Community of practice: aardgasvrije wijken

Democratisch besluitvormingsproces

De urgentie voor de energietransitie is groot. In het Energieakkoord is bepaald dat Nederland in 2050 aardgasvrij moet zijn. Op lokaal niveau moet veel gebeuren om wijken aardgasvrij te krijgen. Dit is een complexe maatschappelijke opgave die veel vraagt van bewoners, overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het is ook een opgave die geen enkele speler alleen kan oplossen. De realisatie van deze opgave is afhankelijk van de besluitvorming en optimale samenwerking tussen al deze spelers op lokaal, regionaal en landelijk niveau.

De overgang naar aardgasvrije wijken vraagt om keuzes en investeringen in woningen en gebouwen en hangen nauw samen met de inrichting van de infrastructuur. Tegelijkertijd grijpt de energietransitie in tot achter de voordeur van zeven miljoen huishoudens. Daarmee zijn de sociale aspecten van even groot belang als de technische aspecten.

Deze opgave moeten we voor elkaar krijgen met veel verschillende spelers. Het is een complex multi-level en multi-stakeholdervraagstuk. Voor besluitvorming moet geschakeld worden tussen diverse overheidslagen en belanghebbenden. Gezien de impact voor de betrokken spelers is het van belang om vroegtijdig van elkaar te leren over de diverse afwegingen die worden gemaakt en inzicht te krijgen in de democratische werking van het besluitvormingsproces om daar lessen uit te kunnen trekken voor de toekomst.

In deze community of practice gaat Platform31 daarom met onder meer Green Deal gemeentes, provincies, bewoners, energiecoöperaties, belangenorganisaties en netbeheerders aan de slag met de democratische werking van het besluitvormingsproces bij de transitie naar aardgasvrije wijken. De resultaten en lessen delen we met iedereen, zodat deze ook gebruikt kunnen worden bij soortgelijke multi-level en multi-stakeholdervraagstukken bij andere complexe opgaven.

Community of practice bijeenkomsten

In een opstartbijeenkomst en vier lokale bijeenkomsten bekijken we hoe de verschillende gemeenten het lokaal aanpakken. Welke spelers betrekken zij op welk moment? En op basis waarvan maken zij een keuze voor een bepaald alternatief, zoals een warmtenet, all-electric of Geothermie? En worden de belangen van alle spelers voldoende afgewogen, is er voldoende inspraak en is de informatie op basis waarvan de keuzes wordt gemaakt transparant en toegankelijk? We betrekken experts die relevante invalshoeken belichten en verdieping geven op de vraagstukken die spelen bij de energietransitie. De CoP wordt afgesloten met een slotbijeenkomst voor een breed publiek.

Uiteindelijk komen we tot wijze lessen, ’10 lessons learned’, die ook toe te passen zijn op andere (multi-level) governance vraagstukken bij andere complexe opgaven.