- home
- Thema's
- Thema: Landelijk gebied en regio
- Bevolkingskrimp en regionale ontwikkeling
Contact
Bevolkingskrimp en regionale ontwikkeling
Een aantal regio’s in Nederland hebben te maken met bevolkingskrimp of zullen hier over een paar jaar mee te maken krijgen. Dat bevolkingsaantallen in bepaalde gebieden teruglopen, heeft te maken met ontwikkelingen zoals ontgroening en vergrijzing. Net als in veel landen om ons heen, neemt het aandeel ouderen in onze samenleving toe en worden er minder kinderen geboren. Daarbij komt dat een groeiende groep mensen zich vestigt in de stad. Voor regio’s zoals Zuid-Limburg, Noordoost-Groningen, Zeeuws-Vlaanderen en de Achterhoek zijn de gevolgen van deze ontwikkelingen duidelijk merkbaar. Vraagstukken waar zij mee worstelen zijn bijvoorbeeld hoe te reageren of anticiperen op woningleegstand en hoe, in de toekomst, werkgelegenheid, bereikbaarheid en voorzieningen in de regio behouden en gecreëerd kunnen worden.
In de afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan naar bevolkingsdaling in Nederland en groeit de aandacht voor dit thema in de wetenschap, de media en in de politiek. Er blijkt een blijvende behoefte aan overzichtelijke kennis en kunde over bevolkingsdaling, regionale ontwikkeling en gerelateerde opgaven. Platform31 is al vele jaren op verschillende manieren betrokken bij het ontwikkelen en verspreiden van kennis over dit onderwerp. In de eerste plaats is dat via het Kennisplatform Demografische Transitie, een kennisnetwerk van vijf provincies, drie regionale kenniscentra en het ministerie van BZK. Met de gezamenlijke website Kennisvoorkrimp.nl bundelt Platform31 nieuws, bijeenkomsten, publicaties en blogs over alle krimpregio’s in Nederland. Daarnaast verbinden we praktijk, wetenschap en beleid rondom krimp via een aantal projecten, zoals de Derde Ronde Krimpexperimenten, waarbij we 7 kansrijke initiatieven in krimpregio’s begeleiden en adviseren en het project Mbo innovaties in krimpregio’s, over vernieuwende initiatieven in het middelbaar beroepsonderwijs. Op deze manier verkent Platform31 nieuwe kansen om krimpgebieden veerkrachtig te houden en maken, antwoord te krijgen op de belangrijkste kennisvragen en te zorgen dat die kennis en kunde daar terecht komt waar het nodig is en gebruikt kan worden.
Op deze pagina vindt u een overzicht van al onze publicaties, bijeenkomsten en activiteiten rondom bevolkingskrimp en meer informatie over onze projecten en partners.
Mbo-innovaties in dunbevolkte gebieden
Het middelbaar beroepsonderwijs is volop in beweging. Met bijna een half miljoen studenten vervult het mbo een belangrijke functie voor de Nederlandse economie. Door globalisering, ontwikkelingen in de ICT, kortere productiecycli en toenemende eisen aan de competenties van werknemers, verandert de arbeidsmarkt echter snel. Krimpgebieden kampen in veel gevallen met een uitstroom van hoogopgeleide jongeren en een toenemende urgentie om het middelbaar beroepsonderwijs in de regio meer toekomstbestendig te maken. Om inzicht te krijgen in de toekomstperspectieven van mbo-jongeren in dunbevolkte gebieden, voerde Platform31 regionale verkenningen uit in Oost-Groningen, Zeeuws Vlaanderen en de Achterhoek. De resultaten zijn beschreven in het rapport Toekomst voor mbo-jongeren in dunbevolkte regio’s en maken duidelijk dat mbo-instellingen in deze regio’s niet stilzitten. Zij spannen zich in om het onderwijs te vernieuwen en de samenwerking met lokale partijen (overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen te verbeteren. In het vervolgproject ‘Mbo-innovaties in dunbevolkte gebieden’ worden zes van zulke vernieuwende initiatieven verder uitgediept. We beschrijven deze initiatieven ter verbetering van de match tussen vraag en aanbod naar werk in de regio en het vergroten van de arbeidsmarktkansen voor jongeren op basis van interviews met initiatiefnemers, schoolbestuurders en studenten en bezoeken aan de leeromgevingen.

