Breder inzetten op klimaatverandering

Hoe kun je als gemeente inzetten op de Global Goals? En dus lokaal inzetten op de verbetering van het klimaat, aandacht voor toegang tot water, gendergelijkheid en tegengaan van armoede? Tijdens de Dag van Stad en Regio vertelden Marcel Herms en Marthe van Laarhoven tijdens de sessie Global Goals over de Utrechtse aanpak.

Bijna tweehonderd lidstaten werken actief aan de Global Goals, of Sustainable Development Goals (SDG’s), die in 2015 door de Verenigde Naties zijn opgesteld. De gemeente Utrecht wil lokaal actief bijdragen aan het behalen van die doelen. Binnen de gemeente stonden de milleniumdoelstellingen al hoog op de agenda, daardoor was het een logische stap om ook de zeventien Global Goals te agenderen. Maar wat doe je dan als gemeente? En wat kun je überhaupt? Ondanks de uitdagingen die komen kijken bij het op lokale schaal willen bijdragen aan zulke grote ideële wereldopgaven, heeft Utrecht een ambitieuze aanpak ontwikkeld.

Tijdens de Dag van Stad en Regio vertelden Marcel Herms en Marthe van Laarhoven over hun ervaringen met de Utrechtse aanpak.

Met een stichting de stad veroveren

Stichting Utrecht4GlobalGoals wordt gesteund door de gemeente Utrecht in het kader van de Global Goals. De stichting wil Utrechtse initiatieven die actief zijn op het gebied van de Global Goals met elkaar verbinden en ondersteunen. Daarnaast willen ze de zeventien doelen van de VN bij meer Utrechters bekendmaken. Hiervoor pakt de stichting het initiatief op om allerlei projecten uit te voeren, zoals Utrecht4GlobalGifts, op deze website zijn geschenken van Utrechtse ondernemers die zich inzetten voor het behalen van de global goals beschikbaar. Doel van de organisatie is om inspiratie te bieden en bekendheid met de doelen te vergroten. Mensen bewust te laten worden van wat je kunt doen op lokale schaal. Een voorbeeld is de Heel Utrecht U Award, die bewoners en ondernemers die een bijdrage leveren aan de Global Goals in het zonnetje zet. Vaak zijn mensen zich niet bewust van de bijdrage die ze al leveren. De Heel Utrecht U-campagne daagt bewoners en ondernemers uit na te denken over wat ze al doen en hoe ze dit kunnen vertalen in een bijdrage aan de duurzaamheidsdoelstellingen. Een oproep om je aan te melden, leverde tot nu toe veel reacties op, vertelden Herms en Van Laarhoven. Twee keer per jaar wordt de award uitgereikt. Er is geen geldprijs aan verbonden, maar de exposure en aandacht zijn waardevol voor alle genomineerden. Nog een voorbeeld is de Climate Planet, een reuze wereldbol, die naar Utrecht wordt gehaald. Hiermee hoopt de gemeente weer nieuwe doelgroepen aan te spreken. Onder andere schoolkinderen brengen een bezoek aan deze reuze wereldbol waarin lesmateriaal over de staat van de aarde wordt aangeboden.

Een van de Global Goals is steden inclusiever, veiliger, veerkrachtiger en duurzamer te maken. En hierop scoort Utrecht hoog, volgens Herms en Van Laarhoven. “Bijvoorbeeld door bedrijven zoals I-did of EchtWaar die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen en die producten van recyclelbare materialen opleveren.” Ook stimuleert de gemeente lokale ondernemers om hun impact in het behalen van de doelen zichtbaar te maken. “Zo heeft de onderneming I-did samen met Avance Impact gekeken hoe ze de Global Goals kunnen vertalen in KPI’s. Op deze manier blijven ze in ontwikkeling en kunnen ze aansluiten bij internationale standaarden voor duurzame ontwikkeling”, vertelt Marthe van Laarhoven.

Brede steun vanuit het college en beleidsaanpak

Om het Global Goal programma mogelijk te maken is in 2016 de kadernota Utrecht Global Goals City met unanieme instemming goedgekeurd door de raad. Daarbij stemde de raad in met “Het gaat er niet om óf we de Global Goals gaan ondersteunen maar hóe we dat gaan doen en op wélke doelen we de focus leggen.” Een jaar later is een uitgewerkt driejarenplan gepresenteerd en daar gaat de gemeente nu mee aan de slag.

Meetbaar maken van de doelen op lokaal niveau

Van de burgers en ondernemers kreeg de gemeente de vraag teruggespeeld: wat doen jullie dan? Een terechte vraag volgens Herms en Van Laarhoven, en daarom heeft de gemeente een aanpak ontwikkeld om inzichtelijk te maken hoe ze er zelf voor staan. Op basis van bestaande lokale indicatoren die gekoppeld zijn aan de zeventien doelstellingen is een data-dashboard opgesteld. Hiervoor is gebruikgemaakt van data uit het brede aanbod van gemeentelijke onderzoeken.

De burger in actie?

Het bereiken en informeren van de burger is één, maar in actie komen is een tweede. Tijdens de plenaire bijeenkomst leerde Jan Jonker ons dat inspelen op een directe persoonlijke behoefte meer garantie biedt voor actie, dan de inzet op grote concepten als transitie of klimaatdoelen. Om dichterbij de burger te komen, realiseert de gemeente Utrecht zich dat ze ook andere termen dan Global Goals moet gebruiken en moet laten zien hoe een bijdrage van waarde kan zijn voor het dagelijks leven, daarom kiest de gemeente bijvoorbeeld voor het thema gezond stedelijk leven.

Ondanks de blijvende zoektocht, genereert de gezamenlijke aanpak met partners in de stad, om bij te dragen aan de Global Goals, veel energie. In Nederland presenteren steeds meer gemeenten zich als Global Goals-gemeente. Platform31 volgt deze ontwikkeling en verkent wat de mogelijkheden zijn om geleerde lessen te verspreiden.