Twee keer zoveel daklozen? Werk er dan dubbel zo hard aan!

Eind augustus kwam het CBS met alarmerende cijfers; het aantal daklozen is in tien jaar tijd meer dan verdubbeld naar bijna 40.000. Het CBS telt alleen erkende daklozen, mensen die als zodanig ergens zijn geregistreerd. Een veel grotere groep is niet in beeld. Het gaat om mensen die noodgedwongen voor langere tijd bij vrienden op de bank slapen, of in de auto, of verblijven op vergeten plekken zoals vakantieparken, tuinhuisjes of illegale pensions. Het gaat om gescheiden mensen, ex-gedetineerden, illegalen, arbeidsmigranten of mensen die onder de radar willen blijven. In het beleidsjargon worden ze ‘zelfredzaam’ genoemd, maar in de praktijk hebben ze geen officieel legaal dak boven hun hoofd. Vaak gaat het om mensen met een inkomen, maar niet van dien aard dat ze elke dag een duur hotel kunnen betalen. Precieze aantallen zijn lastig te achterhalen, wel is duidelijk dat het om een veelvoud van die 40.000 gaat. Al deze mensen lukt het niet om via de reguliere weg toegang te vinden tot de woningmarkt, tot geen enkel segment.

Platform31 zocht in het project Het souterrain van het wonen naar praktijkoplossingen voor deze grote groep ‘zelfredzame-maar-desondanks-dakloze-mensen’. Hoe kun je hen wel helpen, en snel? Belangrijkste oplossing is natuurlijk meer woningen bouwen, maar dat kost tijd en de laatste ontwikkelingen zijn bovendien niet hoopgevend. Deze mensen aan de onderkant van de woningmarkt zijn echter de dupe van de huizenschaarste. Naast het bevorderen van woningdelen en het selectiever toepassen van de kostendelersnorm zijn ook nieuwe woonproducten nodig die nu vaak ontbreken. Deze producten mogen klein, sober, onzelfstandig en zelfs tijdelijk zijn, als ze maar betaalbaar en snel beschikbaar zijn. Inmiddels is er al veel ervaring met flexwonen maar bestaat hier nog veel onterechte koudwatervrees voor, terwijl deze woningen vaak snel gerealiseerd kunnen worden.

De oplossing van het daklozenprobleem begint echter met goede wil en inzet. Dit is al lang niet meer enkel het beleidsprobleem van de minister van VWS, of een wethouder Zorg, of een enkele lokale partij die vervolgens bij zijn collega’s niet thuis vindt. Minister Hoekstra zoekt doelen voor zijn Investeringsfonds. Nou, dit is er eentje. Geef meer prioriteit aan de woonsituatie van de 40.000 erkende daklozen, en het veelvoud daarvan aan ‘zelfredzame’ daklozen. Als de groep is verdubbeld, werk er dan ook dubbel zo hard aan!