Sociale innovaties in de gemeente Groningen

Groningen wierp zich de afgelopen jaren op als belangrijk vaandeldrager van gemeenten die roepen om meer regelruimte in het sociale domein. Zo maakt een strikte uitvoering van de Participatiewet het bijvoorbeeld moeilijk om mensen die in de bijstand zitten te activeren. “Meer regelruimte en aanpak gericht op vertrouwen, maatwerk en regie zorgt ervoor dat we onze inwoners beter van dienst kunnen zijn met sociale kwesties”, concludeert de gemeente Groningen in hun magazine ‘Groningen Sociaal Innovatief’.

Bijstand is drijfzand

“Wie eenmaal in de bijstand is komt er moeilijk weer uit”, zegt de Groningse wethouder van Sociale Zaken Mattias Gijsbertsen. “Bijstand is drijfzand”. En dat is opvallend, zo staat in het magazine, want de Participatiewet is er juist op gericht dat mensen weer aan het werk komen. “Het huidige systeem is achterhaald en past niet bij onze huidige arbeidsmarkt”, vindt Gijsbertsen. “Het is bovendien ineffectief en gebaseerd op wantrouwen en opsporen van fraude. Terwijl de meeste mensen van goede wil zijn. Nu worden zij bang dat er iets niet mag. Ze schrikken van de stapels enveloppen van de gemeente en dat leidt tot stress.”

Mobility Mentoring®

Groningen is een van de gemeenten in Nederland die aan de slag gaat met Mobility Mentoring®. Een veelbelovende aanpak uit de Verenigde Staten gericht op het verminderen van stress en het bevorderen van economische zelfredzaamheid. De weg uit de armoede, uit het drijfzand, begint volgens Groningen met het wegnemen van stress en het bieden van maatwerk. Het aan de hand meenemen van mensen in plaats van sancties opleggen. In hun nieuwe aanpak biedt Groningen dat maatwerk en luistert beter naar hun inwoners. “We luisteren naar de vragen, naar de persoon die ze stelt. We hebben vertrouwen in onze inwoners. En we kijken samen naar hun doelen en naar wat wel kan”, zegt Ilse Mensink, strategisch adviseur bij de gemeente Groningen.

Geef ons lucht en een lange adem

De nieuwe aanpak, waarin regie, vertrouwen en maatwerk voorop staan, leidt tot innovaties in het sociale domein en mooie voorbeelden. Ook inwoners waarderen de aanpak, al zijn er natuurlijk altijd verbeterpunten. Maar voor succes is een lange adem nodig. “Deze visie is bij ons in de organisatie geborgd, maar ik realiseer me dat de Groninger aanpak ook een politiek thema is”, zegt Gijsbertsen. De beste manier is misschien wel het aanpassen van de Participatiewet. “Tweede Kamerleden volgen de experimenten van gemeenten op dit gebied op de voet”, weet Gijsbertsen. “Als ze vragen wat we nodig hebben, zeg ik: geef ons lucht. Geef ons ruimte voor maatwerk en leg niet allerlei regeltjes op die niet productief zijn. De wet moet ons niet belemmeren maar faciliteren.”