Bewoners kijken naar elkaar om in mantelzorghofje Hof van Leeuwesteyn
Gezinnen en senioren vormen een hechte gemeenschap in dit bijzondere woonzorgcomplex in Utrecht Leidsche Rijn.
Ine Botman, werkgroep Wonen voor Ouderen, vindt het belangrijk dat de stem van senioren in de Wageningse praktijk wordt vertegenwoordigd. Dit doet de werkgroep op verschillende manieren: “We hebben regelmatig constructief overleg met de gemeente, ontwikkelaars, woningcorporaties en zorgaanbieders. Ook attenderen we de gemeenteraad op lokale ontwikkelingen. En organiseren we interactieve bijeenkomsten en informatieve excursies voor geïnteresseerden”, aldus Botman.
Het Platform Wageningse Ouderen is een samenwerkingsverband van organisaties in Wageningen die collectieve belangen van Wageningse ouderen behartigt. Het Platform is opgericht in 2018. Een van de ambities is om meer aantrekkelijke woonmogelijkheden voor Wageningse ouderen te realiseren, waarbij sociaal contact en onderlinge hulp centraal staan. Het Platform heeft daarvoor een werkgroep opgericht, de werkgroep Wonen voor Ouderen. Het Platform is een verzameling van lokale en landelijke organisaties, bonden, stichtingen en commissies, zoals de voedselbank, KBO-PCOB en lokaal welzijnswerk.
Onderwerpen: zorg, huisvesting, mantelzorg, gezondheid, realisatie nieuwe woonconcepten, beter benutten van bestaande voorraad, welzijn, veiligheid en mobiliteit.
De werkgroep weet wat er speelt onder senioren. In 2023 zette de werkgroep een enquête uit onder de achterban van het Platform, die zo’n 250 Wageningse 65+’ers telt. Botman: “We willen in de bijeenkomsten goed beslagen ten ijs komen. Daarom inventariseerden we zelf wat de woonbehoeften zijn.” Uit de enquête blijkt dat twee derde van de Wageningse senioren op den duur wil verhuizen: zij weten alleen nog niet wanneer, of zij wachten tot een aantrekkelijke optie beschikbaar komt. Een enkeling geeft aan de komende jaren absoluut niet te willen verhuizen. Botman: “Onze achterban is dus best verhuisgeneigd. Maar zij verhuizen dan wel het liefst naar een ruim appartement met een ontmoetingsruimte of naar een grondgebonden woning in een hofje.” Veel van de Wageningse senioren laten na verhuizing een grote koopwoning achter, een gewild woningtype. Botman: “Bouwen voor senioren kan daarom bijdragen aan de gewenste doorstroming op de woningmarkt.”
Het Platform, inclusief een deel van de werkgroep Wonen voor Ouderen, heeft bovendien meegedacht over de nieuwe woonzorgvisie, die de Wageningse gemeenteraad in 2024 heeft vastgesteld. “Wij zijn positief over het document. Er staan veel punten in die wij in het participatietraject hebben ingebracht. De komende tijd wordt in de gemeente meer aandacht besteed aan Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO’s) waarbij een groep gelijkgestemden een woonconcept ontwikkelt, geclusterde woonvormen en (pre-)mantelzorg wonen”, vertelt Botman.
Een concreet project waar de groep bij betrokken is, is de ontwikkeling van de nieuwe stadswijk Vadapark. Twee derde van de 260 te realiseren woningen is bestemd voor senioren. De werkgroep Wonen voor Ouderen neemt regelmatig plaats aan tafel bij de projectontwikkelaar Steenvlinder. “Deze nieuwe locatie heeft alles wat aanspreekt: een mix van appartementen en grondgebonden woningen in een parkachtige setting, waar ouderen met en zonder zorgvraag mede dankzij onze inzet kunnen gaan wonen”, aldus Botman.
Als alles volgens plan verloopt, start de bouw in 2025. Botman: “Onze werkgroep maakt zich vooral sterk voor de geplande hofjeswoningen en de woningen in de geclusterde setting. We willen dat dit project aantrekkelijk is voor senioren die aangewezen zijn op de sociale-, middenhuur en koop en er een hechte community ontstaat.”
De casus van het Platform Wageningse Ouderen laat zien dat actieve zelforganisatie en participatie binnen gebiedsontwikkeling loont. Door zich te verenigen, vormen de verschillende organisaties een stevige gespreks- en sparringspartner voor de gemeente, corporaties en ontwikkelaars. Er bestaan in het land tal van voorbeelden van hoe senioren zich lokaal, regionaal, of landelijk organiseren rondom een thema. Vaak participeren senioren vanuit persoonlijke betrokkenheid, zoals bij de realisatie van een CPO of een nieuw buurtcentrum. En in sommige gevallen fungeren zij als afgevaardigden van een groep vanuit een gevoel van maatschappelijke betrokkenheid, zoals het Platform Wageningse Ouderen doet. Door de toenemende vergrijzing is participatie van senioren bij gebiedsontwikkeling hard nodig: praat niet óver deze senioren, maar mét senioren, luidt daarom het devies.