Bouwen aan een verbonden Netwerkstad

Veranderingen in ons stedelijk gebied leiden tot opgaven binnen de terreinen van woningbouw, bereikbaarheid, leefbaarheid, duurzaamheid en energietransitie. Hoe verzilveren we de kansen die deze veranderingen bieden? Het concept Netwerkstad Nederland draagt bij aan een leefbaar woon-, werk- en recreatieklimaat met aandacht voor de internationale concurrentiepositie van Nederland. De integrale benadering van ruimtelijke ordening en mobiliteit vormt een deel van deze oplossing. Platform31 en CROW hebben deze werelden bij elkaar gebracht op woensdag 27 november tijdens de conferentie Netwerkstad Nederland. Madurodam, Nederland in het klein, vormde de achtergrond voor het gesprek en de discussie over de korte- en lange-termijn van Nederland op grote schaal.

Netwerkstad en de rol van het Rijk

Interdisciplinaire samenwerking is nodig om gezamenlijk tot concrete acties te komen. Marleen Bosma (hoofd onderzoek en strategisch advies, Bouwinvest) voegt toe dat de regierol van het Rijk essentieel is. Een lange termijnvisie is nodig voor het aangaan van uitdagingen in de toekomst zoals de vestiging van internationale bedrijven, huisvesting en duurzame investeringen. De NOVI dient als instrumentarium om te denken in integraliteit. Ook Emiel Reiding (programmadirecteur NOVI, ministerie van BZK) kaart de kracht van integrale samenwerking aan. Meer dan ooit is het belangrijk om functies te combineren. “Durf een gezamenlijk besluit te nemen!”

Netwerkstad Nederland: verder dan de Randstad

Ed Anker (wethouder, gemeente Zwolle) breekt met het idee dat Nederland ophoudt bij de grens van de Randstad: “Zie Nederland als één stad”. Ieder deel van deze stad kan zich op haar eigen wijze profileren en op die manier bijdragen aan Netwerkstad Nederland. Jan Jaap de Graeff (voorzitter Rli) onderstreept de verbintenis tussen stad en land. Regionaal beleid is hiervoor belangrijk. Het indelen van Nederland in daily urban systems, kan samenwerkingen tussen partijen en overheden tot stand brengen. Elk vraagstuk kent echter een eigen schaalniveau en iedere situatie vraagt daarom om maatwerk. Om meer ruimte voor regionaal beleid te krijgen, is voor het Rijk een adviesrol weggelegd.

Nabijheid in een grensverleggend netwerk

Ondanks het belang van het verbinden van stad en land, pleit Daan Zandbelt (Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving) voor het nastreven van nabijheid. “Het slechtste wat we kunnen doen, is ervoor zorgen dat mensen verder van hun werk gaan wonen”. Enkel wanneer mensen dichtbij hun werk wonen, kunnen mobiliteitsstromen in de toekomst verminderen. Daarom is het verstandig om op regionaal niveau aan het ov-netwerk te bouwen. “Creëer een stad met verschillende zones van reuring, rust en ruis.” Karst Geurs (hoogleraar Transport Planning, Universiteit Twente) voegt hieraan toe dat er een onlosmakelijke verbondenheid is van ruimte en mobiliteit. Succesvolle afstemming tussen deze werelden is niet makkelijk. Daarom is experimenteren met verbinden noodzakelijk.

Bouwen aan verbinding

Om bovenstaande uitdagingen aan te kunnen gaan, is interdisciplinaire samenwerking cruciaal. Te vaak wordt nog sectoraal gewerkt. Huisvesting, internationaal vestigingsklimaat, leefbaarheid en mobiliteit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. We moeten vooral op regionaal schaalniveau gaan samenwerken. Echter, een rijksvisie op een zeker abstractieniveau blijft hierbij onmisbaar. Carolien Gehrels (directeur Europa Grote Steden, Arcadis) geeft een belangrijke boodschap mee: durf innovatief te zijn, ga op zoek naar vernieuwende oplossingen. Combineer, denk interdisciplinair en ga de samenwerking aan. Maar bovenal ga het doen!