Toekomstperspectief

Herkenbaar, deze twee menstypen aan het begin van het nieuwe jaar? De blijeriken die op 2 januari bruisend van energie in een lege kantoortuin nieuwe plannen verzinnen. En alle anderen, die dan nog gewoon in de sneeuw/op de bank/aan de monopoly zitten, en die op 7 januari bij de koffieautomaat fluisteren dat ze het antwoord op de vraag waarom ze hun werk ook al weer zo leuk en belangrijk vonden vanochtend even nergens konden vinden…

Voor iedereen uit de tweede categorie: het komt goed, ergens tweede helft januari. Omdat A: werken aan de maatschappelijke opgaven van Nederland gewoon leuk en belangrijk is. En B: omdat daar bijzonder inspirerend leesvoer voor is. Zoals Panorama Nederland, het toekomstperspectief dat het College van Rijksadviseurs begin december presenteerde. Heeft u ongetwijfeld van gehoord eind vorig jaar, maar nog niet kunnen lezen in de hectiek van de feestmaand. Kan alsnog.

Hoewel de energietransitie, duurzame verstedelijking en mobiliteit van zichzelf (laat staan in samenhang) al moedeloosmakend ingewikkeld zijn, schetsten de Rijksadviseurs een “optimistisch en aantrekkelijk toekomstbeeld”. Wat meteen ook tot kritiek leidde: Wens- en maakbaarheidsdenken van ontwerpers, elitair en top-down, naïef en onbetaalbaar, geen oplossing voor de woningnood (maar dat roepen bouwers altijd).

Meer inbreng van burgers bij de toekomstvisie op Nederland, daar ben ik voor. Maar verder vond ik het juist verkwikkend om een visiestuk te lezen waar – verhip – een visie in staat. Zoals: bouw woningen op loop- en fietsafstand van plekken met een overschot aan werkgelegenheid (Amsterdam). En dus niet in gebieden waar forenzen elke ochtend filerijden op weg naar werk elders (Almere). Daar stimuleer je (eerst) werkgelegenheid.

Leestip dus, voor iedereen die werkt aan omgevingsvisies en de Tweede Kamerleden die dit jaar over de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) komen te spreken. Langetermijnkeuzes maken voor Nederland vergt visie en lef. Allicht is dat makkelijker voor de wensdenkende ontwerpelite dan voor ambtelijke compromiszoekers en politici met profileringsdrang. Dat iemand het doet, geeft in elk geval motivatie en energie bij de start van een nieuw jaar.