Nieuw perspectief op de verhouding tussen stad en platteland
Zowel stad als platteland krijgen te maken met complexe opgaven. En of het nu gaat om het aanpakken van vraagstukken rond duurzaamheid, leefbaarheid of bereikbaarheid; samen kom je verder. Het hebben van een positief perspectief op de verhouding tussen ‘stad’ en ‘platteland’, waarin de nadruk ligt op gelijkwaardigheid en verbinding is daarvoor van groot belang. Dit volgt uit een verkenning door stagiairs van het ministerie van BZK over de verhouding en beeldvorming tussen deze gebieden.
Er wordt in Nederland veel samengewerkt tussen steden en (omliggende) kleinere steden of dorpen op allerlei thema’s. Daarbij werken zij aan complexe opgaven zoals de transitie naar duurzame energie of bereikbaarheid. Gelijkwaardige samenwerking kan belemmerd worden door een negatieve framing van gebieden buiten grote steden als ‘het platteland’, dat onder doet aan ‘de stad’. De framing van deze begrippen kan van invloed zijn op hoe de samenwerking wordt ervaren en vanuit welk perspectief wordt samengewerkt. In plaats hiervan is een positieve framing of perspectief nodig op de verhouding tussen ‘stad’ en ‘platteland’. Dat kan eraan bijdragen dat de aandacht vanuit (rijks)beleid gelijker verdeeld wordt over gebieden en de gevoelde afstand tussen bewoners verkleind kan worden.
In samenwerking kunnen gebieden met verschillende kwaliteiten elkaar vinden vanuit kansen om bijvoorbeeld de potentie van een regio te versterken. Daarbij is ieder gebied een mix van ‘stad’ en ‘platteland’. Hierop wordt ingegaan in de interne verkenning ‘Ervaringen en beeldvorming rondom de verhouding tussen stad en platteland’ door stagiairs van BZK. Daarin achterhaalden zij binnen BZK en in een aantal regio’s hoe er over platteland en stad gesproken wordt.
“Hoe de samenwerking uitpakt verschilt per gebied. Er zijn voorbeelden van een gelijkwaardige relatie, maar er zijn ook voorbeelden waarin het platteland ondergesneeuwd wordt door de stad. Wat dit betekent voor de verhouding verschilt enorm per gebied. Wat wel uit het onderzoek blijkt, is dat de positie van het platteland in meerdere gevallen ondergewaardeerd wordt ten opzichte van de positie van de stad, wat nadelig uitpakt voor het platteland. We willen daarom van een negatief perspectief, waarin verschillen benadrukt worden en vooroordelen een rol spelen, naar een gelijkwaardig perspectief waarin de nadruk ligt op gelijkwaardigheid en verbinding.”
Aanbevelingen voor een nieuw perspectief
In de verkenning staan een aantal aanbevelingen om invulling te geven aan het nieuwe perspectief voor de verhouding tussen stad en platteland en zo de verbinding op te zoeken. Deze aanbevelingen zijn bedoeld voor het ministerie van BZK en voor andere partijen die een rol hebben in de verhouding tussen stad en platteland.
- Erken verschillen en leg de nadruk op complementariteit
Verschillen hoeven geen belemmering te vormen voor een goede verhouding. Uiteindelijk is iedere gemeente anders en dit is juist waardevol elkaar aan te kunnen vullen. - Investeer in gezamenlijke netwerken
Stad en platteland leren meer over elkaar en ieders waarde door gezamenlijk de dialoog aan te gaan. - Denk ‘regiominded’
Zorg dat er ruimte is voor regio-opgaven binnen landelijk beleid en samenwerking tussen gemeenten en andere partijen bij gemeente-overstijgende opgaven. En houd niet alleen rekening met eigen belang maar ook met het regionale belang. - Zorg voor een verbindende rol provincie
Met name in het geval van netwerkvorming en het creëren van samenwerkingsverbanden kan de provincie een verbindende rol aannemen. - Werk samen vanuit inhoud
Door de samenwerking vanuit inhoud in te vullen verplaats je de nadruk van verschillen tussen bestuurseenheden naar een focus op inhoudelijke vragen. Vanuit de inhoud werk je naar complementariteit en ondersteuning. - Heb in landelijk beleid aandacht voor heel Nederland
Wanneer alle aandacht naar de steden gaat, is er kans op een minderwaardigheidscomplex in dorpen. En zo stimuleer je wij-zij denken. Voor een kentering is het belangrijk dat de rijksoverheid in haar beleid evenwichtige aandacht heeft voor heel Nederland. - Zorg voor een open houding
Om de verhouding tussen stad en platteland te bevorderen is het van groot belang dat partijen vooroordelen naast zich neerleggen en met een open en constructieve houding het gesprek aan gaan. - Positief frame
Negatieve framing van de media over de kloof tussen stad en platteland is niet gemakkelijk te veranderen. Desondanks kan het wel beïnvloed worden, door bijvoorbeeld voorbeelden te delen waarin stad en platteland juist goed met elkaar samenwerken.
Platform31 zorgt voor verbinding tussen platteland en stad
Sterke, leefbare en klimaatbestendige gebieden zijn beter mogelijk als het platteland en de stad dichter tot elkaar komen. In het project ‘Verbinding tussen platteland en stad’ werken de rijksoverheid en grotere en kleinere gemeenten aan de samenwerking en verhoudingen rond complexe opgaven. Resultaten hiervan delen wij via de projectpagina.
Wilt u meer informatie of wilt u ook intensiever aan de slag met de verbinding tussen platteland en stad? Neem dan contact op met
