Regionale samenwerking loont bij de huisvesting van vergunninghouders

Een mismatch tussen vergunninghouders en het type beschikbare woningen in een gemeente is een belangrijke reden dat veel gemeenten niet aan hun taakstelling voldoen. Elk half jaar krijgen alle gemeenten van het ministerie van BZK een proportioneel aantal vergunninghouders toegewezen om te huisvesten. Dat is hun taakstelling.

Vergunninghouders worden vervolgens door het COA toegedeeld zonder veel aandacht te besteden aan de match tussen het type vergunninghouders – gezin of alleengaand – en de beschikbare woningen – appartementen of eengezinswoningen – in een gemeente. Door bij het toewijzen hiermee rekening te houden, kunnen gemeenten beter aan hun taakstelling voldoen. Zo luidt één van de aanbevelingen van Roxanne Mulder van RIGO Research en advies in haar onderzoek naar de taakstelling van gemeenten.

Woningmarktfactoren

Zij concludeert dat met name woningmarktfactoren, zoals het aandeel sociale huurwoningen, een krappe of ruime woningmarkt en de grootte van de gemeente, bepalend zijn voor het realiseren van voldoende huisvesting. Ook de huishoudenssamenstelling van de vergunninghouders heeft een grote invloed. Gemeenten die veel eenpersoonshuishoudens krijgen toegewezen, hebben meer moeite aan hun taakstelling te voldoen dan gemeenten met veel gezinnen. Voor eenpersoonshuishoudens is vaak een gebrek aan geschikte woningen of bestaan er onzekerheden over de aanstaande gezinshereniging. En dat terwijl tot voor kort maar liefst 68 procent van de vergunninghouders alleengaand is. De huidige instroom kenmerkt zich door veel gezinsherenigingen.

Samenwerking

Als reactie op de mismatch werken verschillende gemeenten regionaal samen. Dit blijkt te werken want intensieve samenwerking, zo concludeert Roxanne Mulder, zorgt ervoor dat gemeenten makkelijker aan hun taakstelling voldoen. Er zijn verschillende manieren waarop ze samenwerken:

1. Kennisdeling
2. Afspraken over het overnemen van (delen van) elkaars taakstelling
3. Gezamenlijke financiering en uitvoering van grootschalige (tijdelijke) huisvestingsprojecten
4. Uitwisseling van toegedeelde vergunninghouders om een goede match te realiseren.

Aanbevelingen

Om een betere match te genereren, doet Roxanne Mulder twee aanbevelingen. De eerste aanbeveling is een andere verdeelsleutel om de vergunninghouders toe te wijzen aan gemeenten. Niet louter meer toewijzen naar rato van het aantal inwoners per gemeente, maar daadwerkelijk rekening houden met de match tussen woningmarktkenmerken en de type vergunninghouders. De tweede aanbeveling is regionale samenwerking tussen gemeenten te stimuleren.

Meer informatie staat in het volledige onderzoek of in de samenvatting.