Sla de brug tussen professional en laaggeletterde klant!
Zorgen, stress en wantrouwen naar (schuld)hulpverlening maken het coachen van mensen met financiële problemen echt een uitdaging. Als voormalig coach weet ik dat heel goed. De mooiste momenten zijn wanneer klanten met een trotse blik vertellen dat het ze gelukt is zelf een stapje of stap richting oplossing te zetten. Dat lukt niet iedereen. Voor sommige klanten zijn brieven van instanties lastig te begrijpen. Ook sluiten instrumenten in het traject niet altijd aan bij hun beperkte basisvaardigheden. Dat maakt het extra uitdagend om hen te begeleiden. Sinds ik voor Stichting Lezen en Schrijven werk, weet ik dat 2,5 miljoen Nederlanders van 16 jaar en ouder moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen. Hulpverlening is voor hen pas toegankelijk wanneer zowel de werkwijze als de instrumenten voor hen geschikt zijn.
In 2016 introduceerde Platform31 Mobility Mentoring® in Nederland. Deze aanpak, ontwikkeld door EMPath in samenwerking met Harvard University, bestaat uit een verzameling principes en instrumenten die mensen met financiële en sociale problemen ondersteunen bij het bouwen aan een toekomst zonder geldzorgen. Mobility Mentoring® houdt daarbij rekening met het effect van chronische stress door schulden en armoede op het brein.
Aan de hand van bijvoorbeeld de Brug naar Zelfredzaamheid® werkt de klant onder begeleiding van een professional aan vijf pijlers om zijn of haar financiële situatie te verbeteren: de thuissituatie, fysieke en psychische gezondheid, financiële situatie, opleiding en werk. Tegelijkertijd biedt de brug voor de begeleider een aanknopingspunt om laaggeletterdheid te herkennen én te bespreken.
Niet herkennen van laaggeletterdheid kan binnen een hulpverleningstraject een onzichtbare belemmering zijn om de doelen van professional en klant te bereiken. Wanneer je rekening houdt met eventuele beperkte basisvaardigheden, kun je de klant stimuleren scholing te overwegen en het helpt de klant vooruit op álle pijlers. Ga maar na: van de deelnemers aan taallessen ontmoet 52% meer mensen en onderneemt meer, voelt 53% zich psychisch gezonder en heeft 21% een betaalde baan gevonden of een stap gemaakt in de huidige baan.
Inmiddels werken professionals uit diverse gemeenten op basis van de methode Mobility Mentoring®. En als Stichting Lezen en Schrijven hebben we samen met Platform31 en professionals uit zes gemeenten afgelopen jaar de aanpak en instrumenten speciaal aangepast voor het begeleiden van laaggeletterde klanten. Daarmee geven we professionals ook de tools om laaggeletterdheid te herkennen en hierover in gesprek te gaan met de klant. De eerste reacties in de pilotplaatsen zijn enthousiast.
Natuurlijk blijft het begeleiden van laaggeletterde mensen met financiële zorgen altijd een uitdaging, zelfs met de aangepaste aanpak en instrumenten van Mobility Mentoring®. Maar bij de Stichting Lezen en Schrijven zie ik wel wat taal- of rekenles met laaggeletterde mensen doet. Want dat zijn nu mijn mooiste momenten: als ze met trotse blik vertellen dat een medewerker van het wijkteam, hun huisarts of andere vertrouwenspersoon hen vertelde dat ze mogelijkheden hebben om zich te ontwikkelen. En als ze vervolgens vertellen dat ze nu zelf hun administratie kunnen bijhouden, hun kind kunnen helpen met school of een beter betaalde baan hebben gevonden.