Breda biedt inclusieve aanpak wonen en zorg

Al rond de eeuwwisseling is Breda met de aanpak van wonen en zorg van start gegaan. We hebben vijftien woongebieden met tussen de 10.000 en 15.000 inwoners geformeerd met elk een Centrale Zone, het kloppend hart van het gebied, waar alle voorzieningen op het gebied van wonen, zorg, welzijn en voorzieningen voor de dagelijkse levensbehoeften zich concentreren. Per gebied zijn ambities bepaald over hoeveel en waar levensloopgeschikte woningen nodig zijn, welke woonomgeving hierbij het beste aansluit en welk voorzieningenniveau, zoals winkels en zorg- en welzijnsdiensten. Deze indeling is vastgelegd in de huidige visie Aanpak Wonen en Zorg. Dit was voorheen de visie Geschikt wonen voor Iedereen (GWI).

Al sinds de start zorgt de afdeling Onderzoek en Inzicht van de gemeente Breda voor monitoring. Indicatoren op het gebied van wonen, woonomgeving, welzijn en zorg worden getoetst aan de hand van objectieve (feiten) en subjectieve (meningen) data, zowel op stedelijk niveau als per woongebied. Het leidt tot een balans per gebied, die de opgave gericht in beeld brengt. Deze monitoring gebeurt één keer in de vier jaar. Daardoor is exact bekend op straatniveau of woningen wel of niet geschikt zijn. Ook worden regelmatig aanvullende onderzoeken uitgevoerd, zoals naar informele zorg (waaronder mantelzorg en vrijwilligerswerk in buurten), het bereik van dienstverlening aan kwetsbare Bredanaars, een Wmo-cliëntervaringsonderzoek, of naar buurtinitiatieven op gebied van ontmoeting en activiteiten in wijken via de wijkplatforms.

Visies en instrumenten

In 2007 is de indeling van de woongebieden bekrachtigd door het College. Per gebied zijn Woonzorgvisies vastgesteld met een doorkijk naar 2020, vastgesteld door werkgroepen van gemeente met maatschappelijke partners en consumentvertegenwoordigers. Deze zijn inmiddels doorgetrokken naar 2032 en waar mogelijk naar 2040. De aanpak Wonen en Zorg is deels opgenomen in de Structuurvisie 2030, Woonvisie Breda en in een aantal wijkplannen. De Bredase aanpak is door Rijkbouwmeester Floris van Alkemade in januari 2020 ook als landelijk voorbeeld van een gewenste aanpak bestempeld.

Als een ontwikkelaar in een gebied wil ontwikkelen is de Aanpak Wonen en Zorg onderdeel van de toetsing. Daarnaast worden met de corporaties prestatieafspraken gemaakt over voldoende geschikte huurwoningen en het goed laten landen van diverse doelgroepen in de wijken, zoals senioren en mensen uit beschermd wonen en de maatschappelijke opvang. Verder heeft de gemeente met de bewustwordingscampagne ‘Wonen met Gemak’ veel aandacht voor woningaanpassingen in de koop- en huursector. Elke drie maanden start er in een bepaald gebied een campagne, waar allerlei thema’s van het wonen, veiligheid en welzijn aan bod komen en kunnen bewoners zich opgeven voor een scan van de woning.

Aanjager

De gemeente is de ‘aanjager’ geweest van het Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) en voert nu regie op de aanpak Wonen en Zorg. Deze integrale woonzorgwelzijn-blik zit in het DNA van de gemeente en de betrokken woningcorporaties. Tot op de dag van vandaag vindt bij alle ruimtelijke plannen voor woningen en/of zorg- en welzijnsvoorzieningen advisering plaats vanuit betreffende afdelingen.

Overzicht scores op wonen, woonomgeving en voorzieningen, zorg en welzijn per woongebied in de gemeente Breda (2017).

Award – meest toegankelijke stad in Europa

Breda richt zich niet alleen op voldoende geschikte woningen. Breda onderneemt ook veel om de fysieke en sociale omgeving meer toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Onlangs is Breda verkozen tot de meest toegankelijke stad in Europa. Breda is al 20 jaar actief om iedereen in de stad geschikt te kunnen laten wonen. In de afgelopen jaren zijn in Breda ongeveer 1.800 woningen (2,2%) geschikt gemaakt op basis van een Wmo-indicatie voor de (beperking van de) ouderen en zorgdoelgroepen. Deze woningen zijn niet meegenomen bij de cijfers over de fysieke geschiktheid van de woningvoorraad in Breda (sterrenklasse). De Bredase woonvoorraad telt op basis van de sterrenklassen-indeling de volgende verdeling:

• 68% 0-sterren
• 19% 1- sterwoning
• 9% 2 sterrenwoning
• 4% 3-sterrenwoning

Over het verder geschikt maken van de voorraad maakt de gemeente met woningcorporaties afspraken. Voor Breda is de geplande nieuwbouw voor geschikte (sterren)woningen voldoende om in de vraag te voorzien (nultredenwoningen en rollator toe-/doorgankelijk) met uitzondering van rolstoeltoegankelijke woningen. Door het ontbreken van nieuwbouwplannen blijft er een tekort aan deze drie sterrenwoningen (rolstoeltoegankelijk). Deze indeling zetten we in Breda af tegen de behoefte, het scheefwonen op basis van fysieke geschiktheid en te realiseren bouwplannen.

Quick scan toegankelijkheid horeca en winkels

De afgelopen anderhalf jaar is door ons bij 800 horecagelegenheden en winkels een quick scan toegankelijkheid uitgevoerd en zijn 200 publieke gebouwen geschouwd. Er is een workshop ‘Leren door Ervaren’ ontwikkeld, om bewustwording te vergroten. De website van het Platform Breda is voor iedereen, gastvrij en toegankelijk. Daar zijn alle uitgevoerde activiteiten en behaalde resultaten terug te vinden.

Ambities

Op de agenda van De Bredase Aanpak Wonen en Zorg komen steeds actuele thema’s, zoals:

• Prestatieafspraken met corporaties over de uitstroom van mensen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang – dit vanuit het kader van Wonen en Zorg. Sinds de ambulantisering zijn mensen die uitstromen uit beschermd wonen een relatief nieuwe doelgroep voor de gemeente. De komende tijd steken we veel energie in een aanpak om mensen (weer) goed thuis in de wijk te kunnen laten wonen.
• Beoordelen van de woonomgeving. Lag de focus in 2017 en 2018 vooral op het betrekken van mensen met fysieke en zintuigelijke beperkingen, nu worden ervaringsdeskundigen met een licht verstandelijke beperking, autisme en/of gedragsproblematiek bevraagd. Net als ambassadeurs laaggeletterdheid en mensen die kampen met psychische problemen.
• Aanwezigheid van voldoende voorzieningen. In Breda Noord, waar nog weinig woonzorgvoorzieningen waren, zijn concrete stappen gezet om deze te realiseren, zoals in de Haagse Beemden.

Meer lezen

• Platform Breda voor iedereen
• Stedelijk beeld van Geschikt Wonen voor Iedereen (wonen, omgeving en voorzieningen)
• Zorg voor elkaar Breda: goede zorg doen we samen
• Wonen met gemak