Gelukkig is er ruimte voor maatwerk door corporaties

“Regels zijn regels!” Een veel gehoord gezegde in Nederland. Niet zo vreemd want, we hebben namelijk overal regels voor. Regels horen bij Nederland, het geeft ons houvast. Toch maken we graag uitzonderingen, maar hoe doe je dat in een land vol met regels: we leggen de uitzondering vast. In de volkshuisvesting vinden we daar mooie voorbeelden van.

De gedachte is dat woningen van woningcorporaties verhuurd worden aan huishoudens met een jaarinkomen tot 36.798 euro. Hiervoor is de 80-10-10 toewijzingsregel uit de Woningwet van kracht. Deze regeling geeft de mogelijkheid voor woningcorporaties om naast sociale huurders ook huishoudens met een hoger inkomen te huisvesten in hun sociale voorraad. In de praktijk blijkt dit een wenselijke uitzonderingsmogelijkheid. Woningcorporaties zetten het in voor verschillende type huishoudens die om verschillende redenen geen, voor hun betaalbare, woning kunnen vinden. Dit blijkt uit het onderzoek Maatwerk bij woningtoewijzing. Naast sociale huurders worden er bewust huishoudens met een laag middeninkomen (tot 41.056 euro) gehuisvest in de sociale woningen. Dit is volgens de gesproken woningcorporaties belangrijk omdat vooral gezinnen met een laag middeninkomen geen woning kunnen betalen in de vrije sector huur. Een ander genoemde reden om hen wel te huisvesten in de sociale woningvoorraad is het creëren van draagkracht in wijken of woongebouwen.

Een andere regel waarbij ruimte is voor uitzonderingen is de passendheidsnorm. De gedachte is dat huurtoeslaggerechtigden in woningen terechtkomen met een huurprijs onder de passendheidsgrens (597,30 en 640,14 euro). Er is ruimte voor vijf procent uitzondering. Dat betekent dat vijf procent van de huurtoeslaggerechtigden in een duurdere woning kunnen wonen. Slechts een klein deel (11 procent) van de ondervraagde woningcorporaties benut deze vijf procent volledig, maar het merendeel van de woningcorporaties (64 procent) benut de ruimte wel deels.

Ze zetten de ruimte in voor ouderen met een laag inkomen, die net hun huis verkocht hebben en over eigen vermogen beschikken. Zij willen meestal niet in een goedkope woning gaan wonen, maar juist in een ‘luxe’ senioren-appartement met allerlei voorzieningen. Die woningen zijn veelal duurder dan de aftoppingsgrens. Hetzelfde geldt voor woningen voor grote gezinnen. Grote woningen hebben een huurprijs boven de aftoppingsgrens. Door een uitzondering te maken voor grote gezinnen komen zij tenminste niet in te kleine woningen terecht. Ook maken woningcorporaties uitzonderingen bij nieuwbouwwoningen. De energielasten van die woningen zijn lager dan bij de meeste reguliere woningen, waardoor de totale woonlasten niet heel veel hoger zijn.

We hebben in Nederland dan wel overal regels voor. Gelukkig regelen we ook dat een uitzondering mogelijk is. In de sociale huisvesting zijn de lage middeninkomens, ouderen en (grote) gezinnen daar erg bij gebaat. Laten we het gezegde uitbreiden. Regels zijn regels, maar er is altijd ruimte voor maatwerk.