Terugkijken: Duurzame wijken in Europa

Op 14 september vond de derde digitale netwerkbijeenkomst Positive Energy Districts (PED-II) van Platform31 plaats. Tijdens deze bijeenkomst zijn gemeenten en kennisinstellingen door Christoph Gollner (programmamanager PED, JPI Urban Europe) en Mark Westerhuis (Platform31) geïnformeerd over Positive Energy Districts, het Europese PED-programma. Welke stappen en voorwaarden, maar vooral welke voordelen mogen gemeenten en kennisinstellingen bij deelname aan de PED-II call. Een korte terugblik en videoregistratie van de presentaties.

Het Europees onderzoeks- en innovatieprogramma PED ondersteunt en financiert samenwerking, kennisdeling en -ontwikkeling voor een klimaatneutrale gebouwde omgeving. Daarbij is de ambitie van het programma om tot 2025 honderd Positive Energy Districts te realiseren over heel Europa, gebieden die zelfs netto duurzame energie produceren.

Voor het realiseren van Positive Energy Districts is integrale duurzame wijkontwikkeling van groot belang. Dit gaat veel verder dan louter techniek. Planning, besluitvormingsprocessen en betrokkenheid van bewoners en ondernemers spelen een evenzo belangrijke rol. Dit zijn uitdagingen waar steden nu al tegenaan lopen en waar in het PED-programma expliciete aandacht voor is, bijvoorbeeld door het benadrukken van:

• Integratie van energievraagstukken in planologische processen
• Datamanagement en ICT in stadsontwikkeling
• Omgaan met complexe eigendomsconstructies van gebouwen

Deze uitdagingen vergen afstemming en samenwerking tussen verschillende partijen: stadsbestuur, vastgoedsector, nutsbedrijven, maatschappij in brede zin, onderzoeksinstellingen, nationale en Europese overheid (juridisch raamwerk).

Door €1 miljoen beschikbaar te stellen wil het Ministerie van Binnenlandse Zaken steden aanmoedigen om kennis uit te wisselen met andere gemeenten in Europa en daarmee bij te dragen aan veranderprocessen binnen steden richting verduurzaming en een klimaatneutrale gebouwde omgeving. Ook worden steden op deze manier gestimuleerd om ervaring op te doen in Europese programma’s en capaciteit op te bouwen als het gaat om duurzame stedelijke ontwikkeling.

De PED-II call opent op 20 oktober 2021 en sluit medio februari 2022. In deze periode worden meerdere informatiebijeenkomsten georganiseerd door Platform31 en JPI Urban Europe, de organisator van het PED-programma. Zo organiseert JPI op Europees niveau informatiebijeenkomsten voor de PED-II call en ook een matchmaking event voor het koppelen van deelnemende gemeenten uit verschillende landen. Platform31 is door het Ministerie van Binnenlandse Zaken gevraagd om uitvoeringen te geven aan de call binnen Nederland en ondersteunt de gemeenten en kennisinstellingen op weg naar de call.

Het PED-programma wordt op termijn onderdeel van het Driving Urban Transitions (DUT)-programma, dat onderdeel is van het EU-onderzoeksinitiatief Horizon Europe. De netwerkbijeenkomsten zijn dan ook niet alleen voor PED-II bedoeld, maar zullen zich in de toekomst ook op andere Europese programma’s en calls richten die de verduurzaming van de gebouwde omgeving in Nederland vooruit kunnen helpen.