Vruchtbare pilots in Zuid-Holland afgerond: nu zelf aan de slag met Flexwonen!

Hoe geef je de groeiende groep spoedzoekers snel een passende woonoplossing? In Zuid-Holland zijn in de Drechtsteden, Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en Den Haag de afgelopen maanden hiervoor pilots flexwonen uitgevoerd. Platform31 schreef met Expertisecentrum Flexwonen een Handreiking flexwonen en op 17 januari keken de Zuid-Hollandse gemeenten enthousiast terug op de pilotresultaten. Nu is het zaak dat andere gemeenten volgen en ook aan de slag gaan met flexwonen, vindt gedeputeerde Adri Bom-Lemstra van de provincie Zuid-Holland.

“Het vinden van passende huisvesting lijkt voor een grote groep mensen met de dag moeilijker te worden. Denk aan gescheiden mensen, starters, arbeidsmigranten, mensen met een zorgachtergrond”, zegt gedeputeerde Adri Bom-Lemstra tegen zo’n tachtig bestuurders en ambtenaren van gemeenten en regio’s in Zuid-Holland halverwege januari tijdens de slotbijeenkomst ‘Aan de slag met Flexwonen’. “Er zijn de afgelopen jaren enkele mooie flexwonen-initiatieven ontstaan, waarbij woonoplossingen zijn bedacht voor deze groep spoedzoekers. En we hebben meer van dit soort initiatieven nodig. De vraag is immers groot.” Volgens het Expertisecentrum Flexwonen en Platform31 bestaat zelfs 5 tot 10 procent van de woningvraag uit flexwonen. “De vraag is”, zegt Bom-Lemstra, “hoe kunnen we dat oplossen?”

De pilots in de Drechtsteden, Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en Den Haag moeten al de eerste antwoorden bieden op de vraag van de gedeputeerde. Zo blijkt bijvoorbeeld uit de pilot in de Drechtsteden dat het zaak is om eerst de precieze cijfers op tafel te krijgen: wat is er nodig? Ook is een goed gesprek met bedrijven noodzakelijk: wat zou je willen? De pilotregio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden merkte dat flexwonen wel enthousiast wordt ontvangen. “Maar als het concreter wordt, schiet iedereen in de weerstand”, zegt Ro van Doesburg, wethouder Gorinchem. Toch blijkt uit de Haagse pilot dat veel projecten allang flexwonen zijn doordat er soms bepaalde kansen zijn die je als gemeente niet laat liggen. “Zo zagen we enkele grote zorgorganisaties worstelen met de uitstroom door een gebrek aan geschikte vervolghuisvesting. Toen deed zich een kans voor met een vrijkomend ziekenhuis”, zegt directeur Wonen Ludo Steenmetser. “Ook het voormalige pand van het ministerie van SZW hebben we kunnen inrichten voor flexwonen en biedt nu onderdak aan een mix aan doelgroepen.”

Lef tonen en handen uitsteken

Samenwerken met het bedrijfsleven, de regio én de provincie komt in de pilots veelvuldig terug. Zo vormt in de Drechtsteden de regionale woonvisie het vertrekpunt en betrekt Den Haag nu meer de regio bij haar plannen voor flexwonen. “In die samenwerking met de regio kan de provincie een faciliterende rol spelen”, zegt Steenmetser. De provincie benadrukt ook dat gemeenten nu zelf aan de slag moeten en stimuleert die onderlinge samenwerking. “Ieder traject start met enthousiasme en met mensen zoals u en ik die vinden dat spoedzoekers snel een woning verdienen”, zegt Bom-Lemstra van de provincie. “We weten ook dat dat niet altijd eenvoudig is. Veel gemeenten zijn aan de slag. Anderen gaan aan de slag. Ze kunnen daarbij hulp krijgen van de provincie, die hen wil faciliteren. Maak daar dan ook gebruik van en zoek elkaar op.”

Platform31 en Expertisecentrum Flexwonen volgden de pilots in Zuid-Holland en in Midden-Limburg, Ede, Wageningen en Barneveld en zagen ook dat die regionale samenwerking meerwaarde biedt. Daarvoor moeten gemeenten eerst weten wat de omvang van de doelgroepen is en wat hun huisvestingsbehoeften zijn. Daarbij helpt de handreiking Aan de slag met flexwonen!, waarin alle geleerde lessen en hoopvolle ervaringen uit de pilots Flexwonen in vijf regio’s in Nederland zijn samengebracht. In de handreiking staat een handig stappenplan hoe gemeenten zelf de behoefte aan flexwonen kunnen uitrekenen per doelgroep, waarvan er elf zijn onderscheiden. Ook moet de noodzaak van flexwonen-oplossingen nadrukkelijker op de agenda van de gemeente komen. Volgens Frank Wassenberg, senior projectleider bij Platform31, is voor een kansrijke start van flexwonen dan ook een breder overleg samen met interne en externe stakeholders nodig om kansen te bespreken. Maar: “Probeer daarin niet te lang te blijven hangen: toon lef en vooral…. ga aan de slag!”