Waar te beginnen bij de aanpak van ondermijning op vakantieparken?

Verouderde vakantieparken bieden een gelegenheidsstructuur voor ondermijnende criminaliteit. Het aantal ‘rode parken’ waar ondermijning-gerelateerde activiteiten plaatsvinden ligt in sommige regio’s bij 10 procent. Vaak zijn het de kleine landelijke gemeenten die naar verhouding met de grootste opgaven zitten vanwege het grote aantal vakantieparken en de ligging in het buitengebied. Maar wat komt er allemaal kijken bij de aanpak van ondermijning? Platform31 lanceert begin 2020 een tool voor bestuurders en beleidsmedewerkers om de aanpak van ondermijning op parken in kaart te brengen en te prioriteren waar de aandacht naartoe dient te gaan.

Achter de slagboom

Achter de slagboom gaat een wereld schuil die voor gemeenten vaak lastig te duiden is. De ene gemeente ontvangt soms signalen van overlast of opvallende busjes, de tweede neemt onregelmatigheden waar in de toeristenbelasting en de derde wordt door de buurgemeente gewaarschuwd voor louche eigenaren met huisjes verspreid over de hele regio. Ook de politie en andere uitvoeringsdiensten pikken signalen op van de parken. Het kan voor gemeenten een ingewikkelde klus zijn om vanuit losse signalen tot meer inzicht te komen over wat zich afspeelt op hun parken. Buiten kijf staat dat meer inzicht begint bij een bezoek aan het vakantiepark. Hoe ziet het park eruit door de ogen van een toezichthouder? En door die van een GGD-wijkmedewerker? Vervolgens dient de vraag zich aan met welke partijen je het beste kunt samenwerken. Wanneer kies je voor samenwerking met ondernemers, de politie, het RIEC, provincie, welzijnsorganisaties, de Belastingdienst of buurgemeenten? En wanneer is het interessant voor die organisaties om met uw gemeente samen te werken?

Regionale leerkring

Tijdens onze regionale leerkringen met circa 40 gemeenten en 7 provincies wordt duidelijk dat ondermijning in het gehele land op parken plaatsvindt, al is het in verschillende mate. De problematiek loopt uiteen van georganiseerde drugscriminaliteit en uitbuiting van arbeidsmigranten tot illegale bewoning en witwaspraktijken. Omdat gemeenten met hun ambtelijke capaciteit soms niet in staat zijn de structuren van ondermijning bloot te leggen en deze structuren ook door de regio of provincie kunnen lopen, trekken steeds meer gemeenten uit de leerkring samen op in de aanpak. Bovendien zijn gemeenten vaak afhankelijk van elkaar, want doet de ene gemeente zijn werk goed, dan heeft de buurgemeente er last van. Ondermijning op vakantieparken heeft als eigenschap dat zij zich snel verplaatst.

Tool geeft inzicht en overzicht

Om gemeenten vooruit te helpen in hun aanpak ontwikkelt Platform31 in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een interactieve tool. Deze tool is vanaf januari 2020 beschikbaar en biedt bestuurders en beleidsmedewerkers van kleine en middelgrote gemeenten inzicht en overzicht in de aanpak van ondermijning op vakantieparken. En voert u langs de thema’s:

• bewustzijn en urgentie,
• informatiepositie,
• integriteit en weerbaarheid,
• ketensamenwerking en
• bestuurlijke verankering.

Via beslisbomen met vragen en antwoordcategorieën ziet u waar u aan moeten denken in uw aanpak en waar wellicht blinde vlekken zitten. Aan het eind kan u voor uzelf prioriteren waar u per thema mee aan de slag wilt.