‘Woningvoorraad moet duurzaam en ouderproof worden’

Een groot deel van de woningvoorraad is volstrekt ongeschikt om daar tot op hoge leeftijd te blijven wonen. Tegelijkertijd denken ouderen onvoldoende over hun toekomstige woonsituatie na. Met Duurzaam Thuis wil Energiesprong, onderdeel van Platform31, onderzoeken en experimenteren met energieneutrale woningrenovatie in combinatie met het levensloop bestendig maken van de woning. Zo slaat de consument twee vliegen in 1 klap. “Uitgangspunt is dat een verduurzamingsrenovatie gepaard gaat met levensloopbestendige maatregelen”, aldus Netty van Triest, projectleider Duurzaam Thuis.

Het gesprek heeft plaats een dag na de publicatie van het ANBO-onderzoek waaruit blijkt dat ouderen nauwelijks willen verhuizen. Ook niet als de woning totaal niet is aangepast en ouderdom en ziekte op de loer liggen. Het onderzoek verbaast Netty van Triest totaal niet. “Verhuizen blijft nu eenmaal een lastig verhaal. Vaak woont men op oudere leeftijd in de beste woning van hun wooncarrière en in een vertrouwde omgeving. En men wil niet weg.” Tegelijkertijd zal men door de veranderingen in de zorg langer zelfstandig thuis moeten blijven wonen. “Dat betekent dat er uiteindelijk toch iets met die woning moet gaan gebeuren.” In de visie van Van Triest niet alleen uit oogpunt om het wooncomfort te verhogen maar ook maatschappelijk oogpunt. “Valpartijen die binnenshuis plaatsvinden kosten de gemeenschap elk jaar 60 miljoen euro aan medische kosten. Woningaanpassingen kunnen valongelukken fors verminderen.”

Met Duurzaam Thuis wil Energiesprong in kaart brengen wat voor voorzorgsmaatregelen ouderen zouden willen nemen om uiteindelijk langer thuis te kunnen blijven wonen. “Een belangrijk onderdeel daarbij is of de huidige energierekening als financiering kan worden ingezet om de woning Nul-op-de-Meter en tegelijkertijd levensloopbestendig te maken. Dus marktpartijen dagen we uit om met concrete oplossingen te komen”, vertelt Netty van Triest.

Experimenten

Experimenten moeten inzichtelijk maken wat enerzijds ouderen willen en anderzijds wat er technisch en financieel mogelijk is. “Zo heeft bijvoorbeeld Bouwbedrijf Van Wijnen Noord in de gemeente Opsterland een hoekwoning niet alleen Nul-op-de-Meter maar ook scootmobiel toegankelijk gemaakt. Tevens is achter de woning een aanbouw geplaatst waardoor er op de begane grond een badkamer met toilet en een slaapkamer gerealiseerd is. De woning”, benadrukt Van Triest, “is hierdoor geschikt om tot en met het hoogste niveau zorg te bieden. Met dit experiment gaan we onderzoeken of de kosten van deze aanpassing ook door ‘zorg’- financiers gedragen kunnen worden.” Peter Hutten, regiodirecteur van Bouwbedrijf Van Wijnen Noord is enthousiast over het experiment. “Wij hebben een prototype huis gemaakt dat voor senioren en zorgbehoevenden toekomstbestendig is. Dat houdt in dat senioren heel lang, ongeacht het zorgniveau, in het huis kunnen blijven wonen.” Een belangrijk aspect van dit experiment is de financiering. Hutten: “We gaan kijken hoe we dit betaalbaar krijgen voor de sociale huursector. Duurzaam wonen is niet alleen goed voor de portemonnee en het milieu, maar het is ook prettig en vooral comfortabel wonen.”

Drie doelgroepen

Een ander experiment waar aan wordt gewerkt bevindt zich in Andelst in de gemeente Overbetuwe. Daar wordt door Woningstichting Valburg een modelwoning ingericht met een scala aan aanpassingen. “De aanpassingen richten zich op drie doelgroepen. Als eerste een jong echtpaar van rond de 65 jaar die nog beiden vief en vitaal zijn. De tweede doelgroep betreft een ouder echtpaar van rond de 75 jaar waarvan een van de twee lichamelijk zorgbehoevend is. De derde doelgroep is rond de 75 tot 80 jaar oud en beginnend dementerend. Het doel van dit experiment is om helder te krijgen welke soort aanpassingen de drie doelgroepen aanspreken en wat ze er voor kunnen en willen betalen.”

De reden dat Woningstichting Valburg aan dit experiment meedoet is volgens directeur Marc Jansen omdat veel oudere huurders heeft. “Zij willen vaak niet verhuizen maar komen natuurlijk wel een keer op een leeftijd dat waarop ze niet meer makkelijk de trap op en af gaan. Met deze modelwoning willen we vooral inzicht krijgen in wat ze ook in hun huis zouden willen hebben.”

Beeldvorming

Een belangrijk aspect daarbij is volgens Netty van Triest de beeldvorming die vooral bij jongere ouderen over woningaanpassingen bestaat. “Als je begin zestig bent voel je natuurlijk niets voor een stang in de douche waaraan je je kunt vasthouden. Maar een inloopdouche bijvoorbeeld is voor iedereen comfortabel net als een woning zonder drempels of een mogelijkheid om alles gelijkvloers te hebben. We moeten het daarom veel meer hebben over het verhogen van het wooncomfort. Dan laten mensen het trots aan hun familie en vrienden zin in plaats van dat ze er niet over durven praten uit angst oud te worden gevonden.” Ze benadrukt dat marktpartijen daarin ook een belangrijke rol hebben. “Niet alleen als het gaat om het bedenken en realiseren van comfortpaketten maar ook om de marketing daarvan. Daar is denk ik nog een hele wereld te winnen.”