Armoede is een serieus probleem in Assen. Maar door een nieuwe, preventieve, aanpak van de gemeente zijn buurtteams van Vaart Welzijn sterk aanwezig in de wijk en makkelijk benaderbaar voor inwoners met schulden en andere problemen. Daarnaast proberen zij huisuitzettingen te voorkomen door betalingsachterstanden op tijd te signaleren en op te lossen in het project ‘De Vaart erin’. “Dankzij deze aanpak kunnen we begeleiding op maat bieden”, vertelt Henrieke Hofsteenge van Vaart Welzijn in dit eerste interview naar aanleiding van de leerkring Armoede en Gezondheid.
“We willen grote betalingsachterstanden en de groei van schulden voorkomen”, benadrukt Henrieke, teamleider bij welzijnsorganisatie Vaart Welzijn in Assen. “Daarom hebben we met de Gemeentelijke kredietbank en de gemeente Assen afgesproken om de aanpak van armoede en schulden meer in de wijk te organiseren en daarmee in te zetten op preventie.” De gemeente Assen scoort helaas hoog in de landelijke benchmark ‘Armoede in Kaart’ van het Sociaal Cultureel Planbureau. Uit onderzoek van de gemeente blijkt dat vooral alleenstaande ouders en eenpersoonshuishoudens vaak financiële problemen hebben. En het aantal kinderen dat in armoede leeft is toegenomen. Ook tussen wijken zien zij grote verschillen al het gaat om armoede en schulden. “Daarom hebben onze buurtteams een grotere rol gekregen in de wijken. Hierdoor zijn we benaderbaar voor inwoners met problemen en leren we de wijken goed kennen. Hierdoor kunnen we ook goed inspelen op de problemen die tussen de wijken bestaan.”
De Vaart erin
Met de buurtteams in de wijken zet de gemeente Assen in op preventie; het voorkomen van langdurige armoede. Ze hopen daarmee ook het bereik en de effectiviteit van schulphulpverlening te vergroten. “Daarvoor is het ook erg belangrijk om in een vroeg stadium al zicht te hebben op specifieke betalingsachterstanden”, vertelt Henrieke, “daar kunnen we dan direct mee aan de slag.” In het project ‘De Vaart erin’ werkt Vaart Welzijn samen met de gemeente Assen en de woningcorporatie Actium. Het doel van dat project is om mensen met huurachterstanden te begeleiden bij hun financiële problemen. Henrieke: “Actium meldt gezinnen met een huurachterstand bij ons aan. Wij gaan bij ze langs om te kijken hoe we dat kunnen oplossen. Zo proberen we uitzettingen te voorkomen. We doen dat in een korte tijd van vier weken. We maken een betalingsregeling en bekijken of er meer speelt.” In veel gevallen zijn dat meer schulden, maar de teams van Vaart Welzijn krijgen ook meer inzicht in de oorzaken van schulden, en andere achterstanden. “Sommige inwoners zijn terughoudend, anderen zijn blij dat we binnen zijn. Dan komt er een beerput van problematiek op tafel”, vertelt Henrieke.
Buurtteam
“Als er vanuit het project de Vaart erin goed zicht is op de problematiek en de oorzaken ervan wordt gericht hulp geboden”, vertelt Henrieke. “Die buurtteams bieden uiteenlopende begeleiding en schakelen ook met vrijwilligers. In het buurtteam zit een wijkverpleegkundige, een maatschappelijk werker en er is ook een buurtwerker sport. Die houdt zich vooral bezig met het streven naar een gezonde leefstijl. Ook werken we samen met Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG). Een succesvolle maatregel voor met name kinderen in armoede is bijvoorbeeld de inzet van fondsen zodat kinderen kunnen sporten of mee kunnen doen aan culturele activiteiten.”
Aanscherpen
Het werken met deze nieuwe aanpak gaf voor Vaart Welzijn en de gemeente Assen aanleiding om mee te doen aan de leerkring Armoede en Gezondheid. “We kregen daarmee meer zicht hoe anderen schulden en gezondheidsachterstanden aanpakken, maar gingen ook aan de slag met onze eigen specifieke casus en leervragen in de versnellingssessie.” In die sessie bleek al snel dat de ambities voor Assen groot zijn. Kijk scherp naar de ambities en de doelstellingen in het project ‘De Vaart erin’, was daarom een belangrijk advies uit die sessie. “Naast Actium zijn er ook veel andere partijen die inzicht willen geven in betalingsachterstanden, vertelt Henrieke. “De zorgverzekering bijvoorbeeld, zij hebben gegeven over achterstanden van premies. Of nutsbedrijven, die inzicht hebben in de energierekeningen. Of zelfs via huisartsen, die inzicht hebben gezondheidsklachten gerelateerd aan schulden. Maar daarmee maak je de doelgroep groter. Bovendien kom je dan bij mensen in andere situaties terecht, dat vraagt ook wat van de begeleiding. En daar moeten we dan ook de mankracht voor hebben.”, vertelt Henrieke. “Naar aanleiding van de versnellingssessie hebben we daarom keuzes gemaakt; de doelgroepen niet mixen maar afbakenen.”
Blijf leren
Als je de doelgroep wilt verbreden en je niet meer alleen richt op vroeg signalering via huurachterstanden, kun je daar beter een nieuw project voor starten, zo bleek uit de versnellingssessie. De ambities van de gemeente Assen blijven zich wel uitstrekken tot de bredere preventieve aanpak van schulden en armoede, zoals nu gebeurt in de buurtteams. Dat blijkt ook uit hun preventieplan. Henrieke: “We hebben er daarom voor gekozen om de projecten met betrekking tot vroeg signalering los te trekken van de bredere preventieaanpak zodat we die doelgroepen kunnen afbakenen en goed inzicht kunnen geven in wat nodig is. Zo is er binnen het project ‘De Vaart erin’ bijvoorbeeld een ontwikkelgroep financiën die zich vooral richt op het voorkomen van armoede en financiële problemen.” Daarnaast kregen zij het advies om continu aan de gemeente te laten zien van je doet en wat je leert. “Laat het maatschappelijk effect zien, de meerwaarde; laat zien hoe je de huidige armoedesituatie dankzij het project verbetert. Goede monitoring en evaluatie is daarbij onontbeerlijk dus dat is de volgende belangrijke stap”.
