Zien is geloven bij Hegeman Bouwgroep in Arnhem!

Het bouwterrein van project Schuytgraaf aan de Zomerkade in Arnhem lag er besneeuwd bij tijdens de vierde etappe van de Zien is geloven-Fabriekstour. Een groep geïnteresseerden van corporaties, bouwbedrijven en verschillende brancheorganisaties trotseerde de kou om kennis te nemen van de visie van Hegeman Bouwgroep op innovaties in nieuwbouw en renovatie. De door Hegeman en haar partners ontwikkelde Modulaire Woning stond daarbij centraal.

Innovatie is noodzaak en onontkoombaar

In zijn welkomstwoord benadrukte Nico Rietdijk, directeur van NVB Bouw, het belang dat vertegenwoordigers van corporaties en bouwbedrijven elkaar veel beter leren kennen. “Ik beluister nog te vaak dat corporaties en bouwers in eigen kring onjuiste beelden over elkaar uitwisselen. Daar moeten we vanaf. Beide partijen, opdrachtgevers en opdrachtnemers, hebben elkaar hard nodig om de enorme bouwopgave die op de sector afkomt aan te kunnen, voldoende tempo te maken en het ook nog betaalbaar te houden voor de uiteindelijke bewoners”. Het organiseren van ‘voldoende handjes’ in de bouw zal de komende jaren een forse uitdaging zijn. De verwachte uitstroom vanuit het MBO-onderwijs neemt de komende jaren af, terwijl de uitstroom van oudere werknemers uit de bouwsector de komende jaren toeneemt. Door het gebrek aan arbeidskrachten stijgen, volgens Rietdijk, de bouwkosten op dit moment te hard. “De arbeidsproductiviteit moet omhoog: We zullen met minder mensen een grotere bouwopgave moeten realiseren. Industrialisatie in de bouw moet en zal daarbij een belangrijke rol spelen”.

Evert van Kooten, directeur Hegeman Bouwgroep, sloot hierbij aan. Hij schetste een aantal ontwikkelingen en uitdagingen voor de komende jaren. Zo moet de productiviteit de komende jaren met minstens 10% omhoog gaan, zowel in de fabriek als op de bouwplaats. “Op een bouwproductie van 60.000 nieuwbouwwoningen, levert dit een extra capaciteit van bijvoorbeeld 6.000 renovaties op”, rekende hij voor. Daarnaast maken de nieuw opgeleide ambachtsmannen én -vrouwen (“Die laatste komen er steeds meer”) andere keuzes. Een moderne woningproducent moet daarop inspelen om als werkgever aantrekkelijk te zijn.

Bovendien, zo hield Van Kooten zijn gehoor voor, gaat préfabricage voor de toekomstige energietransitie en circulair bouwen niet ver genoeg. “Bij préfabricage blijf je als bouwer op een andere locatie, de oude dingen doen. Het blijven unieke producten voor een specifiek project. Industrialiseren en standaardiseren zijn de toekomst”. Dat betekent wel dat opdrachtgever en opdrachtnemer in de toekomst op een heel andere manier met elkaar om leren gaan en intensiever met elkaar zullen moeten samenwerken door processen op elkaar af te stemmen.

Tegen deze achtergrond hebben Hegeman Bouwgroep samen met hun partners, w.o. Faay, Löwik, VBI, Eaton, de Modulefabriek opgezet, In deze fabriek streven de betrokken partijen een vergaande vorm van systeemintegratie na.

One Piece Flow, de Modulaire Woning

Hierna presenteerde Rik van Dieren, systeemintegrator bij De Modulefabriek, het principe van verticaal bouwen: “In één dag één woningcasco monteren, was in 2013 de uitdaging waarmee we zijn gestart. Daartoe zijn we met de betrokken partners een ICB-keten gestart”. In een ICB-keten draait het om het inbrengen en overdragen van kennis die in de keten aanwezig is om op die wijze stapsgewijs tot verdere systeemintegratie te komen. “Zo zijn we als eerste gestart met het One-Piece-Flow realiseren van het woningcasco, vervolgt Van Dieren. Doel was elke dag één casco op te leveren. Toen we die stap onder knie hadden, hebben we daar volgende stappen in modules aan toegevoegd, zoals bijvoorbeeld door op basis van NEN 2768 de meterkast (all-electric) volledig te prefabriceren. Met de netbeheerder hebben we een stekkermodule ontwikkeld waarmee de woning eenvoudig en op ieder moment aan het elektriciteitsnet te koppelen is. Net zoals een auto aan een laadpaal te koppelen is”. In volgende stappen zijn daar een kant-en-klare douche-toiletmodule, een trap-installatiemodule en complete verdiepingsvloeren incl. leidingwerk aan toegevoegd.

Op de besneeuwde bouwplaats konden de deelnemers aan de Fabriekstour nog juist de montage van het dak van de laatste woning van het complex Schuytgraaf bekijken. Direct daarna kon de groep het casco van met alle erin verwerkte innovaties met eigen ogen aanschouwen. Uiteindelijk streven Hegeman Bouwgroep en haar partners om in de toekomst gezamenlijk in staat te zijn om bestaande woningen op deze wijze te vernieuwen. Doel is in 5 werkdagen een bestaande woning te vervangen door een Nul-op-de-Meter woning. “Daarvoor moeten we nog wel de nodige stappen zetten, maar we hopen tussen nu en één tot twee jaar zover te zijn”, stelde Van Dieren.

Tenslotte gaf hij aan dat het voor het kunnen realiseren van deze innovatiestappen niet nodig is om met grote aantallen woningen te werken: “Door volgens het One-Piece-Flow principe per dag het casco van één woning op te leveren, kunnen we met een bouwstroom van zo’n 200 woningen telkens nieuwe innovaties toepassen. Iedere woning biedt ons daarvoor nieuwe mogelijkheden. Dat maakt het ook voor opdrachtgevers met kleine bouwopgaven mogelijk om in te stappen en van deze innovaties te profiteren. Door vraagbundeling kunnen we nieuwbouwtreintjes samenstellen, waarbij de vernieuwing van de productielijn en systeemintegratie door blijven gaan. Het vernieuwen van deze wijze van woningen produceren is nooit af”.