Leefbaarheid: van wijk naar woongebouw

De herziene Woningwet (2015) veranderde veel op het gebied van leefbaarheid. De mogelijke bijdragen van woningcorporaties aan leefbaarheids werden beperkt, sponsoring is niet meer mogelijk, de regelgeving voor bedrijfs- en maatschappelijk onroerend goed (BOG/MOG) werd aangescherpt én woningcorporaties moesten hun DAEB en niet-DAEB bezit scheiden. Deze veranderingen zorgden ervoor dat de mogelijkheden voor woningcorporaties om te sturen op leefbare wijken veranderden.

De mogelijke leefbaarheidsbijdragen van woningcorporaties staan genoteerd in de wet. Ze kunnen aan minder zaken bijdragen dan de meeste voorheen deden. Uit de gesprekken die we voerden, tijdens ons onderzoek naar de effecten van de Woningwet op leefbaarheid, komt naar voren dat woningcorporaties nog steeds veel bijdragen aan leefbaarheid. Er is wel het nodige veranderd. Woningcorporaties zijn rigoureus gestopt met sponsoring. Dat betekent dat ook lokale stichtingen die een maatschappelijke rol vervullen, zoals hulp bij iemands administratie, niet meer gesponsord worden. Een andere verandering is de focus op de eigen huurders en woongebouwen. De wijk als geheel lijkt tot grote spijt van gemeenten, huurders en ook woningcorporaties meer uit het oog verloren. Een derde verandering is dat huurders die een buurtactiviteit willen organiseren proactief naar de woningcorporatie toe moeten. Voorheen gingen de gesproken woningcorporaties juist zelf naar huurders om hen te stimuleren iets te organiseren.

De meeste geïnterviewden beschouwden die drie veranderingen niet als problematisch. De ervaren effecten daarvan zijn klein. De geuite zorgen van geïnterviewden hadden met name betrekking op de veranderde keuzes met betrekking tot de taken die teruggaan naar de gemeenten, BOG/MOG en niet-DAEB (diensten van algemeen economisch belang). Het oplossen van sociale problemen en de aanpak van de publieke ruimte gingen terug naar de gemeente. In de meeste gemeenten werd aangegeven dat de aanpak van de buitenruimte blijft liggen en dat de druk op de gemeente toeneemt in het oplossen van sociale problemen. Dat is spijtig, omdat de sociale problemen in de wijken als gevolg van vele beleidsontwikkelingen toeneemt. Met betrekking tot de veel gekozen uitsterfconstructie van BOG/MOG en de keuze ‘niet DAEB is niet doen’ zien de geïnterviewden de eerste effecten voor de wijk. Beide ontwikkelingen lijken te leiden tot meer homogene wijken.