Binnenkort verwacht… de digitale tweelingstad van Rotterdam

Vorige week sprak ik met Roland van der Heijden van de gemeente Rotterdam over het Platform31-project Data en de Stad. Hij vertelde mij dat de gemeente Rotterdam samen met partners werkt aan de ontwikkeling van een digitale driedimensionale evenknie van de havenstad. Een plaats waar de digitale wereld en de fysieke wereld samenkomen in een ‘digitale tweeling’: een digitaal kopie van de huidige fysieke werkelijkheid. In deze digitale omgeving moet informatie over de stad op gemakkelijke wijze inzichtelijk en toegankelijk gemaakt worden. Datastromen vinden hun weg om hergebruikt te worden door overheden, burgers of bedrijven. Zo kan een inwoner op ieder gewenst moment de parkeerbezetting inzien in een visuele weergave van de straat die hij wenst te bezoeken en heeft de brandweer direct toegang tot een 3D-model van een gebouw waar zich een brand voordoet.

Visueel

Het streven van de gemeente is om informatie over de stad beter te ontsluiten, door te zorgen dat deze op één plek bijeenkomt. Op die manier kunnen data hergebruikt worden en wordt koppeling van datasets mogelijk. Daarnaast biedt de digitale stad mogelijkheden om de beschikbare informatie over de stad visueel te presenteren op bijvoorbeeld bewonersbijeenkomsten. Visuele informatie is vaak makkelijker behapbaar dan droge gegevens en biedt gelegenheid voor het ontstaan van nieuwe inzichten.

De inwoner van de digitale stad

Het platform waarvan de gemeente momenteel de ontwikkeling onderzoekt, wordt geen platform van de gemeente zelf. Het is een platform van de stad, waar de gemeente in participeert. De bedoeling is dat iedere inwoner en bezoeker van de stad zowel een bron als een gebruiker van data wordt. Een bewoner moet zelf kunnen bepalen welke data hij of zij wel en niet wil ontsluiten. Hiervoor hanteert de gemeente het datakluisprincipe: bewoners kunnen zelf controleren en beheren onder welke voorwaarden welke data en aan wie wordt uitgeleverd. Als bewoner kun je ook je eigen huis ‘betrekken’ in de digitale stad en deze zelf inrichten als je wilt. Dit zou bijvoorbeeld handig kunnen zijn bij verbouwplannen óf voor de eerdergenoemde hulpdiensten als de brandweer. Daarmee het is ook een eerste stap op weg naar een echte ‘urban digital community’.

En ja, je kunt straks als bezoeker door de digitale stad lopen. Je kunt als bewoner er zelfs digitaal in ‘wonen’. Toegang tot de stad is analoog aan de fysieke stad open en vrij. Wel kan het zijn dat afhankelijk van de toepassing, functie of data aanvullende toegangsrechten nodig zijn. Zo zul je als bezoeker niet zomaar de digitale woning van een bewoner kunnen betreden. De basisinterface om de digitale stad te bezoeken, informatie te raadplegen of te communiceren met anderen zal in eerste instantie een viewer via de laptop zijn. Vervolgens zijn vele andere vormen denkbaar, afhankelijk van de toepassing. Dit kan de smartphone zijn, maar ook een MS hololens, google glass of een hologram.

Omgevingswet

In de digitale stad is het mogelijk om verschillende scenario’s voor ruimtelijke ontwikkeling visueel weer te geven. Ook is het mogelijk om plannen direct te toetsen aan wetgeving en weer te geven wat er maximaal mogelijk is binnen de wet- en regelgeving. Deze werkwijze maakt de voor- en nadelen van de verschillende opties snel en efficiënt inzichtelijk en maakt het de verschillende stakeholders mogelijk om beargumenteerd hun voorkeuren aan te geven.

Potentie

Welke informatie zal er in de digitale stad te vinden zijn? En wie zal de data gebruiken voor welke doeleinden? Het is momenteel nog te vroeg om deze vragen te beantwoorden, maar er zijn nu al vele gebruiksmogelijkheden te bedenken. Zo biedt een toenemend aantal sensoren in de openbare ruimte steeds meer inzicht. Bijvoorbeeld over de vulgraad van afvalbakken, over parkeerbezetting en over drukte op de weg. Deze informatie is real time beschikbaar. Alle initiatieven die voldoen aan open data standaarden kunnen opgenomen worden. Momenteel bevindt het project zich nog in de verkennende leerfase. In de eerste fase is daarbij samengewerkt met KPN en Future Insight. Hoe de vervolgfase vorm moet krijgen, wordt momenteel onderzocht. Vanaf 2020 wordt met de bouw van het operationele platform begonnen dat naar verwachting in 2022 wordt opgeleverd. Dit platform biedt als generieke basisfunctionaliteit de digitale tweeling van de stad en een data marktplaats. Daarna zal deze digitale tweeling doorgroeien naar een ‘urban digital community’.