2. Tools voor het in beeld brengen van de geschiktheid van de woonvoorraad
3. Bewustwording en aanzet tot investeren in levensloopbestendigheid
4. Kansen van domotica
1. Landelijke kennis over het langer thuis wonen van ouderen
‘Vrijwel alle ouderen wonen in een woning die geschikt (te maken) is’, geeft Femke Daalhuizen van het Planbureau voor de Leefomgeving aan. Zij belichtte de uitkomsten van het landelijke brede onderzoek naar het langer zelfstandig wonen van ouderen. Een aantal hiervan gaan gericht in op de keuzen van senioren als het gaat om het langer thuis wonen: Investeren ze in woningaanpassing of gaan ze verhuizen? En wonen zij in een geschikte woonomgeving?
Onderzoeken Planbureau voor de Leefomgeving vanuit het project Langer Zelfstandig Wonen van Ouderen:
• Krasse knarren kúnnen kraken, Over hoe het stapelen van verschillende beleidsdoelen ouderen onder druk kan zetten
• Zorg om banen in de ouderenzorg
• Aanpassen of verkassen? Langer zelfstandig in een geschikte woning
• Langer zelfstandig wonen in een geschikte woonomgeving
2. Tools: in beeld brengen van de geschiktheid van de woonvoorraad
Verschillende gebiedscoalities brengen de woonvoorraad in hun gemeente of gebied beeld. Wat belangrijk is om een gedeeld begrippenkader te hebben om de woonopgave voor langer thuis scherp te krijgen en waar de investeringsopgave komt te liggen.
Tool wonen en zorg in balans brengt woon-zorgopgave in beeld
Met de tool wonen en zorg in balans is de geschiktheid van de woonvoorraad in de wijk Donderberg in Roermond in kaart gebracht en vergeleken met een prognose van de vraag naar geschikte woningen. De tool geeft een beeld van de woon-zorg opgave van de toekomst en geeft een basis voor prestatieafspraken van gemeente, corporaties, zorgpartijen en huurders over de gewenste voorraad. Inmiddels wordt de tool door meerdere gemeenten gebruikt.
Beslisboom Woningaanpassingen: van inventarisatie naar aanpassing
Corporaties kunnen met de beslisboom hun woningvoorraad doorlichten op strategisch niveau en krijgen dan inzicht in de mogelijkheden om die voor verschillende doelgroepen aan te passen. De tool kan ook helpen bij het in beeld brengen van de mogelijkheden tot aanpassingen bij renovaties van complexen. Of bij individuele gevallen, bijvoorbeeld wanneer een huurder minder mobiel wordt en met aanpassingen van de woning niet zou hoeven te verhuizen. Voor Assen-Noorderpark en Koudekerk aan den Rijn wordt de woonvoorraad gescand op. Vanwege corona was het niet mogelijk de huisbezoeken te doen. Dit gaat binnenkort weer opgepakt worden.
3. Bewustwording en aanzet tot investeren in levensloopbestendigheid
Hoe stimuleer je particuliere eigenaren om hun woning levensloopbestendig te maken?
Hoe kunnen particuliere eigenaren in de leeftijdscategorie tussen 40 tot en met 70 jaar die gestimuleerd worden om hun woning levensloopbestendig te maken? Een consortium van mkb-ondernemingen, Zuyd Hogeschool en de gemeente Horst aan de Maas gingen met deze vraag aan de slag. “Een belangrijke les die we leerden: heb het met mensen over comfort, veiligheid, zelfstandig kunnen blijven wonen. Niet over levensloopbestendig wonen. Dat appelleert aan ‘ziek, zwak’ en daar willen mensen liever niet aan denken”, aldus het lectoraat. Gebiedscoalitie Kerkrade-Eygelshoven gaat met ondersteuning van het lectoraat een pilot inrichten voor particuliere woningbezitters voor het investeren in levensloopbestendigheid.
In gesprek met ouderen over wonen en zorg
Hoe stem je als gemeente je inspanningen rond wonen en zorg goed af op wensen en behoeften van inwoners? Daarvoor moet je om te beginnen die inwoners opzoeken en met hen in gesprek gaan. Gebiedscoalitie Geertruidenberg organiseerde vanuit het lokale programma Langer Thuis gesprekken met geïnteresseerde inwoners. Die praatten over drie vragen: Wat kan ik doen om langer thuis te blijven wonen? Wat moet er in mijn huis gebeuren om langer thuis te blijven wonen? En: wat is er in mijn wijk nodig om langer thuis te blijven wonen.
4. Kansen voor domotica
Zorgtechnologie combineren met virtuele én persoonlijke thuiszorg; in de krimpregio Parkstad in Heerlen, gebiedscoalitie Heerlerbaan, experimenteren ze ermee. De woningcorporatie werkt hiervoor nauw samen met zorginstellingen, zodat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Programma Langer Thuis (Ministerie VWS) interviewde twee van de initiatiefnemers over hoe het project tot stand kwam. Lees het artikel
Samenwerkingspartners
Voor de uitwerking van dit thema werkt Platform31 samen met:
- Aedes, Techniek Nederland en Bouwend Nederland: Instrument De Beslisboom
- RvO: Gebiedscoalities kunnen gebruik maken van procesondersteuners

Hoe laat je huiseigenaren vroegtijdig nadenken over levensloopbestendig wonen?
“Hoe kunnen we particuliere eigenaren in de leeftijdscategorie tussen 40 tot en met 70 jaar stimuleren om hun woning levensloopbestendig te maken?” In Horst aan de Maas vormden twee mkb-ondernemingen, Zuyd Hogeschool en de gemeente Horst aan de Maas een consortium voor een verkenning rond deze vraag. Lees meer

Beslisboom Woningaanpassingen: van inventarisatie naar aanpassing
Onderzoeks- en adviesbureau Companen ontwikkelde de Beslisboom woningaanpassingen voor de groeiende groep mensen die tegenwoordig langer thuis woont en kwetsbaar is. Chantal Tiekstra, adviseur bij Companen, vertelt over de tool en de ervaringen die worden opgedaan in enkele pilots met sociale huur en particulier woningbezit. Lees meer

Tool brengt woon-zorgopgave in beeld
Michel Brauns, werkzaam bij Wonen Zuid, vertelt over de tool Wonen en Zorg in Balans. Met deze tool is de geschiktheid van de woonvoorraad in de wijk Donderberg in Roermond in kaart gebracht en vergeleken met een prognose van de vraag naar geschikte woningen. Lees meer