Sneller internet voor stad en platteland
Het dagelijks leven is steeds moeilijker voor te stellen zonder internet. Marktpartijen zijn verantwoordelijk voor investeringen in de digitale infrastructuur. Maar zowel op het platteland als in de stad liggen sluitende businesscases niet direct voor de hand. Nauwere samenwerking tussen partijen uit de stad en op het platteland biedt perspectief. Lees meer
Experimenteren versterkt vernieuwingskracht in krimpregio’s
De afgelopen tien jaar experimenteerden lokale en regionale partijen met vernieuwende aanpakken om de negatieve effecten van bevolkingsdaling tegen te gaan. In 2016 startte de derde ronde van het Experimentenprogramma Bevolkingsdaling. De resultaten zijn gebundeld in het rapport ‘Vernieuwingskracht in krimpregio’s’. Lees meer

Bereikbaar landelijk gebied voor inwoners van platteland én stad
Goede bereikbaarheid is cruciaal voor de leefbaarheid en vitaliteit van het landelijk gebied. Ook is het een randvoorwaarde voor uitwisseling tussen regio’s en voor ontmoetingen tussen plattelanders en stedelingen. De verschraling van het regulier openbaar vervoer in het landelijk gebied is daarom zorgelijk. Alternatieve oplossingen, vaak kleinschalig, zijn onmisbaar om de bereikbaarheid op peil te houden of te verbeteren. Wat vragen de veranderende vervoersvraagstukken van lokale, provinciale en landelijke overheden? Lees meer
Nieuw perspectief op de verhouding tussen stad en platteland
Zowel stad als platteland krijgen te maken met complexe opgaven. En of het nu gaat om het aanpakken van vraagstukken rond duurzaamheid, leefbaarheid of bereikbaarheid; samen kom je verder. Het hebben van een positief perspectief op de verhouding tussen ‘stad’ en ‘platteland’, waarin de nadruk ligt op gelijkwaardigheid en verbinding is daarvoor van groot belang. Dit volgt uit een verkenning door stagiairs van het ministerie van BZK. Lees meer
Wetenschappelijke Reflectiegroep Bevolkingsdaling van start
De wetenschappelijke reflectiegroep voor bevolkingsdaling gaat aan de slag! Op initiatief van het ministerie van BZK en het Kennisplatform Demografische Transitie (KDT) is deze reflectiegroep opgericht om de verbinding tussen wetenschap, beleid en praktijk te versterken. Zes wetenschappers met variërende expertisegebieden zullen zich buigen over vraagstukken met betrekking tot bevolkingsdaling en regionale ontwikkelingen. Lees meer
Meer over krimp
- website Kennisvoorkrimp.nl
- project Verbinding tussen platteland en stad
- over de experimenten bevolkingsdaling
Betere leefbaarheid dankzij zelfrijdend vervoer?
Kan de inzet van zelfrijdend vervoer bijdragen aan het op peil houden van de bereikbaarheid van voorzieningen, en daarmee aan de leefbaarheid in dunbevolkte gebieden? Met deze vraag startte de provincie Fryslân in 2016 samen met lokale partijen een experiment om te onderzoeken of de inzet van autonoom vervoer een antwoord vormt op de krimpproblematiek in Noordoost Friesland. Lees meer
Innovaties in het mbo in dunbevolkte gebieden
Regio’s met bevolkingsdaling kampen met een uitstroom van hoogopgeleide jongeren. Voor de vitaliteit van regionale economieën is het van belang dat voldoende goed opgeleid personeel aanwezig blijft. Mbo’ers vormen de ruggengraat van de economie van krimpregio’s. Het mbo staat voor de uitdaging om het mbo-onderwijs toekomstbestendig te maken. In het rapport Lerend werken en werkend leren laten we zien wat voor innovaties dit oplevert in De Achterhoek en Zeeuws-Vlaanderen. Lees meer

Gebiedscoöperatie Zuidwest Drenthe: De weg naar structurele financiering
Het doel van dit onderzoek - gestart vanuit de Derde ronde experimenten bevolkingsdaling - was het ontwikkelen van een financieringsstrategie op basis waarvan de Gebiedscoöperatie Zuidwest Drenthe op de middellange termijn haar bestaan kan continueren. Lees meer
Mobiliteit in dunbevolkte regio’s
Voor velen van ons betekent een leefbare omgeving een goed bereikbare omgeving. Hoewel het makkelijk kunnen bereiken van werk, school, familie en voorzieningen vaak als iets vanzelfsprekends wordt beschouwd, is dat het niet. Dit rapport presenteert zes aanbevelingen die provincies op weg kunnen helpen bij het op peil houden van hun bereikbaarheid. Lees meer
Toekomst voor mbo-jongeren in dunbevolkte gebieden
Verschillende dunbevolkte regio’s hebben te maken met bevolkingsdaling. Naast demografische processen van vergrijzing en ontgroening, is in deze gebieden een uitstroom van hoger opgeleiden zichtbaar. Platform31 onderzocht wat het perspectief is van middelbaar en laag opgeleide jongeren die in deze regio’s blijven. Lees meer